nissaba

Vorige week kocht ik het boek Atheologie van Michel Onfray, dat op het moment in Nederlandse vertaling in de boekhandel ligt. Vanwege mijn goede voornemens heb ik besloten een samenvatting van elk hoofdstuk op het forum te zetten, tot ik het uit heb, dan schrijf ik er een stuk over. :cool:

Michel Onfray is een Franse filosoof die een boek heeft geschreven over de manier waarop atheïsten de drie monotheïstische godsdiensten, die door demoniseren, intimidatie en geweld hun grip op de wereld aan het versterken zijn, kunnen en zelfs moeten deconstrueren. Moeten, omdat de aanhangers van deze godsdiensten door middel van een illusie de wrede realiteit van het leven proberen te ontvluchten, terwijl ze tegelijk hun duistere, sombere wereldbeeld aan de hele mensheid proberen op te leggen.
Zij projecteren hun angst voor het onvermogen een toestand van perfectie te bereiken en hun doodsangst voor het leven in het algemeen op hun godsbeeld, maar de schuldgevoelens omdat ze onmogelijk kunnen voldoen aan de eisen die hun god stelt, zetten ze om in haat tegen de wereld, die ze door laster en geweld in bedwang proberen te houden. Hun haat tegen het leven wordt verzacht door de beloning die in het hiernamaals in het vooruitzicht wordt gesteld, een hedonistisch oord waar alles aanwezig is wat zij zich in dit leven ontzeggen, zodat men meer naar de dood dan naar het leven verlangt.

Onfray is nogal direct in zijn opvattingen over het christendom. Ondanks Nietzsches bewering dat god dood is, is hij van mening dat het christendom nog altijd zijn grip op de samenleving heeft, en de geschiedschrijving en het filosofisch discours bepaalt. Als voorbeeld noemt hij een aantal uitgesproken atheïstische schrijvers uit het verleden, die geheel uit de geschiedenis zijn verdwenen en ondanks hun invloed op de ontwikkelingen niet op universiteiten worden behandeld, in tegenstelling tot diverse kritische denkers die ondanks hun kritische geschriften deïstisch zijn gebleven, zoals Kant, Descartes en Voltaire. Het aandeel van atheïstische, veelal linkse stromingen in het aanzien van de samenleving van nu, wordt moedwillig verdonkeremaand, en in plaats daarvan spreekt men over de ‘christelijke waarden waarmee onze seculiere maatschapij is doordrenkt’, en ‘het christendom dat een Verlichting heeft ondergaan’. Intussen probeert men via achterdeurtjes weer het discours te bepalen, en het aanzien van het christendom, dat sinds de Verlichting een fikse deuk heeft opgelopen, ongemerkt weer op te vijzelen.

Met de term atheologie bedoel Onfray de wetenschappelijke methode waarmee het atheïsme de godsdiensten moet ontmaskeren. Hiertoe moeten alle wetenschappelijke disciplines worden ingezet die kunnen laten zien dat de monotheïstische godsdiensten zijn gebaseerd op maatschappelijk, historisch en psychisch bedrog, dat in stand wordt gehouden door wensdenken en profiteurs, zoals geschiedenis, psychologie en psychoanalyse, archeologie, taalkunde, vergelijkende mythologie etc.

Ik wou graag een link geven naar een recensie van het boek, maar ik kan er niks over vinden, zelfs niet bij Amazon.com. Des te meer reden om er maar eens aandacht aan te besteden. :knipoog:

Zometeen komt hoofdstuk 1.

Hmm, hier is pas de inleiding.

Onfray heeft op de gelovigen tegen ‘dat ze rustgevende fictie verkiezen boven de wrede zekerheden van het volwassen leven - al is de prijs een eeuwigdurend geestelijk infantilisme’. Om de eindigheid van het leven aan te kunnen, wordt de dood ontkend, en omgezet in het geloof aan onsterfelijkheid. Men verzint liever sprookjes dan de tragische waarheid van het leven te moeten verdragen. Onfray verzet zich tegen degenen die van ‘metafysische lapmiddelen’ handel maken, en die de eigen spirituele armoede verbergen door die van anderen te benadrukken. Hij stelt zich tegenover degenen die in het domein van andermans leven komen en anderen in gevaar brengen door hun eigen duistere wereldbeeld op anderen te projecteren.

Godsdienst wordt een probleem als een persoonlijke geestesziekte ook het leven van anderen gaat bepalen, als men ‘andermans lichaam en geest probeert te beheren’, of waar mensen profiteren van spirituele en geestelijke armoede. ‘Het afwentelen van de doodsdrift op de wereld biedt echter geen redding, maar besmet het universum.’ De grote leiders van de monotheïstische godsdiensten proberen de krachten te beheren die hen kwellen, en projecteren hun eigen laagheid op de wereld, zodat deze nog duisterder wordt. De ‘pathologische werking van hun doodsdrift’ is alleen te behandelen met behulp van filosofisch zelfonderzoek. Hiervoor is het gebruik van de rede nodig, het middel dat de Verlichting heeft gegeven.

De rede is een geschikt instrument voor het vervangen van irrationele oplossingen voor de problemen die het leven biedt. Onfray beschrijft het belang van de Verlichting aan de hand van de bekendste filosofen. In de inleiding legt hij echter uit waarom het mis ging bij Kant.

Kants ‘Kritiek van de zuivere rede’ verschaft de analytische mogelijkheid om de godsdiensten te ontmaskeren. Dit gebeurt echter niet. In plaats van dat Kant zijn filosofische slag slaat, brengt hij namelijk een scheiding aan tussen geloof en rede; noumen (de essentie van de dingen) en fenomeen. Rationele analyse zou het geloof door de mand laten vallen. Maar doordat Kant een scheiding tussen geloof en rede aanbrengt, ziet de rede af van zijn macht en is het geloof gered.

Mensen moeten de verantwoordelijkheid nemen om de middelen te gebruiken die tot volwassenwording leiden. Onfray wil daarom de stap nemen die Kant zelf niet durfde te zetten, de godsdienst beschouwen via de rede. Het verstand moet worden ingezet tegen de fictie van het geloof, en profiteurs en oplichters moeten worden ontmaskerd.

De term Atheologie is van Georges Bataille, die hem gebruikte in een brief die hij schreef in 1950 aan Raymond Quenau. ‘De atheologische som’ zou een filosofisch werk moeten worden. Hier is wel aan gewerkt, maar het werd nooit uitgegeven, en het bleef bij een idee. Onfray neemt de term over, en legt hem uit als een terugkeer naar het denken over god om de mechanismes van het geloof te bestuderen, zodat de keerzijde wordt ontdekt van de monotheïstische godsdiensten die de wereld bevolken. Dit moet leiden tot een ontmaskering.

Hiertoe worden de nodige wetenschappelijke disciplines ingezet, zoals ‘psychologie en psychoanalyse, archeologie, metafysica, paleografie, geschiedenis, vergelijkende wetenschap, mythologie, hermeneutiek, linguïstiek, talen, esthetiek, en natuurlijk filosofie. Het doel hiervan, aldus Onfray, is ‘het opzetten van een fysica van de metafysica, dus een werkelijke theorie van de immanentie, een materialistische ontologie’.

Hiermee bedoel Onfray geloof ik geen gezweef in de ruimte, maar het via een aardse benadering doorprikken van de zijnsleer der zeepbellen. Zelf ben ik geen filosoof, dus ik moet het leven aan zien te kunnen met een beperkte woordenschat. :shock:

Even tussendoor wat commentaar op de scheiding tussen geloof en rede van Kant, waarmee het geloof is behoed voor een kritische analyse. Dit is te vergelijken met Wittgenstein, die god buiten de wetenschap laat omdat deze zich niet door de taal kan laten beschrijven: Worüber man nicht sprechen kan, muss man schweigen.

Hoe gevaarlijk wetenschap is voor het voortbestaan van de godsdienst, blijkt uit de stroming van het modernisme in het Vaticaan, dat rond het einde van de 19e eeuw met wetenschappelijke middelen de historische juistheid van de bijbel trachtte aan te tonen, aangemoedigd door de successen van mensen als Heinrich Schliemann en Howard Carter. Het modernisme werd verboden toen duidelijk werd dat de bijbelse figuren en gebeurtenissen niet historisch traceerbaar waren, wat leidde tot een zeer soepele houding ten opzichte van de bijbel en tot priesters die zelfs hun geloof verloren. Een belangrijke figuur die schoon schip maakte in de Rooms-Katholieke kerk en alle kritische, modernistische wetenschappers verwijderde, was de huidige paus Ratzinger, die hier zelf ook al eens aan de kaak is gesteld.

Herman Philipse stoort zich evenals Onfray aan het idee dat god ‘onkenbaar’ zou zijn, en dus daarom aan wetenschappelijke analyse wordt onttrokken. Het geloof in god wordt buiten de wetenschap gehouden om te voorkomen dat god ontmaskerd wordt. Hij is echter niet ‘onkenbaar’, hij is er gewoon niet. Een wetenschappelijke benadering van het geloof zou dit onmiddellijk aantonen. God legt het af tegen rede, onderzoek, empirische waarneming en in het algemeen elke wetenschap methode.
Geloof kan bovendien ook psychisch en maatschappelijk worden verklaard.

Hi Els,...

Wat een interessante benadering van Michel Onfray. Ken iets van Georges Bataille, zeker om stil bij te staan. Hoewel ook geen filosoof ben ik in die hoek terecht gekomen vanwege Sophia, en de Shekhina (

idd. beetje vreemde samenloop van omstandigheden).

Op een zelfde manier probeer ik zelf het fenomeen "Ratu Kidul" te begrijpen, en heb vaak moeite met die zweverigheid, juist misschien vanwege mijn Oosterse achtergrond. Én een bijzondere, groeiende belangstelling voor de psychologie en psychoanalyse, archeologie, metafysica, paleografie, geschiedenis, vergelijkende wetenschap, mythologie, hermeneutiek, linguïstiek, talen, esthetiek, en natuurlijk filosofie ... :roll:

Wij gebruiken nog niet het hele gedeelte van onze hersentjes, en vermoed, dat gaandeweg deze delen zich zullen gaan "bewijzen", ivm die psychologie en psychoanalyse, archeologie, metafysica, paleografie, geschiedenis, vergelijkende wetenschap, mythologie, hermeneutiek, linguïstiek, talen, esthetiek, en natuurlijk filosofie ... :duveltje:

Best jammer, dat vaak genoeg de concentratie op één die zaken de samenhang voorbij wordt gedraaid, en zelfs volkomen afgesloten of geëlimineerd. Zowel in Oost als in West. Het bestaan van het matriarchale bewustwordingsproces naast die van de nog gaande patriarchale bewustwording (eigenlijk tussen haakjes :knipoog:

) en de langzame erkenning daarvan lijken Oost en West dichter bij elkaar te brengen, zoiets als gevoel met de rede. Denk dat eenmaal zo ver, onze hersengedeeltes (die linker en rechter) de voorkwab en de achterliggende gedeeltes (waar die cortex zich bevindt) tot verrassende prestaties zullen worden gedwongen, waardoor bewustzijn en inzicht van onze soort, de mens, naar hogere niveau's zullen stijgen.

Nou ff geen geld, maar dat boek ga ik ook aanschaffen, voor ondersteuning voor "Westers Bewustzijn, Oosters Inzicht" van C.G.Jung, en "De monnik en de filosoof" van Jean-Francois Revel - Matthieu Ricard. De atheologie naast die 2 genoemde boeken kunnen wel enig perspectief scheppen, hoop ik. Moet nu soms bepaalde stukken 3 x lezen om het te snappen ...

