Wat is de onderwereld? - Vraag.

[Balance]

In veel verhalen komt voor dat goden/godinnen afdalen naar de 'onderwereld'. Soms vrijwillig, soms als straf. Soms komen ze er ook weer uit. Definitief of tijdelijk. De onderwereld is vaak bewaakt. In de onderwereld vinden allerlei handelen, riten en ontmoetingen plaats. Het is een reis, het wordt een verblijf - en als men er weer uit komt vinden er ook vaak al dan niet symbolische handelingen plaats.

We associeren onderwereld al vrij snel met het negatieve 'onderwereld' zoals dat in de gangsterfilm en de criminaliteit kennen. Maar is dat terecht? De onderwereld is kennelijk geen pretje, en vaak ook niet risicoloos, maar daarom is het nog niet zinloos of ten allen tijde te vermijden.

Wat verbeeldt toch die onderwereld? Is dat het dodenrijk? Is dat ons onderbewuste of onbewuste (wat het verschil ook moge wezen?). Is dat een depressieve toestand? Is dat de reis 'naar binnen' die nodig is om jezelf te leren kennen en wijs te kunnen worden? Is dat een ontmoeting met (je eigen?) demonen?

Juist omdat het zo universeel voorkomt en omdat het kennelijk iedere keer weer zo'n belangrijke rol speelt, lijkt het me de moeite waard om elkaar daar meer over te vertellen en visies te delen.

[Brunetti]

Wat gebeurt er met mensen als ze sterven? Wat is de dood? Voor de Mesopotamiërs was dood definitief, er was geen terugkeer mogelijk. Als je dood bent, eet je nog enkel stof. Letterlijk want de doden lagen onder de grond.

Dit idee - onder de grond - kreeg mythische proporties door het ontstaan van een andere wereld waar alle doden samen zijn (onder het aardoppervlak), waar de doden een tweederangs leven leiden.

De Sumeriërs hadden verschillende namen voor deze andere wereld: arali, irkalla, kukku, ekur, kigal, ganzir (werden door Akkadiërs overgenomen). Anderzijds stond deze wereld eenvoudig bekend als 'aarde' of 'grond' (ki, kur), 'het land zonder terugkeer' en soms 'woestijn' of 'de onderwereld'.

Verschillende bronnen hebben het over een trap die leidt naar de poort van deze onderwereld. Deze trap begon ergens aan de aardoppervlakte, waar het mogelijk was om een gat te openen die toegang gaf tot deze wereld. Dezelfde bronnen hebben het ook over de ligging van de onderwereld. Deze lag nog onder de abzu, het zoetwater basin onder de aarde.

Dit is algemeen gangbaar... alhoewel het dient vermeld dat er ook een andere ligging wordt aangegeven voor de onderwereld. Sommige geven aan dat deze wereld ergens aan de oppervlakte lag ergens ver in het westen (refererend naar de woestijn). Het woordje 'kur' betekent weliswaar 'aarde' maar kan soms ook worden vertaald door 'bergen'.

De onderwereld wordt steeds beschreven als in duisternis gehuld, stoffig en onaangenaam. Alle doden dwalen er rond, uitgedroogd en dorstig, en enkel stof om te eten.

Samen met deze geesten van de doden (gidim), is de onderwereld ook de woonst voor de dode goden en enkele demonen, en een aantal godheden zoals de koningin van de onderwereld Eresjkigal en haar man Nergal.

In tegenstelling tot bij voorbeeld de Egyptenaren, kenden de Mesopotamiërs geen laatste oordeel van de doden. Zij stonden voor Eresjkigal die de dood afkondigde, welk werd genoteerd door de klerk van de onderwereld, Gesjtinana.

De god Ningishzida was haar hofmeester, Pabilsag haar administrateur, Namtar haar minister en boodschapper, en Neti haar poortwachter.

Vele literaire werken verspreid over 1000 jaar vertellen over deze onderwereld en laten ook zien hoe het concept van deze onderwereld verandert.

'Gilgamesj, Enkidu en de Onderwereld' is een Sumerisch gedicht waar Gilgamesj converseert met de geest van zijn dode dienaar Enkidu. Deze vertelt hem het onaangenaam verblijf maar ook hoe dit verschrikkelijke leven kan verzacht worden als de overlevende familieleden regelmatig offers aan de doden zouden brengen naar de tempel. Doden die geen nakomelingen hebben, zijn het slechtst af. Doden die zijn omgekomen door vuur of in de woestijn hebben zelfs geen geest in de onderwereld.

'De Afdaling van Inanna in de Onderwereld' is een Sumerisch gedicht en net als de mythe 'Enlil en Ninlil' gaat het over de uitzonderlijke omstandigheden dat een godheid die de onderwereld bezoekt, enkel terug naar boven kan komen als er een plaatsvervanger kan gevonden worden.

In het Babylonische epos 'Gilgamesj' vertelt Enkidu een droom over zijn eigen dood. Hieruit blijkt dat ook grote namen en koningen niet gespaard blijven in de onderwereld.

Ik kan nog wel even doorgaan... Maar andere zaken nopen me hier af te sluiten...

Tot een volgende keer

[Balance]

Verschillende bronnen hebben het over een trap die leidt naar de poort van deze onderwereld. Deze trap begon ergens aan de aardoppervlakte, waar het mogelijk was om een gat te openen die toegang gaf tot deze wereld.

