Hai Anzar/Aanti,
Ik heb maar vast een stukje ge-upload, dan staat er vast iets.
Het is het volgende:
Tislit. Berberse regenbooggodin, bekend in Marokko. Haar naam betekent 'bruid'. Tislits echtgenoot heet Anzar ('regen'). In Marokko wordt de regenboog Tislit u-nzzar genoemd, 'de bruid van de regen'. Het koppel wordt door sommigen wel opgevat als een vorm van Isis en Osiris.
De Berberse antropologe Helene Hagan citeert Lucius Apuleius, een Amazigh filosoof en schrijver uit de tweede eeuw, die in zijn roman Metamorfoses, beter bekend als De Gouden Ezel, vertelde hoe hij eerst werd ingewijd in het Mysterie van de Godin, vervolgens in de archaïsche mysteriereligie van 'Anzar/Osiris', en toen priester werd.
Tislit en Anzar waren betrokken bij een ritueel dat een vorm is van regenmagie. Berberse vrouwen voerden een ritueel uit dat de god seksueel zou opwinden; de regen die hierdoor viel bevruchtte het land, en werd overdrachtelijk beschouwd als sperma.
In het Atlasgebergte komen ook twee meren voor met de naam Tislit (bruid) en Isli (bruidegom). Volgens een legende ontstonden deze meren uit de tranen van twee geliefden die niet met elkaar mochten trouwen. Tegenwoordig is het een pelgrimsplek voor mensen die daar willen trouwen.
Als er iets niet klopt zeg je het hopelijk wel.
Begrijp ik goed dat 3roest shta Arabisch is voor 'bruid van de regen', en 'qaws quzah' voor 'regenboog'?
Een god aghandja kan ik helemaal niet vinden. Je hebt het over een lepel of een schep of zo, en couscous, en een eenheid van hoeveelheid... misschien heeft het iets te maken met de 'opbrengst' van een vruchtbaarheidsritueel? Of een weegschaal... een manier om het land te bewerken... Er gaat bij mij eigenlijk helemaal geen lampje branden.
Ik herken wel dingen, maar ik kan het ook allemaal niet zo goed plaatsen. Wat het ritueel betreft: dat zal een vorm van regenmagie zijn. Ik ben benieuwd wat het ritueel precies inhield. Maar symbolisch betekent het volgens mij in elk geval dat die vrouwen iets seksueels nabootsen, en het effect is dat het regent, en het land vruchtbaar wordt. Een vorm van imitatieve magie misschien.
Ik weet weinig van rituelen, al heb ik wel wat gezocht. Maar volgens mij is het wel tamelijk algemeen dat het vruchtbaar worden van een akker (de aarde) door het regenwater symbolisch gelijk is aan het zwanger worden van vrouwen door sperma. Er zijn in die symboliek een aantal dingen niet goed begrepen, bijvoorbeeld dat het water geen vruchtbaar makende stof is, dus niet gelijk is aan sperma. Maar wel is het zo dat de akker (aarde) gelijk wordt gesteld aan de vrouw, en het water aan sperma.
Deze symboliek komt in meerdere vormen voor, maar ik ben nu even vergeten hoe.
Maar wat regenmagie betreft, ik kon geen beschrijvingen vinden die leken op de soort die jij gaf over de Berberse vrouwen. Misschien moet ik eens een antropologiebibliotheek induiken.
Verder probeer ik nog wat te vinden over de regenboog. Frappant: de naam van Ixchel, de maan- en regenbooggodin van de maya's, betekent 'Vrouw regenboog'. Ixchel heeft nogal wat overeenkomsten met de godsdiensten in onze wereld, met de bijbel, maar ook met bv Neith en Athene. Op haar hoofd draagt ze een slang. Toevallig was ik net op zoek naar een verband tussen de ureaus en het 'kapsel' van Medusa, verbluffend om dan deze 'ureaus' op het hoofd van Ixchel te zien. Maar goed, interessant is het wel, maar met Tislit heeft het weinig te maken. Of misschien wel, maar dan moeten er nog wel wat meer feiten boven water komen. In elk geval, Ixchel is niet getrouwd met een regengod (ze veroorzaakte eigenlijk zelf de grote vloed).
Verder: ik ben ook wel eens bezig geweest met alle varianten van de naam Osiris. Volgens mij is die naam ook terug te vinden in de naam van Ashur, die zijn naam gaf aan Assyrië. Zijn naam staat ook weer in verband met andere bekende goden, zoals Ahura Mazda, en met een titel van Mardoek (Asara). (Wat even niet terzake doet maar wel interessant is, is dat deze in India de zonnegod Surya is.) Sommigen brengen de naam Ashur opmerkelijk genoeg in verband met een Soemerische godheid met de naam Ansar...
Ik zie aan de ene kant niet altijd een precieze overeenkomst, maar vaak zijn de overeenkomsten in alle variaties toch ook wel onmiskenbaar. Volgens mij is het vaak wel verklaarbaar in mondelinge overleveringen. Maar de Somerische Ansar zal toch niet dezelfde zijn als de Berberse Anzar, omdat er wel een groot tijdsverschil tussen ligt. Maar wel bestond er dus al sinds de vroegste Egyptische en Akkadische (Soemerisch?) tijd contact tussen deze twee landen.
Ansar is in elk geval een Somerische of Akkadische 'oergod', en 'getrouwd' met Kisar. Hun namen worden resp. vertaald als 'hemel-horizon' en 'aarde-horizon'. Ze zijn beide kinderen van Lahmu en Lahamu, die iets met water of golven te maken hebben.
Helene Hagan noemt Anzar in elk geval Osiris, dus je zou denken dat Tislit dan Isis is. Maar ik geen direct verband.
Kortom: ik ga er ook vanuit dat er raakvlakken staan met de omringende culturen, maar ik begrijp ook niet hoe dat dan zit. Ik zal ook mijn best doen om er nog eens systematisch over na te denken.
In elk geval tot dusver bedankt, ik heb het gewoon ingevoegd, en hopelijk wordt het later nog wat duidelijker.