nissaba

Dwaze wijzen en wijze dwazen

Museum Dr. Guislain, Gent
Tentoonstelling: 3 juni 2006 - 3 sept 2006

In deze tentoonstelling staan morosofen centraal, Vlaamse en Nederlandse denkers die alomvattende theorieën over het bestaan hebben geformuleerd die zo absurd en monomaan zijn dat ze een welhaast literaire kwaliteit krijgen.
Morosofen dragen verbijsterende oplossingen aan voor opmerkelijke vraagstukken. Is de aarde plat? Werd in het paradijs Nederlands gesproken of Vlaams? Zijn atomen ruimteschepen? Hoeveel herdershonden gaan er in een herdershond? Valt de plattegrond van de piramide van Cheops terug te vinden in het stratenplan van Den Bosch?
Betreedt de wereld de Lila-fase? Is het abstracte denken begonnen toen de clitoris zich evolutionair van binnen naar buiten heeft verplaatst?

De tentoonstelling biedt de bezoeker een encyclopedische wandeling door een sprookjesachtige wereld, een tocht die voert langs wonderlijke machinerieën, tabellen over de oorsprong van de taal en plattegronden die aantonen dat Nederlanders en Vlamingen stammen uit Palestina. Dit alles rijkelijk geïllustreerd met boeken, plaatjes en mysterieuze schema’s. De morosofen tonen de waanzin van iedere encyclopedische poging greep te krijgen op het oneindig gedifferentieerde bestaan. Morosofie is wetenschap in Wonderland.

Met werk van Peter Van Loon, Wessel di Wesseli, Ben Kockelkoren, Guy Rombouts en B. W. Hietbrink.

http://www.museumdrguislain.be/nl/index.html

"Zijn atomen ruimteschepen?"

Waar heb ik die eerder gelezen...


Er stond dit weekend een artikel in De Volkskrant over deze tentoonstelling en twee boeken die over het verschijnsel morosofie zijn verschenen:
- Matthijs van Boxsel: De encyclopedie van de domheid: Deskundologie - Domheid als levenskunst. Querido; € 34,95
- On Bullshit, dat volgende maand in Nederlandse vertaling bij De Arbeiderspers verschijnt, haalt moraalfilosoof Harry G. Frankfurt die veelkleurige moderne diergaarde van praatjesmakers en bluffers over de hekel. Het zijn eigentijdse morosofen die met veel poeha zonnestelsels bij een vonk dromen.

Gogol laat in zijn Dagboek van een gek, de hoofdpersoon zeggen dat 'mensen zich inbeelden dat iemands verstand in zijn hoofd zit’. Maar dat is niet waar: ‘het wordt door de wind aangedragen vanaf de Kaspische Zee’. (Dat vind ik een mooie gedachte.)

PS Het VK-artikel is niet te lezen door niet-abonnees van de VK. Daarom wil ik het hier wel kopieren als er belangstelling voor is.

Zunrita

Dus in plaats van dat praatjesmakers en charlatans op hun nummer worden gezet, krijgen ze een eigen podium, waarin hun vage fantasieën uitgebreid worden uiteengezet?

Het is op zich wel interessant, omdat het mooi laat zien hoe individuen betrokken zijn bij het verzinnen van verklaringstheorieën van een niveau die je ook in de godsdiensten terugvindt, waarvan niemand weet welke historische personen een rol speelden bij de ontwikkeling ervan.
Alleen worden ze geen gemeengoed bij brede bevolkingsgroepen, waarschijnlijk omdat de bedenkers niet charismatisch genoeg zijn.
Verzinsels van wel charismatische personen worden vaak klakkeloos overgenomen in onverwachte hoeken. De ideeën van mensen als Rupert Sheldrake, Graham Hancock, Robert Bauval en andere nieuwlichters worden zo gebracht dat zelfs vele skeptici het gevoel krijgen dat er ergens wel 'iets' inzit.

Waar ik in geïnteresseerd ben is wat er omgaat in mensen die hun leven wijden aan het bij elkaar verzinnen van fantastische theorieën zonder te worden gehinderd door enige kennis of verstand van de begrippen uit wetenschappelijke hoek die ze erbij slepen. Ook ben ik geïnteresseerd in de psychische of sociale mechanismes die maakt dat anderen er achteraanlopen alsof het werkelijk om iets belangwekkends of iets nieuws gaat.

Van Bauval en Hancock begrijp ik nog dat zij hebben ontdekt hoe ze mensen kunnen manipuleren, zodat ze met hun verzinsels veel geld kunnen verdienen. Dat is een drijfveer. Maar al die marginale middenmootfiguren - waarom vinden ze hun flauwekul zo belangrijk dat ze hun leven in dienst ervan stellen?

Dat de Nederlanders en Vlamingen uit Palestina afkomstig zijn lijkt me trouwens evident. Waar zouden anders Ellert en Brammert vandaan komen? Zij moeten wel een joods-semitische oorsprong hebben.

Ik zal die theorie eens uitwerken, kom ik ook nog in dat museum.