Klopt. Daar komt ons graf vandaan. Begraven worden is nl niet zo universeel als het lijkt. In vele culturen gaat het heel anders toe met de doden. Verbranden is maar een voorbeeld daarvan

Het woordje 'kur' betekent weliswaar 'aarde'

Ik heb het ook wel eens horen vertalen als 'plaats waar het patriarchaat geen zeggenschap heeft'.

Vele literaire werken verspreid over 1000 jaar vertellen over deze onderwereld en laten ook zien hoe het concept van deze onderwereld verandert

Wat mij erg basaal lijkt is het volgende. (Ik probeer het in eigen woorden samen te vatten).
In een patriarchale mannen-goden en - dodenwereld heeft de dood een andere lading en betekenis als in een matriarchaal bewustzijn: in het patriarchaat is de dood het einde van een liniair proces. Daar is de dood dan ook bedreigend, afschrikwekkend. Men heeft hemelgoden nodig om aan die angst te ontsnappen. De patr. wereld is een wereld van orde, regelmaat en hierarchie. Lineair wordt gesymboliseerd door de staf. (Denk aan Mozes' staf)
In het matriarchale bewustzijn is dat heel anders. Gebaseerd op het ritme van de natuur, wordt de dood daar gezien als een transformatieproces!! (Denk aan aarde, seizoenen, gewassen die in de aarde sterven (verrotten) en weer bloeien tot nieuw leven. Het denken en doen lopen er circulair, niet zozeer volgens een vooropgezet plan. Het kronkelt en heeft verrassingen. Dit circulaire denken wordt gesymboliseerd door de (al dan niet opgerolde) slang!! Vergeet weer de staf van Mozes niet, die in een slang veranderde!

Als dit klopt, dan is de lading van het begrip 'onderwereld' in een 'vrouwenwereld'niet dat van de dood, maar van de doorgang - de transformatie!

Ik bestudeer van de week de mythe van Inanna en kom tot een bijna verbijsterende ontdekking: is je wel eens opgevallen hoeveel paralellen er lopen tussen de geschiedenis van Inanna en die van Christus? Beide gaan in vol bewustzijn vrijwillig een avontuur aan. Bij beide volgen in eenzelfde volgorde ontkleding, verndering, geseling, 7 poorten (7 statien!), kruising (aan spijkers hangen!) en wederopstanding! Is dit toeval of is het verhaal van Inanna de basis voor de lijdensweg van Christus geweest. Is dat mogelijk? Weet jij dat Brunette? Of is dit een sterk voorbeeld van de werking van archetypen?

Ik zie de afdaling en wederkomst van Inanna dan ook zo: ik denk dat ze een Godin is die een persoonlijke zoektocht. De heldin die reist, maar dan niet zoals de man-held dat pleegt te doen (buitenwereld-daden), maar naar binnen, naar je eigen innerlijk. Deze reis is minstens zo gevaarlijk en risicovol als die van de man-held. Ik denk zelfs dat dit door een vrouw gedaan wordt, omdat de man die in het algemeen veel minder aandurft. In die zin is deze reis moeilijker, denk ik. Inanna is op zoek naar zichzelf en haar eigen kracht. Ereskhigal is een en dezelfde godin, maar dan haar schaduw, haar onbekende angstwekkende 'andere ik'. De 7 poorten en het rotten aan de spijker geven aan dat het een langdurig proces is.

Zij offert zichzelf, net als Christus. Maar een verschil is dat Chr. zichzelf offert voor de zonde van de mensheid (volgens de kerk). Maar eigenlijk past hij heel goed in de mannelijke traditie, nl. dat hij de dood overwint.
Inanna gaat de reis echter om een heel ander motief aan: nl. haar behoefte aan leven en vernieuwing. En hoe mooi past dat weer niet in de vrouwelijke lijn! Een transformatieproces dus.

Let wel: vastspijkeren betekent ook VAST spijkeren. En dat staat haaks op beweeglijkheid en transformatie. Vast spijkeren / ophangen aan een spijker is de dood.

Zij stonden voor Eresjkigal die de dood afkondigde, welk werd genoteerd door de klerk van de onderwereld, Gesjtinana.

Dat is merkwaardig, want in mijn beleving heeft Geshtinanna (Gesht Inanna) een andere betekenis.
Tenslotte Geshtinanna. Wat ik begrijp is dat zij de Inanna is, die door het transformatieproces is. Die opduikt als Inanna weer 'boven' is. Zij is dan veranderd: waar Inanna eigenlijk alleen met zichzelf bezig is, heeft Geshtinanna ook oog voor anderen. Ze is rijper en wijzer en (mede)menselijker geworden.

Zij is de zuster van Dumuzi, dochter van Enki. Een wijze vrouw aan wie raad gevraagd wordt. Bekend met de schrift, bekend met de betekenis van dromen. Ze is meer een sterfelijke vrouw dan Inanna, de godin.

Gestinanna betekent 'wijn van de herfst-geoogste druif' waarvan in het voorjaar wijn wordt gemaakt. (Vgl. Dumuzi: voorjaar geoogste graan wat in het najaar na gisting bier wordt).

Ik heb hier nog meer over te melden, maar dat liever een volgende keer. Anders wordt het te lang en te veel.


Graag jullie reactie.

