Nazmiye Oral - bruid in nieuw huwelijk
Geplaatst: za 27 mei , 2006 15:35Vandaag, 27 mei 2006, trouwt Nazmiye Oral - moeder van twee dochters, actrice, schrijfster, en columniste van de Volkskrant - volgens een zelfontworpen huwelijksceremonie met sterke elementen van de maagd, de moeder en de oudevrouw: een jong meisje, 'Zij die de toekomst heeft', spreekt de ceremoniële woorden, de moeders van de beide gelieven onthullen banieren met oude en nieuwe symbolische teksten. De burgemeester van Amsterdam en de imams mogen aanwezig zijn.
Uit de Volkskrant haar artikel dat mij diep ontroerde:
Uit de Volkskrant haar artikel dat mij diep ontroerde:
De Volkskrant 27 mei 2006 - Het Betoog pag. 1
Vandaag trouwt Nazmiye Oral, volgens een zelfontworpen huwelijksceremonie, islamitisch én met gelijke rechten voor man en vrouw.
Ik ben de bruid van een nieuw huwelijk
Er is een gezond en groot hart voor nodig om twee werelden in één borst te huisvesten
Nazmiye Oral
Vandaag zal ik mijn man huwen. Wij zullen vanuit de islamitische tradities in waardige gelijkheid trouwen. Dit huwelijk vindt plaats vanuit het Zina-platform, een platform voor zachtmoedige confrontatie met als uitvalsbasis de Balie. U kunt meekijken naar onze bruiloft op www.debalie.nl/live
Het Zinaplatform is een vrouwelijk bedrijf gestart vanuit de intense behoefte om de segregatie in onze cultuur tegen te gaan. Mijn moeder, mijn dochters, mijn broer en mijn zus zullen op mijn bruiloft aanwezig zijn. Ik zal een witte jurk aantrekken. Gebroken wit dan, maar pompeuzer dan op mijn eerste bruiloft. De broers en zus van mijn man zullen er ook zijn, net als zijn moeder die we uit Turkije hebben laten overvliegen.
Mijn man en ik zullen ons jawoord niet geven aan een religieuze macht zoals de imams van verschillende islamitische tradities, die wel bij de bruiloft aanwezig zijn, noch aan een wereldlijke macht zoals de burgemeester van Amsterdam de heer Job Cohen, die ook van de partij is. Wij zullen staan voor Ayaan, een meisje van dertien, die zich bevindt in het schemergebied tussen kind en volwassenheid en die een kind is van twee culturen, de islamitische en de westerse.
Mijn man en ik zullen trouwen vanuit de islamitische tradities en daar onze eigen Zina-interpretatie aan geven. Ayaan zal de wetten die gelden binnen het islamitisch huwelijksrecht uitpreken en die gepaard laten gaan door een zwijgen terwijl ze ons, het bruidspaar, aankijkt. Zij die de toekomst heeft, zal de regels die de volwassenen hebben gemaakt bij de volwassenen neerleggen. Een bevraging zonder schuld.
Een aantal maanden geleden zat ik met mijn collega’s van het Zina-platform, Miriam Sahraoui, Adelheid Roosen en Elly Ludenhoff, na een lange dag werken te dagdromen over ons volgende project: het Zina-huwelijk. Op de vraag wie de bruid zou moeten zijn slaakte ik een instinctieve kreet: Ik!
Ik ging naar huis, trof mijn man op straat voor het huis aan en ging op mijn knieën. De weken daarna benauwde de gedachte aan de bruiloft me zo dat ik meerdere malen op het punt heb gestaan om zogezegd de bruidsjurk terug te geven. Mijn vriend die regelmatig riep dat hij was uitgehuwelijkt, ontspande meer en meer.
Voor hem is het helder: hij doet dit niet enkel voor zijn vrouw maar voor alle vrouwen uit de islamitische cultuur. Hij wil zich als man uitspreken tegen de ongelijkheid tussen man en vrouw die geldt binnen het islamitisch huwelijksrecht als het gaat om erfrecht, maagdelijkheid en de regels die gelden bij een scheiding en polygamie .
Ik had zo zuiver ja gezegd: trouwen in vrijheid, precies zoals ik het wil maar mét behoud van de rituelen uit mijn cultuur. Maar toch zag ik er tegenop. In de beschutte omgeving van het Zinaplatform zag ik de dag zó voor me. Alles klopte en nergens was er een vuiltje aan de lucht.