Dank, groet Roy

Hier is hoofdstuk 1. Het valt me wel op dat Onfray schrijft vanuit de Franse situatie, die niet helemaal gelijk is aan de onze, of weer andere landen.

1e deel. Odyssee der vrijdenkers.

Onfray spreekt tegen dat god dood is. Op de ‘dood’ van god ontstond een nieuwe religiositeit zoals het doodverklaren van allerlei andere opvattingen in de kunsten en wetenschappen tot nieuwe ideeën in deze disciplines leidden.
Maar zoals een sprookje niet kan worden weerlegd, kan een verzinsel niet sterven. God staat in het mythologisch bestiarium tussen Gaia en de gorgonen, zegt Onfray.
Uit angst voor de dood zullen mensen uitvluchten blijven verzinnen. Zolang die behoefte er is, zullen er goden blijven bestaan, evenals hun loochenaars.
Onfray noemt het bedenken van eeuwige en oppermachtige goden een neurose, die voortkomt uit de angst voor de eindigheid van ons bestaan. ‘God ontstaat uit kadaverdiscipline, onbuigzaamheid en immobiliteit van de stamleden,’ zegt Onfray. Zijn afwezigheid versterkt de illusie, zoals wanneer iemand zich harder vastklampt aan een liefde die niet wordt beantwoord. Het geloof is dan des te harder nodig om de wanhoop tegen te gaan.

Het beeld van een atheïst als iemand die het bestaan van de goden ontkent en ziet als verzinsel is nog jong. Vroeger werd iemand atheïst genoemd die de heersende goden afwees, ten gunste van een ander geloof.
Wie niet in de heersende god gelooft, is een atheïst, en dus immoreel, gelijk aan de duivel. De atheïst wordt gelijkgesteld aan de grote ‘tegenstrever’, het kwaad zelf, waartegen moet worden opgetreden.
De term atheïsme werd gebruikt vanuit een ‘beledigend, oordelend perspectief’ van gelovigen, het is geen titel waarmee de ongelovige zichzelf kwalificeerde. Het is een titel die wordt gekenmerkt door een afwezigheid ( integenstelling tot bijvoorbeeld humanist, realist, secularist, rationalist, materialist, positivist etc).

Aangezien god zelf niet spreekt, hebben de gelovigen de ruimte om hun godsdienst te verdedigen zoals ze zelf willen. Alle manieren om atheïsten te demoniseren zijn geoorloofd, zolang god het niet tegenspreekt. De volgende zin citeer ik in zijn geheel, omdat hij iets laat zien van Onfrays stijl, maar omdat het ook de drijfveer van zijn theorie samenvat.

De antifilosofie – de stroming uit de achttiende eeuw aan de donkere keerzijde van de Verlichting, die ten onrechte in de vergetelheid is geraakt en weer in het brandpunt van de actualiteit zou moeten komen om aan te tonen dat de christelijke gemeenschap werkelijk geen enkel middel schuwt, zelfs niet de moreel meest verwerpelijke, om de ideeën in diskrediet te brengen van onafhankelijke denkers die niet van zins zijn concessies te doen aan hun fabels – de antifilosofie dus, bestrijdt met een onbeschrijflijke heftigheid de vrije gedachte en het denken dat is ontdaan van christelijke dogma’s.

Een voorbeeld van zo’n antifilosoof is pater Garasse, een jezuïet die een dik boek schreef waarin hij de levenswijze van vrije filosofen met behulp van leugens en laagheid zodanig belasterde en demoniseerde dat diversen van hen dit tot de dag van vandaag nog niet teboven zijn gekomen. Bovendien strekte de kwaadsprekerij zich uit tot hun werk.
Onfray wijst erop dat de antifilosofie in de geschiedschrijving zo dominant is, dat het antichristelijk denken onbekend is en in de vergetelheid is weggezakt, en dat termen zoals libertijn en vrijdenker een negatieve connotatie kregen. Van die ongelezen schrijvers noemt hij Gassendi, La Mothe-Le-Vayer en Cyrano de Bergerac.

Onfray wijst er vervolgens op dat er geen positieve benamingen zijn om het atheïsme mee aan te duiden, terwijl de ‘aanhangers van god’ zelfs over een wetenschap beschikken die is gewijd aan de namen van god, en alles wat hij en zijn aanhangers doen en zeggen etc.: de theologie. Het jaar 1793 [het jaar waarin Lodewijk XVI werd onthoofd, de tijd rond de Franse revolutie] leverde wel een impuls aan de atheïstische, niet-christelijke filosofie, maar deze opleving zakte al snel weg. Een paar inmiddels verdwenen werken uit die tijd zijn Essais van Montaigne en l’atheistique van Voltaire.

De oorzaak van de beperkte woordenschat van het atheïsme is gelegen in de dominantie van het christendom, die al vijftien eeuwen zijn macht gebruikt om het ‘Ding an sich’ en het woord onmogelijk te maken. Christenen stigmatiseren degenen die niet geloven dat god op de derde dag is verrezen als ‘atheos’. Garasse noemt Luther een atheist, Ronsard gebruikt de betiteling voor de Hugenoten.

Het is niet zomaar een benaming, de beschuldiging atheïst te zijn kwam neer op verkettering en uitstoting uit de maatschappij. De beschuldiging werd een nuttig wapen om politieke en ideologische tegenstanders uit te schakelen. In de oudheid waren bijvoorbeeld Socrates, Epicurus en Protagoras al slachtoffer van de stigmatisering, hoewel zij niet het bestaan van de goden ontkenden. In 1619 werd de priester Jules César Vanni verketterd, zijn tong werd afgesneden en hij stierf op de brandstapel in Toulouse.

Spinoza was joods. Hij werd verketterd in de synagoge in Amsterdam, aan de Houtgracht in Amsterdam op 27 juli 1656: De parnassim die zitting hadden in de mahamad, het joodse gezaghebbende juridische orgaan, schreven een tekst in het Hebreeuws waarin hij uitbundig werd verketterd. Vanwege zijn ketterijen werd het herem uitgesproken: hij werd geëxcommuniceerd, een contactverbod werd opgelegd, het was verboden zijn boeken te lezen, hem tot minder twee meter naderen of onderdak bieden. Hij was toen 23 jaar oud. Zijn Ethica is postuum uitgegeven in 1677. Toch is het mislukt Spinoza’s naam uit te wissen.
Zijn misdrijf was niet dat hij atheïst was, maar dat hij zich uitsprak tegen de onsterfelijkheid van de ziel, en beweerde dat je niet kan worden gestraft of beloond na de dood. Verder noemde hij de bijbel het werk van een collectief, niet het woord van god; de joden zijn geen ‘uitverkoren volk’; de hedonistische moraal stelde hij tegenover het begrip van goed versus kwaad; hij had geen afkeer van de wereld en het lichaam. Toch was hij priester én joods.

Velen die tot een bepaalde godsdienst behoorden maar ideeën hadden die tegen de fundamentele orthodoxie ingingen, zijn verketterd en tot atheïst bestempeld door hun fundamentalistische medegelovigen.
Juist vanwege het ontstellende aantal gelovigen dat al vanwege hun verkettering is omgebracht, stelt Onfray dat de atheïst zich verplicht moet voelen de ideeën te veroordelen van degenen die het denken en reflecteren over de maatschappij afwijzen.

Hai Roy, wat goed dat je Georges Bataille kent, ik had nog nooit van hem gehoord.

Op een zelfde manier probeer ik zelf het fenomeen "Ratu Kidul" te begrijpen, en heb vaak moeite met die zweverigheid, juist misschien vanwege mijn Oosterse achtergrond. Én een bijzondere, groeiende belangstelling voor de psychologie en psychoanalyse, archeologie, metafysica, paleografie, geschiedenis, vergelijkende wetenschap, mythologie, hermeneutiek, linguïstiek, talen, esthetiek, en natuurlijk filosofie ...

Het klinkt indrukwekkend, maar ik begrijp wat je bedoel, mij vergaat het op dezelfde manier. Ik vond het wel leuk dat Onfray vergelijkende mythologie bij zijn atheologische benadering betrok, omdat dat natuurlijk mijn hobby is.
Maar door die voortdurende interculturele uitwisselingen krijg je vanzelf behoefte aan andere wetenschappen, zoals geschiedenis en archeologie, taal en etymologie, en je probeert toch uit de mythen en de geschiedenis te begrijpen wat het geloof in de praktijk voor mensen betekende, zodat je belangstelling krijgt voor maatschappijfilosofie, psychologie etc.

Denk dat eenmaal zo ver, onze hersengedeeltes (die linker en rechter) de voorkwab en de achterliggende gedeeltes (waar die cortex zich bevindt) tot verrassende prestaties zullen worden gedwongen, waardoor bewustzijn en inzicht van onze soort, de mens, naar hogere niveau's zullen stijgen.

Ik denk dat wij onze hersens veel beter kunnen gebruiken en tot veel hogere prestaties in staat zijn, maar op het moment denk ik wel dat teveel mensen geestelijk lui zijn, waardoor het intellect voor grote groepen mensen bergafwaarts gaat. Mensen zouden veel harder moeten studeren en trainen voor dingen waar ze belangstelling voor hebben, maar misschien is het leven wel te makkelijk, waardoor mensen met hun gat voor de tv of de computer zitten en denken dat ze alles wel weten zonder de geringste inspanning te verrichten.
Een voorbeeld daarvan is dat hierdoor lange tradities waarin bepaalde vaardigheden werden doorgegeven en ontwikkeld opeens worden doorbroken. Ik vind dat jammer. Anderen vinden mij een zwartgallige, pessimistische zeurkous, maar ik heb het idee dat de simpelste vaardigheden verloren gaan, en dat we daardoor bij wijze van spreken het wiel opnieuw moeten uitvinden.

Als je je hersens niet oefent, ben je ook minder creatief, wat neerkomt op minder intelligent.

Moet nu soms bepaalde stukken 3 x lezen om het te snappen ...

Nadat je die Atheologie diverse keren hebt gelezen, ben je misschien een stapje verder gekomen. Hahaha. :lach2:

Ik moet zowat alles dubbel lezen, en daarna de hele boel nog een keer. Mijn streven is daarom om in simpele taal een samenvatting te schrijven.
Ik heb Wikipedia aan mijn zijde om de moeilijke woorden op te zoeken.

Puf puf puf....

Hoofdstuk 2

Atheïsme als uitweg uit het nihilisme.

‘Atheïsme’ wordt vaak toegepast als scheldwoord voor mensen die wel degelijk tot hetzelfde geloof behoren, maar zich losmaken van de orthodoxie die met geweld en onderdrukking de goddelijke macht handhaaft. Maar wie is de eerste radicale, echte atheïst?

De Portugese Jezuïet Christovao Ferreira noemde godsdienst een uitvinding van mensen om macht te krijgen over hun gelijken. Hij deed afstand van het geloof tijdens Japanse martelingen in 1614, en werd zenboeddhist, dus een echte atheïst was hij niet. In 1636 publiceerde hij ‘Het onthullende bedrog’, waarin hij allerlei bijbelse ‘beuzelarijen’ aan de kaak stelt, zoals het scheppingsverhaal, de onsterfelijkheid van de ziel, de erfzonde, tien geboden, de immoraliteit van de paus, aflaat en excommunicatie, maagdelijke ontvangenis etc.
Dankzij de menselijke rede kunnen we onzin bestrijden.

De priester Meslier (1664 – 1729) uit de Ardennen schreef in zijn ‘Testament’ over een ‘hedonistisch atheïsme’. Het boek verscheen in 1729, na zijn dood. Hij stelde god, de aristocratie en het Ancien Regime aan de kaak, en veroordeelde onrecht en de christelijke moraal. Hij is een duidelijke atheïstische filosoof, en Onfray wacht op erkenning hiervoor.