[heidi]

Binnen de wicca staat de zon voor de God en de aarde en de maan voor de Godin.
Met yule (21 december) wordt de God geboren, zijn kracht wordt dan steeds sterker, tot aan midzomer (21 juni), op dat moment is hij op het hoogtepunt van zijn kracht. Vanaf dat moment geeft hij zijn kracht steeds meer weg; hij offert zich als het ware op.
Eerst aan het koren (lughnassadh, 2 augustus), daarna aan de vruchten (mabon, 21 september). De God is op dat moment ook op reis naar de onderwereld, op 31 oktober (samhain) is hij daar 'aangekomen', dan breekt de donkerste tijd van het jaar aan. Gelukkig wordt hij met yule dan weer opnieuw geboren, waarna de hele cyclus opnieuw begint...
Dit is even heel kort door de bocht, maargoed

Ik vergelijk de onderwereld altijd met de baarmoeder, ik weet niet hoe ik uit moet leggen waarom...

Just my two cents...

Liefs,

heidi

[Brunetti]

Hier weet ik echt niet waar te beginnen Over dit gedicht van 'Inanna en de afdaling naar de onderwereld' zijn heelder boeken over geschreven en ik vrees dat ik dat ondertussen ook zou kunnen.
Aanraders zijn 'MESOPOTAMISCHE MYTHEN, Legenden uit een ver verleden' (Vertaling uit het Engels door R.Kuitenbrouwer) van Henrietta McCall, Baarn, Tirion – 1992 én 'Inanna' van Marijke Baken.

De afdaling van Isjtar in de onderwereld
Een heel mooi verhaal, jammer genoeg incompleet, over hoe (maar niet waarom) de godin Isjtar afdaalde naar de onderwereld Kurnugi, het land vanwaar men niet terugkeert. Eenmaal daar aangekomen werd ze gevangen gezet totdat Ea haar vrijlating bewerkstelligde. De onderwereld is een donkere, treurige en vreselijk stoffige plaats waar de zuster van Isjtar, Eresjkigal, vorstin is.
Isjtar komt bij de poort van Kurnugi en is vastbesloten er binnen te gaan:

‘Zeg, Poortwachter, open je poort voor mij,
Open je poort zodat ik naar binnen kan komen!
Als je de poort niet voor mij opendoet,
zal ik de deur inslaan en de grendel verbrijzelen,
ik zal de deurposten kapotslaan en de deuren omvergooien,
ik zal de doden opwekken en zij zullen de levenden opeten;
er zullen meer doden dan levenden zijn!’

De poortwachter gaat direct naar Eresjkigal:

Toen Eresjkigal dit hoorde,
werd haar gezicht zo rood als afgesneden Tamarisk,
haar lippen werden donker als de rand van een Kuninu-beker.
(de rand van een kuninu-beker was bedekt met bitumen en dus zwart van kleur)

Zij vraagt zich af waarom Isjtar naar haar koninkrijk gekomen is en geeft onheilspellende instructies aan de poortwachter:

‘Ga poortwachter en open je poort voor haar,
behandel haar volgens de oude riten.’

Er volgt een rituele en steeds herhaalde scène in zeven stadia – karakteristiek voor de Mesopotamische mythen – waarin de mooie en prachtig geklede Isjtar systematisch van haar versieringen beroofd wordt. Bij de eerste poort wordt Isjtar haar grote kroon afgenomen.

‘Poortwachter, waarom heb je de grote kroon van mijn hoofd weggenomen?’
‘Ga naar binnen, mevrouw. Zo zijn de riten van de meesters van de aarde.’

Bij de derde poort wordt de halsketting van Isjtar afgenomen, bij de vierde de touwsluitingen op haar borst, bij de vijfde de gordel van geboortestenen rond haar middel, bij de zesde de armbanden aan haar polsen en enkels, en bij de zevende poort wordt ze beroofd van haar trotse lichaamskleed. Ze is dus naakt wanneer ze uiteindelijk voor haar zuster verschijnt, maar dan nog is het Eresjkigal die beeft. De koningin van de onderwereld ontbiedt haar vizier Namtar en beveelt hem zestig ziekten naar Isjtar te zenden: naar haar ogen, haar armen, haar voeten, haar hart, haar hoofd, naar ieder lichaamsdeel.
Ondertussen komt op aarde aan alle seksuele activiteit een eind.

Geen stier besprong een koe, geen ezel paarde met een ezelin,
geen jongeman maakt meer een meisje zwanger op straat.
De jongeman sliep alleen in zijn kamer,
het meisje sliep bij haar vriendinnen.

Papsukkal, de vizier van de grote goden, weent bij Ea en deze komt als gewoonlijk met een oplossing. Hij schept een mooie jongen wiens schoonheid het hart van Eresjkigal zo zal verblijden dat ze zal ontspannen en ‘haar stemming zal klaren’. De jongen moet dan vragen om een waterzak, alsof hij eruit wil drinken, en de inhoud over Isjtar sprenkelen zodat zij weer tot leven komt.
Maar deze list mislukt. Hoewel Eresjkigal eerst blij is hem te zien, vervloekt ze de mooie jongen dan plotseling met een zware vloek:

‘Brood uit de goten zal je voedsel zijn,
de riolen van de stad je enige drinkplaats,
je staanplaats is in de schaduw van de stadsmuren, (typische locatie voor prostitutie)
je zitplaats alleen op de stoeptreden,
dorstigen en dronkaards zullen je op de wang slaan.’