Maar zodra ik me voorstelde dat mijn familie erbij zou zijn begon ik toch onwillekeurig hoog te ademen. Hoe moest ik dit mijn moeder duidelijk maken? Mijn moeder begon me vrij snel nadat ik mijn vriend aan haar had voorgesteld, voor het eerst een Turk, met haar moederlijke verwachting te bestoken. Ze begreep dat ik niet voor de wet wilde trouwen omdat ik een scheiding aan het verwerken was, maar of er niet een islamitisch huwelijk vanaf kon. Het is immers haram, een zonde, om ongehuwd samen te zijn. En hoewel het islamitische huwelijk in Turkije niet rechtsgeldig is, is een wettelijk huwelijk sociaal pas geaccepteerd als dat bezegeld is met een islamitisch huwelijk .
Het zegt genoeg over mijn moeder dat ze genoegen kon nemen met mijn benauwde antwoord: ‘Als je wilt dat we uit elkaar gaan is dat het eerste dat we moeten doen: trouwen!’ Maar toch, hoe zou ik haar, een godsvruchtige vrouw die vijf keer per dag bidt kunnen uitleggen dat ik een islamitisch huwelijk sluit dat mijn soort islamitisch huwelijk is?
Op een middag, toen we met de Zina-redactie op mijn verzoek gingen praten over de aanstaande bruiloft, kwam ik mijzelf tegen.
Ons bruiloftsplan was meer dan de vrouwenrechten binnen het islamitisch huwelijksrecht aan de kaak stellen. Het was meer dan ons uitspreken tegen onrechtvaardigheid.
Ik moest voor het eerst sinds mijn vertrek uit het ouderlijk huis werkelijk kleur bekennen.
Ik vloekte, tierde en wapperde mijzelf koelte toe. Toen ik mijn weerstand door had, leek het alsof er een hek doorgebroken werd in mijn voorhoofd: ik wilde mij, een vrouw van bijna 37 en moeder van twee dochters, nog steeds niet laten zien, wel in een veilige omgeving maar niet ergens waar de sancties groot kunnen zijn, omdat dat raakte aan een wezenlijke angst: de angst voor verstoting .
Als vrouw met een islamitische achtergrond die een leven leidt dat sterk afwijkt van de levens van mijn familie, weet ik wat het inhoudt om zo te leven. Ik ben niet verstoten, maar sociaal verbannen naar de uithoeken van mijn gemeenschap. Koestering was iets dat niet voor mij was weggelegd omdat ik de regels die gangbaar waren moedwillig had doorbroken en daarmee mijn recht op steun had verspeeld. Alhoewel het mijn vader was die mij ‘liet gaan’ en me mijn eerste stappen op het pad van vrijheid liet zetten, was zijn overlijden vlak daarna een ongelukkig toeval dat veel reden tot speculatie gaf.
Niet meer gesteund door een man of een vader, werd ik enigszins vogelvrij verklaard en overgeleverd aan de genade van mijn neven die regelmatig duidelijk maakten dat ze het helemaal niet eens waren met mijn levensstijl.
Het enige machtsmiddel dat ze nog restte, fysiek geweld, gebruikten ze effectief: middels suggestie.
Dit zwaard van Damocles hing lange tijd als een donkere wolk over mijn leven en was totaal onvoorspelbaar.
Zij konden op een dag besluiten dat genoeg genoeg was, misschien door de zoveelste ervaring met een mannelijk lid van de gemeenschap die ze aansprak op hun verloren nicht. Zij konden besluiten dat ze onder genoeg vernedering hadden geleden.
Er was immers een code die hen de ruimte gaf recht te zetten wat krom was gegroeid.
In dit geheel speelde mijn moeder een ondergeschikte rol. Ook al was ze de oudste van de hele in Nederland aanwezige familie, haar gezag was van weinig waarde.
Ik heb mijzelf jaren getroost met de gedachte dat wat mij overkwam het lot van de pionier was.
De generaties na mij zouden het makkelijker krijgen. Maar niets is minder waar. Veel meisjes moeten in hun weg naar vrijheid nog steeds radicale keuzes maken: of totaal afgesneden leven van hun families of wel in contact blijven maar een groot deel van hun denkbeelden en hun identiteit verzwijgen. Een schijnleven met een onechte relatie tot je familie.
Dat is onacceptabel. Ooit, toen ik na een lange strijd het ouderlijk huis uit wilde en ik verteerd werd door schuldgevoelens, was er één ding dat mij op de been hield: te midden van alle wanhoop was er de rotsvaste overtuiging dat mijn eisen oprecht en doodnormaal waren en dat ik récht had op de steun van mijn ouders. Mijn ouders hebben mij die steun uiteraard gegeven, maar ik ben opgehouden daarna mijn plek op te eisen te midden van de gemeenschap.
Ik heb me laten aanleunen dat mijn keuzes niet de juiste waren.