Baron d’Holbach.

Men zoekt tevergeefs naar een studie over Franse materialisten zoals La Mettrie, dom Deschamps (hegeliaans communalisme), d’Holbach (‘vervloeker van god’), Helvetius, Sylvain Maréchal (Dictionnaire des athées), en over ideologen als Cabanis, Volney of Destutt de Tracy. Bij de Duitsers vind je veel meer van dit soort ideologen in de bibliotheken.

Hier een citaat over wat Onfray over baron d’Holbach zegt, onder het kopje 'organisatie der vergetelheid':

Zoals bijvoorbeeld het werk van baron d'Holbach, dat geen enkele universiteit bezit: hiervan bestaan geen wetenschappelijke uitgaven bij een gerenommeerde uitgever van filosofische werken; geen werkstukken, proefschriften of actueel onderzoek van een vooraanstaand professor; geen uitgaven in een pocketserie, uiteraard al helemaal niet in de Pléiade - terwijl Rousseau, Voltaire, Kant en Montesquieu daar wel zijn verschenen; geen colleges of seminars gewijd aan het uitpluizen of verbreiden van zijn gedachtegoed; geen biografieën.... Het is schandelijk!

Om bij de zogenaamde eeuw van de Verlichting te blijven, op de universiteit worden nog steeds het sociale contract van Rousseau, de tolerantie van Voltaire, de kennisleer van Kant en de scheiding der machten van de denker uit La Brède herkauwd. Al die zingende zagen, die filosofische stereotypen. En niets over het atheïsme van d'Holbach, over zijn even bijtende als historische kijk op bijbelteksten; niets over de kritiek op de christelijke theocratie, over de samenspanning tussen Staat en Kerk, over de noodzaak van een scheiding tussen deze twee instellingen; niets over de autonomisering van de ethiek en het religieuze; niets over de ontmaskering van de katholieke verzinsels; niets over het comparatisme van de godsdiensten; niets over de kritiek op zijn werk van Rousseau, Diderot, Voltaire en de deïstische, zogenaamd verlichte kliek; niets over het concept van de ethocratie of de mogelijkheid van een postchristelijke moraal; niets over de macht van de wetenschap die van nut kan zijn om het geloof te bestrijden; niets over de fysiologische genealogie van het denken; niets over de constitutieve intolerantie van het christelijk monotheïsme; niets over de noodzakelijke onderwerping van de politiek aan de ethiek; niets over het voorstel een deel van de kerkgoederen te gebruiken voor de armen; niets over het feminisme en de kritiek op de misogynie van de katholieken. Allemaal holbachiaanse stellingen van een verbluffende actualiteit....

Voor de doordouwer: hier is een boek van d’Holbach in Engelse vertaling:

Hier hetzelfde boek in pdf-format:

En hier nog een lijst met te bestellen boektitels:

Waar het internet al niet goed voor is.

De derde peiler is Ludwig Feuerbach. Ook zijn werk wordt verzwegen. Feuerbach noemde god ‘fictie, een bedenksel van mensen gebaseerd op projectie van hypostase.’ De mens, vertwijfeld door zijn tekortkomingen, schiep in zijn streven naar volmaaktheid en macht een god naar het tegenovergestelde van zijn beeld: god wordt onsterfelijk, oneindig, alomtegenwoordig, almachtig, alvermogend, onbeperkt, ongeschapen, volmaakt etc. Alles waar de mens naar streeft maar door natuurlijke beperkingen nooit kan bereiken, projecteert hij op het godsbeeld.
Ook zei Feuerbach dat de mens sterfelijk is. Hij was een linksgeoriënteerde socialist. Dit is mede de oorzaak dat hij een onbekende is, en dat zijn werk in vergetelheid raakt.

Nietzsche ‘vond een uitweg uit het christendom’. Het belang van Nietzsche is dat hij het denken bij hem laat beginnen. In Ecce Homo had hij het over ‘voor hem en na hem’, Jezus citerend. Sinds ‘Zarathoestra’ heeft de filosofie een ander aanzicht. Nietzsche deed een beroep op zijn ‘ontrouwe discipelen’. Hij wijst mensen af die hem navolgen, maar vraagt om mensen die hem gehoorzamen door zichzelf te volgen.

Samenvattend: Mesliers ontkent het bestaan van goden, d’Holbach ontmaskert het christendom, Feuerbacht deconstrueert god, Nietzsche keert met zijn 'Umwertung' alle waarden om. Atheïsme is geen doel: het moet een middel zijn om tot een nieuwe ethiek te komen: nog nooit vertoonde waarden zijn mogelijk dankzij het atheïsme.

Nietzscheaans wil zeggen: de verplichting vanuit je eigen positie tot nieuwe hypotheses komen om het nihilisme tegen te gaan. Inzake 11 september wil het zeggen dat je niet kiest tussen pro- joods/christelijke samenleving óf pro-islam, maar dat je beide partijen als oorlogsgosdienst afwijst. De titel van Numeri was oorspronkelijk ‘Boek van de oorlogen van de Heer’. Oorlog met de tegenstanders werd door god goedgekeurd. Oproepen tot oorlog tegen de ongelovigen zijn in de koran volop te vinden. Al 25 eeuwen wordt door deze godsdiensten opgeroepen tot misdaden.

In kerk, synagoge of moskee is intelligentie slecht op haar plaats. Mensen moeten hier gehoorzamen aan dogma’s, en zich onderwerpen aan de wet.
Het christendom is onschadelijk gemaakt door een paar eeuwen filosofische inspanning: Verlichting en de Franse revolutie, socialisme en communisme, linkse politiek en het Front Populaire, het anarchisme en mei 68, Freud en Marx, en de Frankfurter Schule. Maar op dit moment komt de reactionaire denkwijze via de achterdeur weer naar binnen: men verkoopt verslapte, verhulde, hypocriete, gereactiveerde idealen van het joods-christelijk geloof. Het individu wordt gestigmatiseerd en onderworpen aan verplichtingen, collectiviteit wordt belangrijker dan het individu, het volk wordt genegeerd, en wie er zich wel om bekommert, wordt afschilderd als populist of demagoog, stelt Onfray.

De ‘antifilosofie’ (zo genoemd in de 18e eeuw) viert hoogtij: de religie werkt aan zijn terugkeer. Dit dwingt ons stellingen die een gepassioneerd station leken opnieuw te betrekken: we moeten opnieuw de atheïstische barricaden op.
Godsdienstonderwijs noemt Onfray een wolf in schaapskleren. De christelijke fabels worden verteld om zogenaamd oude kunstwerken en literatuur toegankelijk te maken. (In Frankrijk is de situatie anders dan in Nederland, waar altijd al aparte godsdienstige scholen hebben bestaan. In Frankrijk is de scheiding tussen geloof en onderwijs strikter.)

Atheïsme onderwijzen zou vooral gaan over de religieuze angsten: vrees, dood, onvolmaaktheid, eindigheid: placebo’s voor de angst en het onvermogen.

Onfray stelt dus dat we nog steeds in een christelijk tijdperk leven. Hij geeft een chronologische indeling: de prechristelijke tijd duurde tot de tweede eeuw. De christelijke tijd heerste tot januari 1793: de onthoofding van Louis XVI markeerde het einde van de theocratie. Het derde, postchristelijke tijdperk komt hierna.
Op dit moment verkeren we in een overgangsfase, die wordt gekenmerkt door nihilisme. Het einde van de prechristelijke tijd en het begin van het postchristelijke tijdperk worden gekenmerkt door een grote gelijkenis. Hetzelfde nihilisme, dezelfde angsten, een hang naar het verleden etc. Godsdienst heeft hierin een nostalgische kracht, de filosofie kijkt naar de toekomst.

De krachten in het spel van vandaag zijn niet het westerse verlichte christendom versus de traditionele, obscurantistische islam, maar de monotheïstische godsdiensten versus het atheïsme. Niet Bush versus Bin Laden, maar Mozes, Jezus en Mohammed versus d’Holbach, Feuerbach, Nietzsche etc. Met hun filosofische formules worden mythes en religieuze fictie gedeconstrueerd.

Na het christelijke tijdperk komt onvermijdelijk het postchristelijke tijdperk. De tijd is, gezien de turbulentie van dit moment, rijp voor een nieuwe indeling van de continenten. Vandaar het belang voor een atheologisch project.

Opeens toch een recensie gevonden, in de Volkskrant.

Een lijkrede voor God die ‘nog steeds ademt’
Paul Depondt

God is dood. Of valt dat nog te bezien? De drie monotheïstische godsdiensten, jodendom, christendom en islam, hebben meer dan we vermoeden nog een aanzienlijk stevige greep op onze samenleving. ‘God ademt nog’, schrijft Frankrijks populairste filosoof Michel Onfray in Atheologie, zijn virulente en militant atheïstische kritiek van de ‘hoofdzonden van jodendom, christendom en islam’.

Er is niet het geringste bewijs voor dat God dood is. Zijn verscheiden, dat al eind 19de eeuw door Friedrich Nietzsche in een van de paragrafen van Die fröhliche Wissenschaft met de hamer was afgekondigd, heeft ‘geen vruchtbaar terrein blootgelegd’. Integendeel, zegt Onfray, Gods laatste ademstoot leidde tot een ‘cultus van het niets, passie voor het niet-zijn, een morbide voorkeur voor de nacht van het einde der beschavingen’, kortom tot een sinister en deprimerend nihilisme.

De ‘dood van God’ is een gadget en een goocheltruc in een eeuw die overal de dood zag: dood van de filosofie, van de metafysica, van de geschiedenis, van de kunst, van de roman en van de tonaliteit. Maar tegelijk, merkt Onfray op, ‘zorgde de dood van de filosofie voor boeken over filosofie, de dood van de roman genereerde romans, de dood van de kunst kunstwerken, en ga zo maar door’.

God echter is dood noch stervend, omdat een verzinsel niet dood gaat, ‘een illusie sterft nooit, een sprookje wordt nooit weerlegd’. God is springlevend, er wordt over Hem geschreven en gefilosofeerd. Want wie heeft zijn lijk gezien? Alleen Nietzsche misschien, of wellicht ook Onfray?

Zijn blasfemisch en pamflettistisch geschreven betoog – zeg maar: de lijkrede voor God –, waarin hij jodendom, christendom en islam met willekeurig bijeengeharkte argumenten ‘deconstrueert’, is een bestseller in Frankrijk. Anders dan in vorige boeken schrijft hij dit keer heel toegankelijk, schuwt geen clichés of postmodern gebabbel, hij preekt en wil overtuigen, spreekt recht voor zijn raap. Onfray is een discipel van de als gelovig protestant opgevoede Nietzsche, die in weer een andere paragraaf van zijn ‘vrolijke wetenschap’ de voorwaarden van God opsomt: ‘Hij kan niet zonder wijze mensen bestaan – heeft Luther gezegd, en met goed recht; maar God kan nog minder zonder onwijze mensen bestaan – dat heeft die brave Luther niet gezegd!’

Het monotheïsme is op zand gebouwd. Onwijze mensen – ‘naïeve onnozele gelovigen’, schrijft Onfray – fabuleren ‘om de werkelijkheid niet onder ogen te zien’. Het Godsverhaal is een rustgevende fictie, de ‘handel in achterwerelden schenkt degene die ze voorstaan geborgenheid’.