Maar terwijl ze de mooie jongen van Ea vervloekt, spaart ze Isjtar. Ze draag Namtar op om haar te besprenkelen met het water des levens en in een heel mooie symmetrische passage, die het spiegelbeeld is van haar eerdere intrede, gaat Isjtar terug door de zeven poorten waardoor ze is binnengekomen. Bij iedere poort krijgt ze, in de juiste volgorde, de symbolen van haar goddelijkheid weer terug, te beginnen met het trotse kleed van haar lichaam en eindigend met de grote kroon op haar hoofd. Het epos eindigt wanneer Isjtar voor haar vrijlating betaald heeft met Dumuzi, de ‘minnaar van haar jeugd’, die voortaan in de onderwereld zal wonen. Elk jaar zal hij één dag naar de aarde terugkeren en op die dag zullen er bepaalde rituelen worden uitgevoerd. Hier wordt waarschijnlijk het taklimtu-ritueel bedoeld dat gehouden werd in de maand Dumuzi (juni/juli). Een beeld van Dumuzi werd dan gebaad, gezalfd en opgebaard in Ninevé.

Ik bestudeer van de week de mythe van Inanna en kom tot een bijna verbijsterende ontdekking: is je wel eens opgevallen hoeveel paralellen er lopen tussen de geschiedenis van Inanna en die van Christus? Beide gaan in vol bewustzijn vrijwillig een avontuur aan. Bij beide volgen in eenzelfde volgorde ontkleding, verndering, geseling, 7 poorten (7 statien!), kruising (aan spijkers hangen!) en wederopstanding! Is dit toeval of is het verhaal van Inanna de basis voor de lijdensweg van Christus geweest. Is dat mogelijk? Weet jij dat Brunette? Of is dit een sterk voorbeeld van de werking van archetypen?

Balansje, Ik heb dat al heel lang en met heel veel oude Mesopotamische teksten. Voor veel mensen is het blijkbaar nog steeds heiligschennis te beweren dat de bijbel (oud én nieuw testament) verhalen zijn soms letterlijk anderzijds herschreven uit een voorgaand stadium. Niks nieuws dus enkel samengebundeld om de glorie van een eigen volk in de verf te zetten, een bestaansreden te geven. Maar dat van christus had ik zo nog niet bekeken...

Pffff... verdorie... heel boeiende materie... maar weer tijd tekort. Ik kom hier beslist op terug... alleen wanneer? ... Er worden heel wat verschillende betekenissen gegeven aan dit gedicht!

Toch nog enkele bemerkingen... Ook Enkidu, de metgezel van Gilgamesj ging naar de onderwereld... dus mannen durven het ook
Geshtinanna is de zus van Dumuzi. Dumuzi is de geliefde van Inanna die zonder het te weten door haar wordt opgegeven als plaatsvervanger in de onderwereld. Dank zij Dumuzi kan Inanna terug naar de levenden komen. Misschien kan je hier ook een overgangsfase zien bij Inanna van 'vrouw' naar 'crone'? Of van 'meisje' naar 'vrouw'? Ze geeft haar tot dan toe eeuwige liefde voor Dumuzi op in ruil voor 'het koningschap', 'het heilige huwelijk',???? Dit zijn maar enkele mogelijkheden...

Dumuzi op zijn plaats mag 6 maanden terug onder de levenden in ruil voor zijn zus, Geshtinanna. Geshtinanna is een zus van Dumuzi en net als hem een kind van de schaapgodin Duttur. Zij wordt vaak gezien als een oude vrouw, iemand die dromen kan verklaren (crone?).

Sorry, ik moet er nu echt vandoor...

Groeten

[heidi]

Mabon

Mabon ap Modron, is zijn volledige Keltische naam, hetgeen "Grote Zoon van de Grote Moeder" inhoudt. Ook wordt hij wel “Jonge Zoon”, “Goddelijke Jeugd”, of “Zoon van het Licht” genoemd. Zijn moeder is Modron, de grote godin , Wachter van de Andere wereld, Beschermer en 'Healer'. Zij wordt vaak gezien als de aarde zelf. Hiermee wordt Mabon ook vaak gezien als het eerste oorspronkelijke wezen dat uit de schoot van de moeder kwam. Hij is de de God van bevrijding, harmonie, muziek en eenheid.

Ondanks het feit, dat hij de zoon van het licht wordt genoemd, heerst hij feitelijk over de duisternis. In de andere wereld is hij de koning van de dood. In zijn drievoudige stadia wordt hij van vertegenwoordiging van jeugd als hij kind is, via de kracht als volwassen man tot de geofferde als oudere man. Hij daalt aan het einde van de oogsttijd ( bij het jaarfeest wat zijn naam draagt: Mabon) , net als zijn vrouwelijke tegenhangster uit de Griekse mythologie, Persehone, af naar de onderwereld, waarna de gewassen op de akkers af gaan sterven.

[els]

Hai Balance, ik denk dat je de onderwereld op een heleboel manieren kan belichten. Jij stelt ook al een heleboel dingen tegelijk aan de orde, maar ik vind vooral dat 'ontwikkelingsmotief' interessant. Ik ga hier even over door op mijn manier.

Jij herkent overeenkomsten in 'de weg en het lijden' van Inanna met die van Jezus. Ik denk inderdaad niet dat de overeenkomst in motieven toevallig is: die verhalen werden als onderdeel van de geschiedenis en de godsdienst steeds doorgegeven, en ook de Soemeriërs vormden kennelijk een schakel in die traditie. Maar je legt ook nog een ander verband, dat wel heel bekend is van het christendom en andere godsdiensten, maar dat ik eigenlijk niet ken van de Soemeriërs, vermoedelijk domweg omdat het te lang geleden is. Namelijk: je probeert de 'weg' van Inanna op te vatten als een persoonlijke ontwikkeling, en ook als een ontwikkeling waaraan mensen zichzelf kunnen spiegelen om over hun eigen ontwikkeling te mediteren.