Ik zou het als een persoonlijke nederlaag ervaren als al die strijd niets zou opleveren voor meisjes zoals Ayaan. Als die strijd telkens weer opnieuw gevoerd zou moeten worden door andere vrouwen.
De jongste generatie Nederlanders moet kunnen uitgroeien tot wie ze zijn in alle vrijheid. Voor deze nieuwe Nederlanders die te maken hebben met een islamitische cultuur thuis en de westerse cultuur buiten de deur, is het van levensbelang om deze twee te kunnen verenigen. Of om het helderder te zeggen: er is een gezond en groot hart voor nodig om twee werelden in één borst te huisvesten.
De heersende opvatting dat je om volledig te integreren de Nederlandse waarden en normen moet aannemen, is gestoeld is op angst en gemakszucht. Alles wat riekt naar een vasthouden aan de oosterse oorsprong is aanleiding tot wantrouwen. Als wij het beste willen voor deze kinderen, die ook onze kinderen zijn, komen we uit op iets heel anders: het is van essentieel belang voor hun zelfvertrouwen en zelfrespect om alle aspecten van hun identiteit te accepteren.
De overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking lijkt niets anders te kennen dan een horror-islam. Er is een enorm tekort aan beelden die de schoonheid van de islamitische cultuur tonen. Men moet beelden en rituelen die geassocieerd worden met fundamentalisme, geweld en terreur van hun lading ontdoen en herbekijken. Aan de Nederlander de taak te onderzoeken wat deze rituelen en gebruiken werkelijk inhouden, want de komende generaties zullen ze ook gebruiken.
Anderzijds is het patent dat de gevestigde islamitische gemeenschap heeft op de enige en juiste vorm van islam, onterecht. De islam, de gebruiken en rituelen, is ook van de kinderen van deze gemeenschap.
Zij hebben het recht dit alles te herschikken, overboord te gooien, opnieuw vorm te geven of in tact te laten.
De ruimte die nu ontbreekt om anders te zijn of de dingen anders te interpreteren, zal uiteindelijk de verhoudingen opbreken. Het is een onmogelijke eis om van een nieuwe generatie te vragen alles bij het oude te laten. Het verdoemt een nieuwe generatie bij voorbaat tot falen omdat men iets eist dat onnatuurlijk is en velen dwingt tot een gespleten leven.
Om ruimte te maken voor het nieuwe, letterlijk, is het in een cultuur waarin weinig wordt gepraat van groot belang dat men de wens tot vrijheid en gelijkheid publiekelijk aan elkaar kenbaar maakt in een vorm die ons aller leven raakt, een samenkomst tussen twee geliefden. Toen ik eindelijk mijn moeder vertelde wat haar vandaag te wachten stond, overtrof haar wijsheid mijn stoutste verwachtingen: ze vond het hoog tijd voor hervormingen en vond dat de koran werd misbruikt omdat de profeet ‘1500 jaar geleden leefde, in een hele andere maats ch a p p i j ’. Bovendien zei mijn moeder dat er in de koran staat dat je je hersens moet gebruiken.
U zult begrijpen, dit is het enige gezag dat ik aanneem.
Mijn moeder en de moeder van mijn man zullen deelnemen aan het ritueel door twee banieren te onthullen. Een met de geldende islamitische huwelijksregels en een met de nieuwe huwelijksregels die hun kinderen aan de oude toevoegen. Ik heb er nu al zin in om de twee kleine vrouwen bezig te zien, terwijl de imams toekijken.
Het is het mooiste cadeau dat de moeders ons hebben kunnen geven. De vrijheid om onszelf te zijn.
Kleine Ayaan, die misschien ooit zelf zal trouwen, zal zich tot ons wenden met de volgende woorden:
Ik spreek tot u vanuit onschuld.
Ik spreek tot u als lid van dezegemeenschap .
Ik zal me niet aanpassen.
Ik zal worden tot wie ik ben.
Dat zal anders zijn dan dat wat daarvoor was.
Ik zal niet in de schaduw van mijn gemeenschap leven omdat dat wat ik ben niet strookt met dat wat gangbaar is.
Ik zal nooit vergeten: ik ben ook uw kind.
Ik zal nooit vergeten: ik heb recht op een plek in deze gemeens chap.
Ik zal u nooit verlaten.
Ik zal u niet verstoten.
Ik zal uw opvattingen respecteren.
Ik zal mijn eigen nieuwe regels toevoegen.
Om mijn toekomst veilig te stellen, Om in vrijheid te kunnen zijn, Richt ik mij tot u, volwassenen Omdat u bij machte bent de toekomst in het heden vorm te geven.
Nazmiye Oral