De fictie van het geloof moet bestreden worden, dan pas ontstaat er een ‘metafysisch maagdelijk terrein’ waarin een volkomen nieuwe discipline het licht kan zien, de atheologie, een concept dat hij aan Georges Bataille ontleende, een discipline die talloze vakgebieden wil mobiliseren met als inzet: een physique de la métaphysique – zoals de oorspronkelijke Franse ondertitel van het Traité d'athéologie luidt, een ‘fysica van de metafysica’.

Nog steeds bevinden wij ons in een theologisch of religieus stadium van de beschaving. Maar er zijn tekenen van bewegingen die volgens Onfray ‘wat weg hebben van schollentektoniek’: toenaderingen en verwijderingen tussen gelovigen en niet-gelovigen, verschuivingen, overlappingen en barsten in de rijk geschakeerde cartografie van de wereldgodsdiensten. Op die kaart onderkent hij een ‘heidens’ prechristelijk continent, het christelijke van de kerkvaders tot het wereldlijk deïsme van de Verlichting, en een derde tijdperk, dat van het postchristelijk continent ‘waarnaar we nu op weg zijn’.

Het gaat in die tektoniek helemaal niet over westerse, vooruitstrevende, verlichte, democratische joods-christelijke tradities tegenover een oosterse, traditionalistische, obscurantistische islam, Bush of Bin Laden, maar om een radicale ontrafeling en ontmaskering van godsdienstige mythen en ficties, Mozes, Jezus, Mohammed versus ‘de ontmaskeraar’ baron d’Holbach, ‘de deconstructeur’ Ludwig Feuerbach en ‘de doodgraver van God’, Nietzsche.

Door de historische dominantie van de aanhangers van God, vindt Onfray, is de atheïstische woordenschat beperkt; ook de historiografie van het atheïsme is karig en nogal beroerd. Wordt d’Holbach (‘de sacrale besmetting’) nog gelezen, of de ‘analyse van een hersenschim’ van Feuerbach?

Zowel gelovigen als niet-gelovigen analyseren de bijbel, de thora en de koran. Sommige atheïsten – Luc Ferry en Alain Finkielkraut – smeden een halfbakken ‘christelijk atheïsme’. Onfray echter propageert – met aanmatigende retoriek – het authentieke ‘atheïstisch atheïsme’. Met die pleonastische term verklaart hij niet alleen God dood, maar ontwricht hij ook waarden en normen: ‘Het postmoderne atheïsme schaft de theologische maar ook de wetenschappelijke referentie af bij het construeren van een moraal.’

Strijdvaardig slaat Onfray om zich heen, zijn betoog ontspoort, zijn boek is een scheldkanonnade. Hij maakt het zijn tegenstanders makkelijk, zijn argumenten zijn eenzijdig en simplistisch. In L’anti-traité d'athéologie – Le système Onfray mis à nu demystificeert schrijver en essayist Matthieu Baumier de demagogie van Onfray, zijn sofisterij en zijn syllogismen, zijn spitsvondige maar weinig steekhoudende redeneringen, rumeurs de bistrot, borrelwijsheden. Filosofe Irène Fernandez noemt zijn atheologie in haar Dieu avec esprit – Réponse à Michel Onfray ‘een mager intellectueel debat’. Het is ‘verbaal gejongleer’; Onfray kan geen maat houden, het is weinig accuraat en ook smakeloos scheldproza, vindt Fernandez.

Vooral het christendom moet het ontgelden. In zijn boeken is Onfray vaak openhartig over zijn bedwelmende opvoeding in een katholieke kostschool (in L’archipel des comètes en Théorie du corps amoureux – Pour une érotique solitaire). Het tekende hem, zoals het protestantisme Nietzsche heeft getekend. Hij rekent af met ‘Jezus met de zweep’ in de tempel, met Paulus en zijn theorie dat de macht van God komt, en met Augustinus en zijn rechtvaardige oorlog. Het christendom is de oorzaak van alle plagen: kolonialisme, genocide, etnocide. Dat christendom maakte ook het nazisme mogelijk. ‘De gaskamers kunnen dus worden ontstoken met het Sint-Jansvuur.’

Christenen, zegt Onfray, staan afkerig tegenover lichamelijkheid, verlangens, hartstochten, driften, vrouwen, liefde, seks, het leven in al zijn vormen, tegenover ‘datgene wat de aanwezigheid in de wereld verheft, namelijk de rede, de intelligentie, de boeken, de wetenschap en de cultuur’. Hij schrijft het allemaal ongenuanceerd op.

Zijn betoog over ‘christendom en nazisme’, over de houding van de paus tijdens de Tweede Wereldoorlog tegenover het leed van de joden, haalt hij vooral uit Daniel Goldhagens boeken. Ook al heeft hij de Gewijde Boeken gelezen, hij is geen exegeet. Alleen fundamentalisten lezen, zoals kennelijk ook Onfray, wat er staat; de spirituele kracht van grote verhalen en mythes is iets anders dan goedgelovigheid.

Hij beschimpt ook het doe-het-zelfmonotheïsme: de jood, de christen en de moslim ‘kunnen naar wens uit de thora, de evangeliën en de koran putten, zij vinden erin wat ze nodig hebben om zwart en wit, dag en nacht en deugd en ondeugd te rechtvaardigen’. De islam is echter ‘structureel archaïsch’, dat kun je niet moderniseren, zegt hij in Atheologie. Praten over een wereldlijke islam, die republikeins is, gelaïciseerd, is gebeuzel. Natuurlijk kunnen we ook christen zijn en niet werkelijk in God geloven, pauselijke bullen beschimpen en spotten met mysteries en dogma’s, maar ook dat is in de ogen van de atheoloog ‘incoherente logica’.

Zijn ‘tabula rasa’ is een illusie; je kunt niet – zoals de Franse revolutionairen – een nieuwe politiek of godsdienst construeren vanaf het jaar nul. We zijn allemaal erfgenamen, of we dat willen of niet. Religie, religare, beweren sommige etymologen, betekent ‘met elkaar verbinden’. Dat woord is flink geërodeerd. Régis Debray hanteert daarom in Les communions humaines – Pour en finir avec ‘la religion’ het begrip ‘communion’. In zijn briljante bespiegeling over het geloof legt hij uit hoe een collectieve identiteit mensen bindt. De term ‘communion’ maakt het ook makkelijker om zowel met gelovigen als ongelovigen over zingevingsvragen te filosoferen. De atheïst Debray speurt naar symbolieken, verhalen en referenties, naar overtuigingen en intenties die mensen met elkaar verbinden.

Godsdienst is in de ogen van Debray ‘geen kinderziekte van de rede’; het ‘sacrale vuur’, in welke vorm ook, dooft nooit uit.

Eigenlijk bestrijdt Onfray in zijn Atheologie vooral een hersenschim. Of God er nu is of niet, ‘Dieu est Dieu, nom de Dieu!’ – naar het woord van journalist en filosoof Maurice Clavel.

Michel Onfray: Atheologie – De hoofdzonden van jodendom, christendom en islam. Vertaald uit het Frans door Anneke van der Straaten en Harrie Nelissen. Mets & Schilt; 269 pagina’s; € 20,-. ISBN 90 5330 458 4.

Régis Debray: Les communions humaines – Pour en finir avec ‘la religion’. Fayard, import Nilsson and Lamm; 159 pagina’s; € 13,-. ISBN 2 213 62439 9.

Irène Fernandez: Dieu avec esprit – Réponse à Michel Onfray. Philippe Rey; 163 pagina’s; € 14,-. ISBN 2 84876 037 0.

Matthieu Baumier: L’anti-traité d’athéologie – Le système Onfray mis à nu. Presses de la Renaissance; 245 pagina’s; € 17,-. ISBN 2 7509 0165 0.

HOOFDSTUK III: naar een atheologie

Alles wat aan onze tijd schort, wordt geweten aan het gebrek aan geloof, dus aan het atheïsme, dat per definitie immoreel is. In de gebroeders Karamazov wordt bijvoorbeeld gezegd: ‘Als god niet bestaat, is alles toegestaan’, verwijzend naar de vermeende immorele grondslag van de atheïst. Maar als je de geschiedenis van de godsdiensten volgt, blijkt het omgekeerde het geval te zijn: er bestaat geen kwaad, geen wetsovertreding, moord of oorlog, of god heeft het gesanctioneerd en opgedragen, en zijn profeten en hun volgelingen hebben het begaan. God staat zijn goede volgelingen bij tijdens oorlogen, veroveringen en plunderingen, en maakt ze rijk en machtig.
Volkerenmoord, kolonialisme of landonteigening, discriminatie, vrouwenonderdrukking of –roof, haat en kloven zaaien tussen groepen, inquisitie, er is geen misdaad of onrecht te bedenken of god heeft er de hand in gehad en het uitvoeren ervan aangewakkerd. Dus, vraagt Onfray, stop met het kwaad toe te schrijven aan het atheïsme!

Het huidige nihilisme komt niet door het atheïsme, maar doordat we in een overgangstijd leven. Het christendom is in verval, het postchristelijke atheïsme is nog in wording. Dit leidt tot een negatieve houding.

Dat de kerk minder centraal in het leven staat en minder machtig is dan vroeger, wil niet zeggen dat de religie en het christelijk denken verdwenen zijn. Een tegengestelde trend is ook zichtbaar: het irrationele denken heeft zich losgemaakt van het monopolie van de kerk, en verspreidt zich nu in alle mogelijke vormen. Het denken is ‘geformatteerd’ door 2000 jaar ideologische overheersing. Weinigen geloven nog in onbevlekte ontvangenis, of in hemel en hel. Wel denkt men dat er naast onze materiële wereld ‘iets’ is, een zekere energie, iets zingevends. Dit ‘ietsisme’ genereert nieuw bijgeloof.

Atheïsme houdt in: het afzweren van elke transcendentie, maar ook van een inventarisatie van wat precies christelijke deugden inhouden. Kant komt bijvoorbeeld tot een wereldlijke ethiek in zijn Religion innerhalb der Grenzen des blossen Vernunft. Zijn woordkeus is revolutionair, maar in essentie verschilt zijn ethiek niet met de christelijke.
Michel Foucault legt de term epistèmè uit als een onzichtbaar systeem dat het beeld van de wereld lamlegt en fixeert in vastgelegde vormen. Onfray geeft 2 voorbeelden van hoe ons wereldbeeld symbolisch door de joods-christelijke epistèmè wordt overheerst: het denken over ons lichaam en ziekte, en ons rechtssysteem. Zo hebben ons hart en onze hersens symbolisch een verheven waarde, terwijl ingewanden en geslachtsdelen vulgair en taboe zijn.
Alle facetten van ons medisch denken worden beheerst door joods-christelijke wetten, evenals het denken over gezondheid en onze kijk op het lichaam. Door god weg te laten in onze ideeën hierover is deze ‘ontologische’ besmetting onzichtbaar. ‘Alleen abortus en anticonceptie zijn postchristelijk, verder houdt de westerse geneeskunde zich aan de voorschriften van de kerk.’

Het Vaticaan bracht een ‘Handvest voor de werkers in de gezondheidszorg’ uit: hierin zijn alle ethische discussiepunten van dit moment terug te vinden, waaronder het verbod op euthanasie en het op bewustzijnsremmende pijnstillers bij een nadere levenseinde naast nadruk op palliatieve zorg en de heilzame rol van pijn.
Niet het geweten speelt een rol, maar deterministische idealen of vooroordelen die stammen uit de tijd dat het geweten werd gevormd.