Dat is een associatieve manier van denken, die in het Christendom heel bekend is. Mensen lezen de bijbel, en in de beproevingen die de bijbelkarakters ondergingen herkennen ze hun eigen beproevingen, en ze halen er oplossingen om hun eigen problemen op te kunnen lossen.

In het Christendom is dit het beste beschreven in het karakter van Jezus (al wordt het Oude Testament heel vaak op dezelfde manier gebruikt). Jezus volgt een weg, en hij moet zijn kruis dragen. Mensen proberen in hun leven de weg van Jezus te volgen, iets wat christenen gemeen hebben met de volgelingen van vele andere godsdiensten: de gelovigen nemen een of andere heilig geachte persoon als maatstaf, en proberen op deze manier te leven. Iedereen komt zijn eigen moeilijkheden tegen, dat het is het 'kruis' dat alle mensen moeten dragen, dus het 'lijden' dat iedereen ten deel valt, en waar we mee om moeten gaan.

Ik heb een voorbeeld kunnen vinden waarin toevallig ook het beeld wordt genoemd dat Jezus tijdens zijn periode aan het kruis naar de hel zou zijn afgedaald. Hier wordt natuurlijk explicitiet gezegd dat dat alleen maar symbolisch moet worden opgevat. Maar het maakt de christelijke manier van denken heel duidelijk dat de mensen zich in het lijden van Jezus moeten verplaatsen, zijn lijden diende voor onze verlossing, en door reflectie word je een goede gelovige.



Nu stel jij eigenlijk dat de Soemeriërs ook op zo'n associatieve en persoonlijke manier hebben gedacht. Ik vind dat wel interessant, omdat dit iets is waar we helemaal niets van weten. Het interessantste hierbij is nog wel dat het dan zou gaan om 'identificatie' met een vrouw.

Zelf ben ik ook bezig deze verhalen te vergelijken met onze sprookjes, en het sprookje dat het meest overeenkomt met deze afdaling is het sprookje van Sneeuwwitje. Sneeuwwitje wordt ook beproefd (ze is trouwens zeven, moet over zeven bergen en ontmoet zeven dwergen), ze eet van de 'appel des doods', is een poosje dood, en ontwaakt weer. Iedereen kent de motieven. Wat mij het meeste opvalt is dat dit een oeroud verhaal is dat duidelijk gaat over de jaarlijkse zonnecylcus, en dat de hoofdpersoon vrouwelijk is! Sneeuwwitje, een meisje, symboliseert het licht én de weg! Het is weggepoetst in een kindersprookje, maar het is niet gelukt om de symboliek te laten verdwijnen.

De meeste sprookjes voeren ook het hoogste woord over 'deugdzaamheid' en 'luiheid', eigenschappen die worden beloond of gestraft, en dus heel veel te maken hebben met het associatieve denken waarbij natuurlijke patronen en fenomenen worden gespiegeld aan het eigen gedrag, en die dus een 'weg' voorschrijven die wij moeten volgen. Precies wat de officiële godsdiensten ook vastleggen. Mensen volgen de weg van heiligen als Jezus, Boeddha, van Krishna, van Horus en van Mohammed. ('Sunna', de term waarmee de uitspraken van Mohammed worden vastgelegd, die dus moeten worden gevolgd, betekent zelfs letterlijk 'weg'. Ik heb steeds de neiging om het met het woord 'zon' in verband te brengen, omdat de meeste van die heiligen wiens pad men dient te volgen het licht of de zon symboliseren.)

Wat zien we in het rijtje hierboven? Het zijn allemaal mannen! Precies het probleem van deze wereld: alles wat 'goed en verheven gedrag' voorstelt heeft als centraal voorbeeld een man. Kennelijk is dat niet altijd zo geweest. Maar tegenwoordig wordt een vrouwelijke godheid of heilige figuur die precies dezelfde weg aflegt (met beproeving, lijden en verlossing) nooit beschouwd als centrale grondlegger. De laatste die bij mijn weten van mondiaal belang was, was Demeter/Persephone, tijdens de Eleusinische mysteriën, wier weg en lijden tijdens de liturgie werd nagevolgd.

De ontvoering van Persephone was ook een variant van de 'hellevaart van Inanna', uit een veel latere tijd natuurlijk. Volgens het verhaal keerde Persephone (Kore) terug naar de aarde, maar Persephone is ook onbetwistbaar de 'koningin van de onderwereld'. Dit in tegenstelling tot Inanna, die de planeet Venus is, en dus hemels, terwijl haar zuster Ereshkigal de 'onderwereldkoningin' is.

Er moet ook nog een verhaal zijn over de reis naar de onderwereld van Aphrodite (Venus/Inanna), maar ik kan het niet vinden. Wel duidelijk zijn de varianten van dit verhaal waarin de 'weg' van de man in de onderwereld meer centraal staat: Aphrodite brengt haar pleegzoontje Adonis (= Adon Tammoetz = Dumuzi) naar Persephone, die hem vervolgens niet meer wil afstaan. Eigenlijk is dit al een soort 'afdaling' van Aphrodite, omdat ze Persephone bezoekt, maar dat wordt in deze variant wel heel terloops behandeld.

Heel beroemd is natuurlijk Orpheus in de onderwereld. De Orphische mysteriën hebben trouwens ook veel invloed gehad op het christendom, maar ik ken deze mysteriën niet goed. Wel weet ik dat volgens de mythe Orpheus naar de onderwereld ging om Euridice terug te halen, die net na hun huwelijk was overleden omdat een slang in haar voet had gebeten. De onderneming mislukte, en Euridice bleef achter, wat haar in mijn optiek maakt tot een verschijningsvorm van de onderwereldkoningin, van Persephone of iets in die geest.