Ik kan Onfray maar half volgen, want uiteindelijk zijn het discussies, niet iedereen volgt het maar klakkeloos. Maar er schieten me wel een paar voorbeelden van eigen hand te binnen: de voorkeur voor mantelzorgers in plaats van prioriteit voor betaalde zorg in de samenleving; traditioneel hoort zorg gratis te zijn, vrouwen die hun zorgtaken onbetaald verrichten; slecht betaalde zorgwerkers, die gebukt gaan onder hoge werkdruk; bejaardenhuizen hebben geen enkele prioriteit. De plaats van de zorg voor zieken en ouderen hoort vooral het familieverband te zijn. Daartegenover steken de miljarden die omgaan in de farmaceutische industrie en de gespecialiceerde artsen schril af: geld verdienen aan lijden is niet zo’n probleem, als de traditionele gezinsverhoudingen en het liefdewerk van de vrouwen maar wel blijven gehandhaafd.

En nog een terzijde over de eed van Hippocrates, die door de medicijnenstudenten wordt afgelegd: deze was prechristelijk, maar verbood volgens mij ook al abortus en anticonceptie. De afkeer van baas in eigen buik dateert dus al van voor de drie monotheïstische godsdiensten.

Het tweede voorbeeld heeft betrekking op de rechtsspraak. In Frankrijk zijn in de rechtszaal religieuze tekens verboden. De rechtszaak moet losstaan van de godsdienst. De ideologie van de kerk wordt echter niet tegengesproken in de rechtszaal; in tegendeel, onze rechtsspraak is erop gegrondvest. Het juridisch denken komt voort uit de eerste regels van Genesis. Hieruit stamt namelijk het sprookje over de vrije en verantwoordelijke mens met de vrije keuze, die uit vrije wil kwaad verricht en dus schuldig kan zijn: elke handeling komt voort uit de vrije wil. Adam en Eva kregen de keuze tussen de deugd en de ondeugd: zij kozen voor het laatste, en werden dus gestraft.
Onfray geeft het voorbeeld van de kinderverkrachter die vanwege de keuze die hij maakt voor kindermisbruik jaren in de cel terechtkomt, terwijl al die tijd zijn ziekte wordt verwaarloosd. Iemand met kanker zou nooit jarenlang zonder hulp gevangen worden gezet.

Ik begreep ook hier niet precies waar Onfray heen wil, maar toevallig staat er deze maand in de Tribune van de SP een gesprek in tussen Jan Marijnissen en een bisschop Everard de Jong, waarin een aantal issues van dit boek ter sprake komen.

Hier een passage:

De Jong: ‘Wat mensen meemaken kan een beproeving zijn. Mensen die zelf lijden hebben meegemaakt, kunnen anderen bijvoorbeeld veel beter helpen. Ik zie het leed in de wereld niet alleen als iets negatiefs. Neem bijvoorbeeld Victor Frankl, een psychoanalyticus die in de Tweede Wereldoorlog in concentratiekampen heeft gezeten. Hij zei: ‘het is de zin die je aan dingen kunt geven, die je doet overleven.’
Marijnissen: ‘De loutering door het lijden, de toppen en de dalen die tot verheffing kunnen leiden, dat kan ik volgen. Maar het is cynisch om te refereren aan iemand die de kampen heeft overleefd. Want er zijn er ook veel die het niet hebben overleefd. Voor hen is loutering een raar woord.’
De Jong: ‘Frankl beschrijft dat hij twee mensen uit het verzet gemarteld ziet worden. De één laat niets los en sterft aan de martelingen. De ander slaat door en geeft een aantal namen. Die eerste komt in de hemel en voelt zich goed, omdat hij is gestorven voor zijn ideaal. Ik geloof natuurlijk in leven na de dood, anders zou het een beetje zinloos zijn.’
Marijnissen: ‘Ik wil het verhaal niet verstoren, maar het gaat niet op voor mensen die in Nagasaki waren toen de atoombom viel. Dat stoort mij. Dat zo ontzettend veel mensen in hun hele leven geen kans krijgen om een klein moment van geluk te genereren. De vraag die ik stelde was: is God dan een cynicus of wil Hij van zijn macht geen gebruik maken?’
De Jong: ‘Ik denk dat de kernvraag ligt in de macht van de mens. Ik denk dat het meeste leed in deze wereld niet veroorzaakt wordt door de natuur, maar door mensen. De vraag is dan: waarom laat God toe dat mensen kwaad kunnen doen? Blijkbaar zijn we vrij geschapen, en geen machientjes van God.’
Marijnissen: ‘Als u zegt dat de mens een eigen wil heeft waarmee hij zichzelf kan dienen of schaden, kan ik u volgen. Toch vind ik het cynisch om te geloven dat de vrijheid van de mens ertoe kan leiden dat de één permanent dader is en de ander permanent slachtoffer. Dat is geen vrijheid meer van het individu, maar een soort abstracte vrijheid van de mens.’

De keuze voor kwaad boven goed rechtvaardigt dus het strafsysteem.

Weer even mijn commentaar tussendoor: dit is niet typisch christelijk, het gold daarvoor ook al, zie bijvoorbeeld de wet van Hammoerabi, of getuige diverse veenlijken. Straffen dienen als bescherming van de gemeenschap en het inidividu, maar ook vaak als bescherming van dominante waarden of religieuze waarden: de straf dient dan als een vorm van onderdrukking om die waarden in stand te houden. Straf als vorm van onderdukking is grotendeels uit ons strafrecht gebannen, hoewel de excessieve straffen op drugsgebruik in de VS hiervan een voorbeeld zijn. In de VS zijn trouwens ook nog steeds staten die alleen seks binnen het huwelijk toestaan, en dan ook nog alleen de ‘recht op en neer’ variant met de vrouw onder. Hahahaha. Maar de meesten beschouwen dit toch wel als een exces.

Verder is er veel aandacht voor de oorzaken van criminaliteit, ook voor geestesziekte. Die aandacht is er ook omdat men misdaad wil voorkomen in plaats van achteraf straffen, als het leed al is geleden.
Ik begrijp dus niet waar Onfray heen wil. Moeten we elke wetsovertreder als een zieke behandelen?

Verder met Onfray. Dit systeem functioneert doordat men zich baseert op het systeem van de tuin van Eden, zonder zich af te vragen waarom dit zo is, en hoe het werkt. Het juridisch apparaat wordt gebruikt als een machine uit de strafkolonie van Kafka. Het staat los van kennis van de postchristelijke ideeën van Freud en andere filosofen
De kijk op het lichaam en het rechtssysteem komt voort uit het joods-christelijke epistèmè. Ook op allerlei andere gebieden wordt het denken hierdoor beheerst.

Dit was het eerste gedeelte van hoofdstuk 3, de rest komt later.

En hier het vervolg van hoofdstuk 3.

Over de christelijke onwetendheid.

Het doordringen van de joods-christelijke ideologie in vele facetten van het leven speelt zich af op een onbewust, niet-talig niveau. Ook is het proces onzichtbaar door de onbekendheid met de joods-christelijke cultuur. Binnen religies wordt kennis voornamelijk verspreid door napraten en uit het hoofd leren, niet door debat, analyse of het stimuleren van zelf nadenken, om zo inzicht te verkrijgen in de constructie van de godsdiensten. Dit geldt ook voor de kennis van de eigen religieuze waarheden. Binnen de kerkdienst is er geen aandacht voor de concilies en disputen waar bepaalde dogma’s werden vastgesteld en andere opvattingen verworpen, of sinds wanneer de pauselijke onfeilbaarheid geldt.

Ook weet men niets van de oudere godsdiensten of ideeën waarop het christendom zich entte. Noch heeft men kennis van de apocriefe teksten.

In plaats hiervan stelt men de oproep in Genesis centraal: gehoorzamen en geloven in plaats van kennis. Dit inspireert niet tot discussie of verhoging van kennis.

Bibliotheken vol religieuze kennis worden in de gedaante van apologetiek gebruikt als wapen om de geschiedenis en de werkelijkheid te onderwerpen aan het christendom of islam. Voorbeeld hiervan: de islam kent een uitgebreid theologisch systeem en een speciale ‘afschaffingsmethode’ om tegenstrijdigheden in de koran te verklaren. Verkapte jodenhaat wordt geprezen in het systeem van dhimma, bescherming tegen betaling, negerend dat dit in wezen een maffioos protectiesysteem van afpersing is. Men onderwerpt zich aan het geloof en verwerpt hiertoe liever de rede dan dat de waarheid onder ogen moet worden gezien.

Christelijk atheïsme.

Het atheïsme waarin christelijke waarden en normen hoog worden geacht, ofwel een ‘christendom zonder god’, moet worden overwonnen.
In het huidige atheïsme is geen wezenlijk verschil tussen het Vaticaan en Kant. Ontkenning van god is niet het doel, maar het middel om te komen tot een wereldlijke ethiek, waarin deugden niet zijn geopenbaard door een god, maar pragmatisch zijn ontwikkeld en het maatschappelijk nut dienen.

Zowel theologie als wetenschap moeten worden afgeschaft bij het denken over moraal: deze wordt het domein van de filosofie. De samenleving zoals die zich voordoet, kan worden ontwikkeld met behulp van filosofie, de rede, nut, pragmatisme en hedonisme op een manier dat zowel het individu als de samenleving ervan profiteren. Ons doen en laten richt zich naar het nut en geluk van anderen, zonder dreigen met hemel en hel na de dood om dit doen en laten af te dwingen.

Uitgangspunten van de atheologie zijn: 1) deconstructie van de monotheïstische godsdiensten, 2) ontmythologisering van de joods/christelijke/islamitische traditie, en 3) ontmanteling van de theocratie. Vervolgens moet een nieuwe, postchristelijke ethiek worden uitgewerkt.

Bij 1) De 3 monotheïstische godsdiensten stammen af van dezelfde loot. Ondanks hun kern van onbuigzame wetten die de eenheid van godsdienst moet afdwingen, ontstaan er voortdurend schisma’s en nieuwe, even onbuigzame stromingen, die elkaar vanwege de verschilpunten eeuwig naar het leven staan.
Die kern bestaat uit:
:arrow:

‘een berg van haatgevoelens die in de geschiedenis met geweld is opgelegd door mensen die beweren de vertolker van god te zijn
:arrow:

een afkeer van intelligentie en de vrije rede, ten gunste van gehoorzaamheid en onderworpenheid aan een god die ‘alles’ weet.
:arrow:

de dood verkiezen boven het leven, een denkbeeldig hiernamaals superieur achten aan het werkelijke leven op aarde.
:arrow:

afkeer van vrouwen en vrije seksualiteit

De vraag moet worden beantwoord waarom de massa zo gevoelig is voor de ‘collectieve hysterie, leugens, fictie en mythen’ die boven de mens worden verheven.

Bij 2) Beantwoord de vraag hoe een mythe wordt gefabriceerd bijvoorbeeld aan de hand van deconstructie van het christendom. Hoe ontstond het concept van een ahistorische figuur als Jezus? Deconstrueer en ontmantel de verzinsels, maar beantwoord ook de vraag hoe de neurose zich over de wereld kon verspreiden

Bij 3) deconstrueer de theocratieën die een politiek uitvoeren van een zogenaamde god die zelf niet spreekt, maar die zich laat gelden via priesters en profeten en anderen die de woorden van god interpreteren en uitvoeren.

Een blik op de index doet vermoeden dat Onfray dit in het volgende deel van het boek gaat doen. Dat komt later, dus. Ik ben benieuwd. :lach2:

Geweldig, Els! Dank je wel...

Ik ga het boek zeker kopen, na je verslag!

Doe dat!

Ik vind zijn gedrevenheid wel leuk, maar zijn 'deconstructie' komt een beetje van de koude grond, vind ik.
Als het over ethiek en logica gaat, lukt het wel, maar historisch en tekstinhoudelijk schort er wel iets aan. Op zich niet zo erg, uiteindelijk, waarom zou je je leven moeten wijden aan 'heilige teksten', alleen om aan te tonen dat je er negatief tegenover staat. Dat weet je ook na een oppervlakkige lezing.

Wat de geschiedenis betreft, die is al 2000 jaar bekeken door een joods/christelijk/islamitische bril. Het is lastig om na zoveel eeuwen geschiedvervalsing opeens te begrijpen hoe het nou echt zit. Maar het komt wel, als je je gewoon niet laat imponeren door boze mensen die het niet toestaan de je hun fabels doorprikt.

els schreef:Vroeger werd iemand atheïst genoemd die de heersende goden afwees, ten gunste van een ander geloof.
Wie niet in de heersende god gelooft, is een atheïst, en dus immoreel, gelijk aan de duivel. De atheïst wordt gelijkgesteld aan de grote ‘tegenstrever’, het kwaad zelf, waartegen moet worden opgetreden.
De term atheïsme werd gebruikt vanuit een ‘beledigend, oordelend perspectief’ van gelovigen, het is geen titel waarmee de ongelovige zichzelf kwalificeerde. Het is een titel die wordt gekenmerkt door een afwezigheid ( integenstelling tot bijvoorbeeld humanist, realist, secularist, rationalist, materialist, positivist etc).

Socrates was b.v. geen atheist en geen gelovige !
Hij werd tot de gifbeker veroordeelt omdat hij uit ervaring
wist (ervaringsdeskundige), hij geloofde niet
in de voorgeschreven Staatsgoden.
Socrates was een stemmenhoorder.
http://www.stemmenhoren.nl/
Atheisten ontkennen ofwel de mogelijkheid van stemmen horen,
of ze pathologiseren stemmen horen als ziekte, hersenstofwisselingsstoring, etc.
Omdat atheisten meestal ongenuanceerd, en dus ook zonder
(ervarings)kennis veroordelen, discrimineren, vind ik dit
vulgaire atheisme verwerpelijk, onfilosofisch,
onhumaan, asociaal en gevaarlijk.

Beste Els, misschien kun je wat minder tijd in deconstrueren
steken, en wat meer tijd in antipsychiatrie. :knipoog:

Je wat meer sterk maken tegen (psychiatrisch) geweld.
Je wat meer inzetten voor mensenrechten.

http://www.wnusp.org/wnusp%20evas/Dokumenter/live.html
http://www.enusp.org
http://en.wikipedia.org/wiki/Russell_Tribunal
http://www.freedom-of-thought.de/deutsc ... eutsch.htm
http://www.unhchr.ch/html/racism/index.htm
http://www.antipsychiatry.org
http://www.metzelf.nl
http://www.dissidentenfunk.de/
http://www.dissidentenfunk.de/archiv/s0410
http://www.antipsychiatrie.de

Hai Antiscience, leuk dat je hier een reactie plaatst.

Bedankt voor het voorbeeld van Socrates. :lach2:

Bedankt ook voor je links naar pagina's over psychiatrie. Ik ben het er deels mee eens, deels niet. Het is wel degelijk zo dat mensen psychiatrische ziektebeelden vertonen bij stofwisselingsproblemen of bepaalde voedseltekorten.

Je moet volgens mij eerst proberen de lichaamsbalans te herstellen, voor je iemand gaat volpompen met medicijnen die zich richten op het vermenigvuldigen of afzwakken van een bepaald stofje in de hersens omdat ze een verband hebben ontdekt tussen dat stofje en een specifieke gedragsstoornis. Naar mijn smaak moet je dan eerst eens kijken waardoor het stofwisselingsprobleem is ontstaan, en volgens mij is dat vaak iets wat je kan veranderen door je leefstijl aan te passen.

Maar ik vind wel dat je deze verbanden op een wetenschappelijke manier kan onderzoeken.

Mijn afkeer gaat vooral uit naar wat ik de 'medische maffia' noem, of de 'farmaceutisch maffia'. Miljarden verdienen aan belachelijke pillen en operaties om mensen van hun problemen af te helpen, maar intussen niets aan de oorzaak van het probleem doen.

Ik ben pro-wetenschap, maar het is jammer dat aasgieren zich volledig op de ziekenzorg en de medicijnenstudie hebben gestort.

Ook bedankt voor de link naar Ritalin, ik heb het meteen opgeslagen in mijn mapje 'The Exorcist'. Dat zou na Onfray mijn volgende project moeten worden. Het gaat erover hoe het mogelijk is dat mensen in de duivel kunnen geloven. Dit proces wordt helemaal uitgewerkt in The Exorcist. Het bijzondere is dat ook de filmkijkers helemaal worden meegezogen in de psychische processen die laten geloven dat we met een duivel te maken hebben in plaats van met een ziek kind.
Ritalin speelde ook een belangrijke rol in deze film, en was een van de oorzaken van het gestoorde gedrag van Regan.

Antiscience schreef:Omdat atheisten meestal ongenuanceerd, en dus ook zonder
(ervarings)kennis veroordelen, discrimineren, vind ik dit
vulgaire atheisme verwerpelijk, onfilosofisch,
onhumaan, asociaal en gevaarlijk.

Beste Antiscience,

Ook al is dit een beetje off-topic, naar mijn smaak: ik begrijp, denk ik, dat je je tekort gedaan voelt door de psychiatrie - die je vervolgens gelijkschakelt met 'wetenschap'. Doordat je je onheus behandeld voelt, plaats je op nogal wat fora steeds dezelfde links met als begeleidend commentaar dat het de atheïsten zijn, die je zoveel onrecht hebben aangedaan.

Ik denk zelf, dat je geluk hebt gehad. Geluk met het feit dat het geen fanatieke theïsten waren, die het beste met je voorhadden. Die willen soms het horen van stemmen wat anders interpreteren.

Misschien herinner je je dit van het rvu-forum:

In Roemenië is vandaag een jonge non gestorven die drie dagen was vastgebonden aan een kruis en al die tijd geen water of voedsel had gekregen. Drie inwoners van het christelijk-orthodoxe klooster in Tanacu waar de affaire plaatsvond, een priester en twee nonnen, wilden de duivel uit de non drijven.

Enkele andere nonnen die zich zorgen maakten over de barbaarse uitdrijving waarschuwden de politie, die de vrouw aan het kruis vond met een prop in haar mond. Medische hulp kwam echter te laat.

De abt van het bewuste klooster liet weten dat de maatregelen die tegen de vrouw waren genomen ''uit religieus standpunt correct waren''. Zij was ''ziek en bezeten''. De orthodoxe patriarch van Roemenië wilde niet reageren, omdat hij zei niet te kunnen oordelen over de zaak: ''Ik weet niet wat dat meisje had gedaan.''

Antiscience schreef:
els schreef:Vroeger werd iemand atheïst genoemd die de heersende goden afwees, ten gunste van een ander geloof.
Wie niet in de heersende god gelooft, is een atheïst, en dus immoreel, gelijk aan de duivel. De atheïst wordt gelijkgesteld aan de grote ‘tegenstrever’, het kwaad zelf, waartegen moet worden opgetreden.
De term atheïsme werd gebruikt vanuit een ‘beledigend, oordelend perspectief’ van gelovigen, het is geen titel waarmee de ongelovige zichzelf kwalificeerde. Het is een titel die wordt gekenmerkt door een afwezigheid ( integenstelling tot bijvoorbeeld humanist, realist, secularist, rationalist, materialist, positivist etc).

Socrates was b.v. geen atheist en geen gelovige !
Hij werd tot de gifbeker veroordeelt omdat hij uit ervaring
wist (ervaringsdeskundige), hij geloofde niet
in de voorgeschreven Staatsgoden.
Socrates was een stemmenhoorder.
http://www.stemmenhoren.nl/
Atheisten ontkennen ofwel de mogelijkheid van stemmen horen,
of ze pathologiseren stemmen horen als ziekte, hersenstofwisselingsstoring, etc.
Omdat atheisten meestal ongenuanceerd, en dus ook zonder
(ervarings)kennis veroordelen, discrimineren, vind ik dit
vulgaire atheisme verwerpelijk, onfilosofisch,
onhumaan, asociaal en gevaarlijk.

Beste Els, misschien kun je wat minder tijd in deconstrueren
steken, en wat meer tijd in antipsychiatrie.
Je wat meer sterk maken tegen (psychiatrisch) geweld.
Je wat meer inzetten voor mensenrechten.

http://www.wnusp.org/wnusp%20evas/Dokumenter/live.html
http://www.enusp.org
http://en.wikipedia.org/wiki/Russell_Tribunal
http://www.freedom-of-thought.de/deutsc ... eutsch.htm
http://www.unhchr.ch/html/racism/index.htm
http://www.antipsychiatry.org
http://www.metzelf.nl
http://www.dissidentenfunk.de/
http://www.dissidentenfunk.de/archiv/s0410
http://www.antipsychiatrie.de

fbs33 schreef:Jij verwart twee belangrijke zaken en knoopt ze aaneen waar je ze juist strikt gescheiden moet houden!
Ervaringsdeskundigen bestaan niet door de ervaring, maar door die ervaring als UITGANGSPUNT te nemen voor de daaropvolgende onderzoekingen.
De onderzoekingen moeten de deskundigheid brengen die als mogelijk uitgangspunt kunnen dienen om de 'ervaring' te behandelen in de een of andere richting.
Dat er in de psychiatrie een zooitje puin rondloopt is niet bevorderlijk voor het aanzien v.h. vak op zich, maar zegt iets over de gangbare indoctrinatie (noodzakelijkerwijs helaas uit de religistische hoek, omdat het religisme zijn voeding krijgt uit de psyche v.d. mens haha).
Jouw enige kans op redding ligt nou juist in het atheisme dat zich probeert zich te ontworstelen aan die indoctrinatie!
Jij bijt in de helpende hand!
groet fbs33

els schreef:Puf puf puf....

Hoofdstuk 2

KNIP...

fbs33 schreef:Ik vrees met grote vreze dat ik het doorschemerende optimisme mbt. post-chr. tijdperk niet kan delen!
Omdat,
al de hierboven genoemde figuren (m.i.)het zelden voorkomend lef hadden om zichzelf op de analytische pijnbank van het zelfonderzoek te leggen na het stellen van de vraag, "Waarom geloof ik eigenlijk?"
Om dán tot de ontdekking te komen dat voor iedere menselijke gedachtenlijn een goddelijk heerlijke/troostrijke en EGO-OPPOETSENDE remedie klaarlag/ligt!
A.h.w. een pappie die je overal je zin in geeft, zo lief en aardig dat het daarmee een absolute irrealiteit moet zijn.
Onontkoombare irrealiteit als je het afzet tegen dat wat de realiteit v.h. leven werkelijk te bieden heeft.
Het is zo'n heerlijke lolly, dat de overgrote meerderheid daarop blijft zuigen totdat de dood de lolly ontrukt.
Je moet sterk in je schoenen staan als je die lolly al eerder uit je mond kunt halen!
In het besef op dát moment helaas slechts een dier te zijn die als extra toefje(= het bewustzijn) er iets bij heeft gekregen waarmee hij zijn dood kan voorzien!
Er moest, alleen om die reden al! een religisme bedacht worden dat als een gordijn van ondoorzichtig goud tussen 'hem'.............. en zijn toekomst moest worden neergelaten.
Er zijn er, al vele milennialang, maar weinigen die het gordijn durven weg te trekken.
'Durf te bidden' is in dát licht een medelijdende compassie met de bedenkers ervan waard!
Bidden voor het gordijn is voor lafaards haha.