Brunetti:
'Gilgamesj, Enkidu en de Onderwereld' is een Sumerisch gedicht waar Gilgamesj converseert met de geest van zijn dode dienaar Enkidu.
Deze vertelt hem het onaangenaam verblijf maar ook hoe dit verschrikkelijke leven kan verzacht worden als de overlevende familieleden regelmatig offers aan de doden zouden brengen naar de tempel. Doden die geen nakomelingen hebben, zijn het slechtst af.

Ooohh!! Dat is slecht!! Dat laat ook meteen zien hoe en waarom de onderwereld in elkaar is gefabriekt zoals hij is. Het brengt geld in het laatje van de priesters!!

Het laat in feite zien dat het beeld van de onderwereld wordt gebruikt door de machthebbers om het volk naar hun pijpen te laten dansen. Doe nu wat wij willen, anders gaan jullie naar de hel!! Geef geld aan de kerk (voor de armen), wees gehoorzaam, geen vrije seks, anders varen jullie allemaal ter helle.
Het is dus een mechanisme van straf en beloning. 'Deugdzaamheid' is de deugdzaamheid die de leidende kaste het beste uitkomt. Dit heeft natuurlijk invloed op de manier waarop het leven na de dood wordt voorgesteld. Volgens mij is dit een van de redenen waarom een leven na de dood steeds antropomorfer werd voorgesteld, omdat de straffen en beloningen mensen op de levende aarde moesten aanspreken. Een paradijs versus eeuwig lijden in de hel is heel aanschouwelijk. Een reis naar de hel is dus niet langer een symbolische beschrijving van de natuurlijke fenomenen, en ook is het niet meer alleen ter reflectie: het is een onderdrukkingsmechanisme geworden.

Nou, ik kap er maar mee. Ik kan er wel over doorlullen tot de tweede komst van Jezus, maar laat ik het maar niet doen.
Ik kom er toch later wel eens mee terug, want het is wel erg interessant.

[els]

Toch kan ik het niet laten nog een ding te zeggen over Sneeuwwitje: net als Isaac, Iphigeneia, Helle en Phrixos en vele anderen is Sneeuwwitje bijna geofferd, maar net op tijd is een hertje voor haar in de plaats gedood. Iphigeneia, Helle en Phrixos gingen daarna ook over de bergen, Isaac moet ik even opzoeken. Trouwde hij niet met Rebecca?
De dochter van Jephta verbleef ook in de bergen, maar werd daarna echt geofferd.
Dit hoort eigenlijk in een andere topic, zal weer eens zien of ik zo'n topic over mensenoffers terug kan vinden.

[Brunetti]

Weet je, ik doe dit heel graag... niet alleen zijn het onderwerpen die me wel liggen, maar ook de extra informatie en invalshoeken die ik aangereikt krijg, zijn meegenomen. Wat me ook biezonder meevalt op dit forum is dat we te doen hebben met 'open-minded' mensen. Af en toe even op een hobbelige weg... maar de plooien kunnen glad gestreken worden. Geen moddergevechten of persoonlijke aanvallen... (althans tot nu toe )

Dat moest me even van 't hart! Het enigste probleem waar ik mee te kampen heb is 'tijd'! Te weinig tijd om er eens lekker voor te gaan zitten, alle nieuwe bijdrages door te nemen en mijn zoek en denkproces in gang te zetten. Zo is het al enkele keren gebeurd dat ik wilde reageren maar het er niet is van gekomen.

Maar terugkomend op deze thread: algemeen genomen wordt in onze streken het polytheïsme aanzien als een naïeve perceptie van het goddelijke. Het monotheïsme 'lijkt' dit overboord gegooid te hebben; vergetend dat het de erfgenaam is van dit polytheïsme. Niet alleen personnages en verhalen worden overgenomen - denk maar aan het vloedverhaal, Mozes in zijn mandje,... - maar ook heelder begrippen en ideeën.

Bij voorbeeld: 'Extracten uit Sumerische/Akkadische bezweringsformules en magische spreuken (Surpu, tablet 2)' én 'De 10 geboden uit Exodus 20:8'

“Vervloek hen…
-Laat iedereen het weten, verkondig het, grote goden, heren van vergiffenis, NN, zoon van NN, wiens god is NN,wiens godin is NN
(zie Exodus) Toen sprak God al deze woorden, zeggende:

-die heeft gegeten wat is taboe voor zijn god
(zie Exodus) Gedenkt den sabbatdag, dat gij dien heiligt.

-die ‘nee’ zei ipv ‘ja’, die ‘ja’ zie ipv ‘nee’; die zijn vinger beschuldigend uitstak achter de rug van zijn medemens; die laster sprak; die als getuige slechte dingen sprak die de rechter tot een foutief oordeel brengt
(zie Exodus) Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste.

-die spot met zijn god, zijn godin veracht
(zie Exodus) Gij zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. Gij zult u geen gesneden beeld, noch enige gelijkenis maken, van hetgeen boven in den hemel is, noch van hetgeen onder op de aarde is, noch van hetgeen in de wateren onder de aarde is.

-die de zwakke vrouwen onderdrukt; die de vrouw van haar stad afneemt; de de zoon van zijn vader vervreemt
(zie Exodus) Eert uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land, dat u de HEERE uw God geeft.

-die geeft in kleine hoeveelheden, neemt in grote hoeveelheden; … die met een valse balans weegt… die zilver neemt wat hem niet toekomt… die een oneerlijke handel drijft…
(zie Exodus) Gij zult niet stelen.

-die in het huis van zijn naaste inbreekt
(zie Exodus) Gij zult niet begeren uws naasten huis

-die toenadering zoekt bij de vrouw van zijn naaste
(zie Exodus) gij zult niet begeren uws naasten vrouw

-die het bloed van zijn naaste vergiet
(zie Exodus) Gij zult niet doodslaan

-die een mooie jonge man uit de familie zet, een gezin verwoest
(zie Exodus) Gij zult niet echtbreken

-die de naam van zijn god vergeet bij het offeren; die eerst het reinigingsritueel uitvoert dan klaagt en zich terugtrekt
(zie Exodus) Gij zult den naam des HEEREN uws Gods niet ijdellijk gebruiken; want de HEERE zal niet onschuldig houden, die Zijn naam ijdellijk gebruikt.


Zo heb ik er nog een paar op mijn harde schijf staan... zelfs vergelijkende studie tussen het evangelie en oude Sumerische teksten.

De Mesopotamiër reflecteerde en speculeerde over de natuur van het universum, de oorsprong van alles, hoe alles is geordend, en de plaats van mens in dit alles. Als polytheïst zag hij naar de wereld als een betoverende plaats vol met goden en godinnen.

Mythes zijn zijn favoriete manier om levensvragen te beantwoorden, oplossingen te geven voor vragen waar ze mee werden geconfronteerd. Of deze nu symbolisch zijn of zeer concreet, met een politieke of andere sociale bedoeling,... Aan de lezer en onderzoeker om dit te achterhalen.

Cyclische heeft volgens mij niets met vrouwelijk of mannelijk te maken, het is eigen aan de natuur. Degenen die wel deze man-vrouw deling vasthouden stoten steeds weer op contradicties. Of anders gezegd: je kan de stelling vrouwelijk-cyclische, mannelijk-rechtlijnige onderbouwen met vele voorbeelden maar dit gaat tevens op voor het tegengestelde. De Sumerische zonnegod Utu komt uit de onderwereld en vaart elke dag door de hemel. 's Avonds verdwijnt hij terug in deze onderwereld. Dumuzi heeft evenveel rechten als Inanna (én Geshtinanna) voor het wisselen van de seizoenen. Eén van de symbolen van Inanna is niet allen de ring maar tevens de staf (ring en rod). Enz...

Nu terugkomend op het verhaal van Inanna en haar afdaling in de onderwereld. Eerst en vooral is dit onmiskenbaar een verklaring voor het wisselen van de seizoenen. De groei en de vruchtbaarheid wisselen met de (winter)slaap en het verval.

Het psychologisch aspect is door verschillende auteurs uitgewerkt en werkelijk alles passeert de revue. Het is soms te gek voor woorden. Dit betekent vooral de rijkdom van dit verhaal.

Ik beperk me tot enkele merkwaardigheden.

[url=http://]Inanna[/url]

De uil en de afbeelding van Inanna met de klauwen van de uil, is een symbool dat pas na de afdaling wordt toegevoegd. De uil symbool voor de nacht (onderwereld) en wijsheid (crone?).

Inanna wordt door de demonen (galla) naar de buitenwereld gevoerd om een plaatsvervanger te zoeken. De eerste kandidaat, haar dienster Ninshubur (geefster van wijze raad), wil ze niet kwijt. De tweede en derde kandidaat zijn merkwaardig genoeg Inanna's kinderen? Dit is de enigste verwijzing in de literatuur dat Inanna kinderen zou hebben: zijnde twee zonen Lulal en Shara. De enigste keer dat we Inanna zien als 'moeder'.

De drie kandidaten komen niet in aanmerking omdat ze allen in rouw zijn voor haar dood. Dumuzi, haar geliefde, haar man, integendeel, zit te pronken op zijn troon en is blijkbaar helemaal niet in rouw ondergedompeld. Dus Inanna zegt tegen de galla om Dumuzi mee te nemen.

De reden waarom Inanna afdaalde was/is letterlijk dat ze na de 'me' te hebben veroverd op Enki (zij was daardoor de machtigste van aarde en hemel), uit machtswellust ook de onderwereld wil veroveren.

Dumuzi kan enkele keren ontsnappen uit de handen van de galla dank zij de hulp van de zonnegod Utu (broer van Inanna). Waar één opmerkelijke ontsnappingspoging...

[/quote]De barmhartige Utu aanvaardde Dumuzi's tranen. Hij veranderde de handen van Dumuzi in slangenhanden. Hij veranderde de voeten van Dumuzi in slangenvoeten. Dumuzi ontkwam aan zijn demonen. Zij konden hem niet tegenhouden...[quote]

Ook de oude Belili (moedergodin, oude wijze vrouw) gaf Dumuzi een schuilplaats. Maar ook hier vonden de galla hem. Er is weinig geweten over Belili?

...effe break...

[Balance]

Aanraders zijn 'MESOPOTAMISCHE MYTHEN, Legenden uit een ver verleden' (Vertaling uit het Engels door R.Kuitenbrouwer) van Henrietta McCall, Baarn, Tirion – 1992 én 'Inanna' van Marijke Baken.

Ik heb mijn wetenschap uit: 'Op zoek naar de Godin' van Sylvia Brinton Perera. Zij is therapeute op Jungiaanse basis.