Deel II: de monotheïstische godsdiensten

II:I Achterwerelden: onderwerping en tirannie.

Onfray begint met het hekelen van de doodsdrift van de monotheïstische godsdiensten. Daarmee bedoel hij het verlangen naar de dood, die wordt gezien als eeuwig leven in een wereld die oneindig veel beter is dan het leven dat ons hier op aarde ter beschikking staat. Het aardse leven is inferieur aan dit ‘leven na de dood’, en beperkt door zwartgallige regels, om later toegang te kunnen krijgen tot een wereld van vrede en liefde, wat men zich ontzegt tijdens het enige leven dat wij kennen.

Het eindige leven is niet leefbaar, dus er wordt een sprookje bedacht om het draaglijker te maken. Uiteindelijk is deze fictieve wereld mooier dan ons eigen leven, en het contrast wordt nog sterker door het werkelijke leven zo slecht mogelijk af te schilderen, met grimmige vijanden die de volgelingen naar het leven staan, en waartegen het vechten tot een hoge beloning zal leiden.
De brandstof van de monotheïstische godsdiensten is hun doodsverlangen en de oneindige variaties op dit thema. Maar juist dit verlangen om de dood uit te bannen en er een eeuwig paradijs voor in de plaats te stellen, versnelt het proces. ' De dood wordt op aarde geïnstalleerd in naam van de onsterfelijkheid in de hemel; hierdoor wordt het enige verpest wat we hebben'.

De doodsdrift draagt bij tot agressie en geweld, zelfhaat, minachting voor het lichaam, afkeer van intelligentie en van seks, aanzet tot intolerantie, racisme, vreemdelingenhaat en oorlog. In naam van de enig ware god vloeit al duizenden jaren bloed. Onfray zegt het zo:

De drie monotheïstische godsdiensten delen, gedreven door een en dezelfde genealogische doodsdrift, een aantal afkeuringen: afkeer van de rede en de intelligentie; afkeer van de vrijheid; afkeer van alle boeken uit naam van één enkel boek; afkeer van het leven; afkeer van seksualiteit, vrouwen en genot; afkeer van het vrouwelijke; afkeer van het lichaam, verlangens en driften.
Jodendom, christendom en islam verdedigen daarentegen: geloof, gehoorzaamheid en onderwerping, voorkeur voor de dood en passie voor het hiernamaals, de aseksuele engel en de kuisheid, de maagdelijkheid en de monogame trouw, de echtgenote en de moeder, de ziel en de geest. Dat komt neer op kruisiging van het leven en verering van het niets...

Intelligentie is schadelijk

Intelligentie maakt het leggen van verbanden mogelijk, waardoor rationele verklaringen kunnen worden gegeven. Hierdoor hebben we geen fictie nodig, en kunnen we de mythes van paradijs, verdoemde of verloste ziel of de ‘god die alles ziet’ ontmaskeren. De oorsprong van alle negativiteit is te vinden in Genesis, als de duivel aanzet tot ongehoorzaamheid. God verbiedt niet alleen van de levensboom te eten, maar ook van de boom der kennis. Eva gehoorzaamt niet: zij geeft de voorkeur aan kennis boven gehoorzaamheid, of, zegt Onfray: zij verkiest filosofie boven religie.
Welk menselijk lot had god voor ogen met zijn verbod: imbeciliteit en sterfelijkheid?

Laten we dus Eva prijzen, want zij kiest voor intelligentie en neemt de dood daarbij op de koop toe, terwijl Adam nog niet helemaal begrijpt wat er in het paradijselijke op het spel staat: een eeuwige gelukzaligheid voor een
tevreden imbeciel!

Het eten van de boom der kennis leidt tot het ontdekken van de werkelijkheid. Onfray verkiest een waarheid die teleurstelt boven het leiden van het leven van een levende dode.

- De eindeloze stroom verboden zaken

Eén verboden vrucht was niet voldoende: de reeks verboden en geboden is eindeloos. Zo wordt de gehoorzaamheid gemeten. Bovendien wordt de kans op het maken van een overtreding groter, wat het schuldgevoel versterkt, waar god dan weer op in kan haken.
Islam betekent onderwerping: en hoe kun je beter afzien van intelligentie door je zonder vragen te stellen te onderwerpen aan de bepalingen van god, die alles beter weet?
Joden mogen geen schaaldieren eten, christenen eten geen vlees op vrijdag, en moslims mogen geen varkensvlees eten – ‘Dit zijn drie van de talloze mogelijkheden om aan god trouw, vroomheid en godsvrucht te betonen.’

De vroomheid centreert zich rond het geoorloofde en het ongeoorloofde. Het christendom kent ‘dankzij Paulus’ weinig maniakaal gedetailleerde voorschriften. Slechts op het gebied van de seksualiteit blijft de manie behouden. Joden en moslims moeten bij alles wat ze doen aan god denken, tot bij de kleinste details. Vrijheid van handelen is zo tot het uiterste beperkt. Deze investering wordt na de dood terug betaald in het paradijs.

- De obsessie van reinheid

In de monotheïstische godsdiensten is het onstoffelijke zuiver; onrein zijn zaken van de stoffelijke wereld en het lichaam. Deels komt dit overeen met de hygiënische voorschrifen. Daardoor zijn veel voorschriften rationeel te rechtvaardigen. Maar de religies geven geen uitleg, maar eisen gehoorzaamheid zonder vragen of kennis.
Bovendien moet de reinheid worden bereikt via een reeks overbodige, willekeurige handelingen die meer lijken op een neurose dan op een zinvol advies. Wordt het verbod overtreden, dan volgt de straf na de dood. Bovendien is het helemaal niet logisch waarom het een wel verboden is en het ander niet.
Nog onlogischer is waarom een natuurlijk verschijnsel als menstruatie onrein is. Het menstruatietaboe is beter te verklaren doordat vrouwen op dat moment onvruchtbaar zijn. Seks wordt aan vruchtbaarheid gekoppeld: seks zonder bevruchting is een grote zonde. Dus geen seks tijdens de menstruatie in plaats van periodieke onthouding, geen anticonceptie, geen homo’s, geen zelfbevrediging.

Normaal zou een eenvoudig hygiënisch voorschrift zou voldoende zijn: waarom worden terechte voorzorgsmaatregelen omgebogen tot onbuigzame wetten en gehoorzaamheid, om daar vervolgens het zielenheil of de eeuwige verdoemenis aan te koppelen?

- Het lichaam in bedwang houden

De obsessie van reinheid leidt tot een visie op het lichaam als iets wat vuil is, besmet, vol smerige stoffen, een bron van ziekten en onvruchtbaarheid. Dit contrasteert met het reine lichaam, wit en stralend, waarin we in het hiernamaals zouden verrijzen – weer een reden om blijmoedig uit te kijken naar d dood, de bevrijding van aardse kwellingen en het begin van een eeuwig, stralend geluk. De reinigingsobsessie dient niet uitsluitend het verlangen schoon te zijn, want volgens een hadith is de noodzakelijke reiniging van de voeten zelfs toegestaan met de sokken aan. Ook de islamitische gebedsverplichting dient om de vrije beschikking over lichaam en geest tegen te gaan, en zich te onderwerpen aan het collectieve gebed, ongeacht waar men mee bezig was, in een voorgeschreven houding die onderwerping en gehoorzaamheid uitdrukt, en geen vrouwen erbij, natuurlijk.

Fbs33, ik hoop niet dat je het erg vind, maar ik heb die ellenlange quote eruit geknipt (als forumbeheerder). Het wordt anders zo moeilijk leesbaar, maar vooral omdat zo'n forum serverruimte opvreet als ongedierte. Hollandse zuinigheid dus vrees ik, maar helaas groeit het geld gewoon niet op mijn rug. :cry:

Ik vroeg me af, heb je het boek eigenlijk gelezen?

fbs33 schreef:Het is zo'n heerlijke lolly, dat de overgrote meerderheid daarop blijft zuigen totdat de dood de lolly ontrukt.

Dat zegt Onfray eigenlijk ook: zolang mensen behoefte blijven hebben aan zo'n illusie, blijft hij bestaan. En aangezien de behoefte blijft bestaan zolang de condition humaine ons teleurstelt, zijn we er voorlopig nog niet vanaf.

Maar volgens mij hebben gelovigen ook een soort schuldgevoel of loyaliteitsgevoel tegenover hun god. Misschien juist omdat het zo'n boeman is, die ook beloninkjes uitdeelt. Dat schept een enorme afhankelijkheid.

Mensen voelen zich als een soort verrader als ze er afstand van nemen, ook al gaat het nog zo in tegen hun logica. Zo'n Jezus die op een vreselijke manier is gestorven om jou te verlossen van je zonden... en opeens moet je toegeven dat hij niet heeft bestaan, of dat het nooit is gebeurd, omdat het niet kan. Dat is toch verraad?

Je moet sterk in je schoenen staan als je die lolly al eerder uit je mond kunt halen!

Misschien werkt hier hetzelfde psychologische principe dat mensen brengt tot het geloof: als ze het anderen horen zeggen, sluiten ze zich erbij aan. Dus als er maar voldoende mensen uitleggen hoe de vork in de steel zit, krijg je vanzelf een 'kritische massa'.

Ik kreeg net een mailtje van m'n moeder en m'n zus, spelfoutje in het citaat van Wittgenstein (vlug verbeterd maar), en ook in de passage over de 'Umwertung' van Nietsche, en wat of daarmee bedoeld werd.

Toch maar even een uitleg hierover, voor zover ik dit zelf begrijp.

Wat de 'Umwertung' betreft, dat komt uit een boek van Nietzsche, 'Der Antichrist'. Het komt ook voor in 'Götzen-Dämmerung'. Daarin heeft Nietzsche het over de 'Umwertung aller Werte'. Onfray verwees hier naar met de Umwertung van alle waarden, en ging er blijkbaar van uit dat iedereen dit citaat wel kent, en uit welk boek het komt. Ik kende het citaat inderdaad, en plakte er daarom per ongeluk een 'r' in. Tsja.

Ook gaat Onfray er vanuit dat je iets weet over de context van deze uitdrukking. Dat weet ik dus niet. Ik kan even niet mijn woordenboek van de filosofie en psychologie vinden, dus ik heb gezocht in de Duitse wiki:

Daar zie ik in elk geval dat veel van wat Onfray zei in het eerste deel bij Nietzsche terug te vinden is: het christendom heeft eeuwenland de wetenschappelijke en culturele vooruitgang tegengegaan. Tot in de huidige ideologieën zoals socialisme en anarchisme (twee eeuwen oud alweer, maar vooruit) zie je de christelijke waarden terug. Hij neemt in de moderne tijd nihilisme en decadentie waar. Volgens hem is een 'Umwertung aller Werte' nodig om dit te doorbreken.

De Duitse wikipedia ziet niet hoe de nieuwe waarden eruit moeten zien, en ik zie het ook niet. Benieuwd of Onfray met iets komt. Ik wil er ook wel eens over nadenken.
Ik snap al niet wat ze bedoelen met 'christelijke waarden' in socialisme en anarchisme, en wat precies het probleem ermee is.

Ik ga nog eens verder op zoek. Zo steek je nog eens wat op van de filosofen. :lach2:

els schreef:Fbs33, ik hoop niet dat je het erg vind, maar ik heb die ellenlange quote eruit geknipt (als forumbeheerder). Het wordt anders zo moeilijk leesbaar, maar vooral omdat zo'n forum serverruimte opvreet als ongedierte. Hollandse zuinigheid dus vrees ik, maar helaas groeit het geld gewoon niet op mijn rug.