In het hoofdstuk 'Dochters van het patriarchaat' citeert ze een cliente van haar: 'Ik wil dat zorg en koestering van een man komt. Ik word woest als dat uit een vrouwelijke bron komt....' Weer eens wat anders he?

Balansje

Hier heb ik hard om moeten lachen. Ik ben nog nooit in verkleinvorm aangesproken, dus dat was even wennen. Wie weet wie of wat er achter 'Balance' schuil gaat, Brunetti. Misschien wel een zware oude grijze kerel van 53.

[Brunetti]

Nou Balance,
Ik kon het gewoon niet laten na al jouw gebrunette en indirecte vragen naar mijn profiel

Misschien heb jij wel te maken met een dikbuikige grijsaard?

Wat wel duidelijk is, is dat het groene er bij ons al wel af is

Groeten

Ps: 'k ben nog steeds bezig met die onderwereld... zoek, zoek, zoek,...

[Brunetti]

Ook al is Inanna (Ishtar) geen maangodin (ze stamt wel af van de maangod Namma-suen, dochter van de maan) kan je haar verschillende levensfases naast de vier cycli van de maan leggen. De wassende maan waar ze het jonge meisje speelt haar weg in de wereld nog zoekend, de volle maan waar ze een rijpe vrouw is in volle glorie. In haar afdaling naar de onderwereld, als vrouw die de wijsheid door de kennis van de dood in zich opgenomen heeft, geeft zij ten slotte gestalte aan de Oude - afnemende - maan. Haar zuster Eresjkigal is het gelaat van de donkere maan. Zo krijgen we de volledige levensweg van een vrouw te zien in deze godin.

Veel meer over dit onderwerp is te vinden in het boek van Marijke Baken 'De weg van Inanna'.

Groeten

[RoyJava]

Héérlijke topic dit...

De meest lévende Godin van de Onderwereld lijkt de Javaanse RATU KIDUL, Godin Der Zuidzee, nog steeds te zijn.

Zij is ongehuwd, maagdelijk, zowel hemelschoon als angstaanjagend, Zij is als de Maan in al haar phasen (heeft een Sultan onlangs in het openbaar onderstreept, heel bijzonder voor een autoriteit).

Deze mysterieuze Godin werd nl. onder de Oceaan verbannen en daar gekroond tot Heerseres Der Demonen, Geesten en elke creatuur uit de Onderwereld. Wanneer Zij wordt aageroepen (nog steeds een voorkomend ritueel in een behoorlijk heftige ceremonie) worden er allerlei voorbereidingen getroffen, om al het Kwaad dat met Haar meereist (zijn tenslotte Haar onderdanen) gunstig te stemmen ...

Vreemd is, dat er vele Javanen zijn die regelmatig deze Spirit-Queen bezoeken in meditaties, en dus Haar Paleis onder de oceaan (lees Indische Oceaan) ingaan. Één man, zo eerlijk als goud, vertelde dat hij niet meekon, en terug wilde, omdat hij vreselijke hoofdpijn kreeg, en ik begreep exact wat ie bedoelde ...

De Onderwereld is een gebied waar je onvoorstelbaar voorzichtig mee moet zijn, denk ik, en allerlei "hulomiddelen" wel kan gebruiken (ik denk aan bv. wierook, bloemen, geuren, stenen etc.)

Groet RoyJava

[Pallas Athena]

je hebt de mythologische onderwerld en de onderwerld van misdadigers er is een duidelijk verschil tussen maar in beide word het voorgesteld als iets engs maar als je ernaar toe gaat en er veilig terug uitkomt dan ben je sterker alles wat je niet dood maakt je sterker
Onderwereld (mythologie):

Ontvoering van Alkestis door Heracles uit de onderwereld (Paul Cézanne)

De onderwereld is volgens de Griekse mythologie de plaats waar men na de dood naartoe gaat. De onderwereld heeft een soort paradijs voor de mensen die heel goed hebben geleefd; de eeuwige vlakte, genoemd de Elyzeese velden. Om hier te mogen verblijven moest men overigens wel iets heel bijzonders hebben gedaan. Voor de meeste mensen, die niet bepaald goed, maar ook niet bepaald slecht hebben geleefd was een treurig en doodsaai lot weggelegd: zij doolden voor eeuwig in de neerslachtige gewelven. De pechvogels die zonder obool (muntje) waren begraven, moesten zelfs voor eeuwig aan de Styx wachten, omdat Charon hen weigerde over te zetten. De Tartarus was voor de mensen die heel slecht hadden geleefd. De Tartarus was een soort hel. Hier moest Sisyphus zijn rotsblok voortdurend een berg op duwen, en onderging Tantalus zijn tantaluskwelling. Weduwen die hun man hadden vermoord moesten water scheppen met bodemloze vaten, en de Titanen zaten tot het moment dat Zeus ze vergiffenis schonk in het diepste deel van de Tartarus, onder zeer strenge bewaking, opgesloten.

Andere benamingen voor de onderwereld:
Gre'thor (Klingon)
Hades (Romeinse en Griekse mythologie), met Tartarus als het gruwelijkste gedeelte
Hel
Helgardh (Noordse mythologie)
Yomi (Japanse mythologie)
Netu (Egyptische Onderwereld)

Onderwereld (misdaad):

De onderwereld in de context van misdaad kan worden omschreven als het milieu van criminelen. De criminele netwerken en activiteiten in de onderwereld zijn voor de gewone buitenwereld niet snel zichtbaar en toegankelijk.

De term is afkomstig van de mythologische figuur Hades. Een Bargoens synoniem voor onderwereld is penoze.