Ik vroeg me af, heb je het boek eigenlijk gelezen?

fbs33 schreef:Het is zo'n heerlijke lolly, dat de overgrote meerderheid daarop blijft zuigen totdat de dood de lolly ontrukt.

Dat zegt Onfray eigenlijk ook: zolang mensen behoefte blijven hebben aan zo'n illusie, blijft hij bestaan. En aangezien de behoefte blijft bestaan zolang de condition humaine ons teleurstelt, zijn we er voorlopig nog niet vanaf.

Maar volgens mij hebben gelovigen ook een soort schuldgevoel of loyaliteitsgevoel tegenover hun god. Misschien juist omdat het zo'n boeman is, die ook beloninkjes uitdeelt. Dat schept een enorme afhankelijkheid.

Mensen voelen zich als een soort verrader als ze er afstand van nemen, ook al gaat het nog zo in tegen hun logica. Zo'n Jezus die op een vreselijke manier is gestorven om jou te verlossen van je zonden... en opeens moet je toegeven dat hij niet heeft bestaan, of dat het nooit is gebeurd, omdat het niet kan. Dat is toch verraad?

Je moet sterk in je schoenen staan als je die lolly al eerder uit je mond kunt halen!

Misschien werkt hier hetzelfde psychologische principe dat mensen brengt tot het geloof: als ze het anderen horen zeggen, sluiten ze zich erbij aan. Dus als er maar voldoende mensen uitleggen hoe de vork in de steel zit, krijg je vanzelf een 'kritische massa'.

fbs33 schreef:Heb ik 'Onfray' gelezen? Nee! is daarop mijn antwoord,
Ik heb jouw stukken daarvan gelezen, en had daarmee genoeg stof om een paar hoofdzaken vast te kunnen stellen die voor mij genoeg waren om tot een oordeel te komen dat voldoende is voor mij.
Het is vanuit dát denken dat ik tot commentaar kom over e.e.a.
Ik zelf heb mijn zaakjes helemaal rond, en de witte vlekken heb ik gelaten geaccepteerd als oninkleurbaar voor het specimen 'mens', maar in ieder geval voor mij!
Ik heb me nooit gerealiseerd dat e.e.a. geld kost? (m.b.t. lengte van quotes?, en ben te weinig een egotripper om dat ego te stellen bóven de portemonnee van een ander)
Ik heb dus geen hard feelings!
groet fbs33

II/II De verkettering van de rede

De monotheïstische godsdiensten beweren dat hun boeken zijn geopenbaard door god zelf. Daarom wordt de tekst niet rationeel, dat wil zeggen met gezond verstand, benaderd. Het is nodig de boeken te lezen vanuit het besef dat ze zijn geschreven door mensen met een bepaalde visie, en een bepaald doel. De pentateuch bestond niet in de zogenaamde tijd van Mozes, geen evangelist heeft Jezus persoonlijk gekend, en de koran ontstond lang na het jaar waarin Mohammed volgens zijn islamitische biografie overleed.
De koran werd geschreven door mensen, en vervolgens werd de mythologie ontwikkeld en verspreid dat hij door god aan Mohammed was geopenbaard. Volgens de islamitische geschiedenis verzamelde en verbrandde de goeverneur Marwan de korans die in omloop waren, op een na. Een van de zeven zgn. oerversies zou de verbranding hebben overleefd en in Afrika nog gezaghebbend zijn.
Ook in Handelingen 19:19 worden boekwerken verbrand. Dit leidt sinds Constantijn tot de vervolging van filosofen en in de zestiende eeuw tot het opstellen van een Index Librorum prohibitorum, en de inquisitie.

Op de index prijken alle grote filosofen, de materialisten, socialisten, freudianen etc., zegt Onfray. Hun denken is overbodig, omdat de bijbel alles bevat wat nodig is. Het gevolg is een verwateren van het intellect in de loop van de eeuwen. Hetzelfde geldt voor de islamitische wereld, waar auteurs voortdurend door fatwa’s worden getroffen, zelfs als deze nooit afstand hebben gedaan van de islam.

De drie religies staan niet toe dat mensen zelf denken. Hun scholastici deden niets anders dan voortborduren op christelijke fabels en dogma’s. Uit het hoofd leren en herhalen staat hoger aangeschreven dan zelf redeneren op basis van empirische kennis. Moslims en joden leren hun heilige teksten uit het hoofd, en bestrijden hiermee de ‘falsafa’ (filosofie). De geheugentechnieken dienen alleen om deze teksten beter uit het hoofd te leren. Maar, zegt Onfray, hierdoor wordt het enige ware boek in feite overbodig. Het boek wordt uit het hoofd gereciteerd, en hoeft niet gelezen te worden.

De godsdiensten wijzen de wetenschappen af, tenzij ze in dienst van de godsdienst worden gesteld. De islam heeft belangstelling voor astronomie om de gebedstijden en de richting naar Mekka overal op aarde te bepalen: wetenschap is geen doel op zich, maar dient om de godsdienst te ondersteunen.

De Rooms-Katholieke kerk remde de ontwikkeling van de wetenschap als deze het geloof dreigde te ondermijnen. De wetenschappen van de Grieken verdwenen, omdat ze niet christelijk waren. Deze wetenschappen zijn geldig los van de godsdiensten, zoals het heliocentrisch wereldbeeld, wiskunde en astronomie, kennis van de bloedsomloop etc.
Deze verworven kennis de rug toekeren betekent stilstand, of zelfs van voren af aan beginnen met de beschaving. De monotheïstische godsdiensten verwerpen liever de Verlichting en koesteren zich in hun verzinsels.

De bestrijding van de wetenschap komt vooral voort uit de bestrijding van het materiële. De Grieken ontwikkelden in de oudheid al een soort atoomtheorie, met behulp waarvan de wereld ontleed en verklaard kon worden.
De kerk stelt hier een spiritueel idealisme tegenover, waar de ziel deel van uitmaakt. Het materialisme verklaart het bewustzijn als resultaat van de chemische processen die in ons lichaam werkzaam zijn. Daar de kerk de ziel beschouwt als een zelfstandige entiteit, los van het lichaam, verzet ze zich tegen het materialisme, dat de ziel ontmaskert als deel van het levende lichaam.

En de kerk schrikt niet terug voor laster, leugen en geweld om succesvolle wetenschappelijke verklaringsmodellen in diskrediet te brengen. Om te beginnen worden de morele beginselen van de theoreticus verdacht gemaakt. Het epicurisme, dat aan de basis ligt van het atomistisch materialisme, wordt geassocieerd met ‘onbeschaamde, banale geneugten en bestialiteiten’.

Het eeuwige moddergooien, te beginnen bij de houding tegenover seks en genot van de materialisten, maakt ten slotte ook de materialistische filosofie onschadelijk.

Giordano Bruno werd in 1600 op de brandstapel gezet, niet vanwege zijn atheïsme, maar omdat hij beweerde dat god deel uitmaakt van de materiële wereld. Ook Galilei is meer verketterd vanwege zijn atomisme dan om zijn heliocentrische wereldbeeld.

Een god die deel uitmaakt van de materiële wereld betekent het einde van een ongrijpbare spirituele en tijdsloze god. Maar ook de transsubstantiatie van wijn en brood tot het bloed en lichaam van Christus worden bedreigd door een wereld waarin het goddelijke stoffelijk is. Door de woorden van de priester verdwijnt de ‘substantie van het brood, en verandert in de fysieke Christus’, maar ‘door goddelijk ingrijpen worden op miraculeuze wijze kleur, smaak en gedaante van het brood behouden.’

Maar het epicuristische atomisme prikt door het theologisch gechoochel met woorden als substantie en ‘tastbare gedaanten’ heen: wijn en brood zijn een geheel opgebouwd uit atomen, dus materie. Transsubstantiatie is volgens het atomisme onmogelijk. Daarom moeten de volgelingen van Democrites in diskrediet worden gebracht, en hun ethiek worden verdraaid tot ‘zedeloosheid’, ‘schaamteloosheid’ en ‘bestialiteit’.

Nicolaas van Autrecourt formuleert in 1340 een theorie over het deeltjeskarakter van licht. Hij wordt gedwongen zijn denkbeelden af te zweren, en zijn geschriften worden verbrand. In 1632 verbieden de jezuïeten alle vormen van materialistische/atomistische wetenschapsbeoefening. Tot vandaag veroordeelt de kerk het materialisme.

De vooruitgang is volledig te danken aan rebelse geesten; de reacties van de kerk getuigen van een onafzienbare opeenstapeling stommiteiten. Uit naam van het aristotelisme wordt het atomisme verketterd.
Mechanistische wetenschappen worden verworpen uit naam van de scheppende god: elke theorie die de schepping in 7 dagen weerspreekt, wordt tegengewerkt. Het heliocentrisch zonnestelsel wordt afgewezen,omdat de aarde gods perfecte schepping is. Evolutionisme wordt afgewezen omdat god de mens in één dag uit klei heeft geschapen – ook alle andere wezens verschenen in een dag uit het niets. Polygenese – de meervoudige afstamming van de mens – kan niet, omdat we alleen van Adam en Eva afstammen.
De studie naar de ontwikkeling van het universum, de aarde en de geologie werd tegengewerkt door christenen die zeiden dat de aarde 4000 jaar voor christus is geschapen. Er was geen belangstellingen voor virussen als ziekteverwekker, of genetische afwijkingen: ziekte is een straf van god voor de zonde.

De psychoanalyticus Freud schreef over godsdienst en geloof, en analyseerde godsdienst als een dwangneurose, in ‘De toekomst van de illusie’. Dit werk is door de kerk op de index geplaatst.
En op dit moment staan we aan de vooravond van een enorme doorbraak op het gebied van de genetica. Deze ontwikkeling wordt door het Vaticaan veroordeeld.

De geschiedenis van de kerk wordt getekend door het ‘dogma van het abuis’.

De volharding waarmee de kerk verkeerde en slinkse wegen inslaat, weigert de werkelijkheid onder ogen te zien, zijn doodsdrift volgt en zich tegen vitaal onderzoek, springlevende wetenschap en dynamische vooruitgang keert, tart elke verbeelding! De verdoeming van wetenschappelijke waarheden – van het atomisme en materialisme, via de heliocentrische astronomie, de geologische datering, de afstammings- en evolutieleer en de psychoanalyse tot de genetische manipulatie – kan op het conto worden geschreven van Paulus van Tarsus en zijn verzuchting dat kennis ooit zou hebben afgedaan. Een succes dat alle verwachtingen overtreft. Missie volbracht!
Om zo fenomenaal te slagen in mislukking heeft de kerk een ongekende vastberadenheid aan de dag moeten leggen! Vervolgingen, brandstapels, het plaatsen op de Index, de machinaties van de inquisitie, gevangenisstraffen, een schier eindeloze reeks processen…. Eeuwenlang was het gelovigen verboden zonder begeleiding van een geestelijke de bijbel te lezen. Er kon geen sprake van zijn het boek te lezen toegerust met de wapens van rede, analyse en kritiek, als historicus, filoloog of geoloog, kortom als wetenschapper.

De godsdiensten wijzen de reële wereld zoals hij zich aan ons voordoet af, en richten zich op een illusie.

En direct nog een hoofdstukje.

II/III

Begeerte naar de omgekeerde werkelijkheid

De monotheïstische godsdiensten hebben een afkeer van het intellect, van wetenschappelijke boeken, van materie en van de werkelijkheid. Ze prijzen gehoorzaamheid en onschuld, maar dit gaat samen met weerzin voor de structuur van deze wereld.

De anti-wereld

Om hun afkeer voor de bestaande wereld uit te drukken, hebben ze een onstoffelijke wereld uitgevonden. Onze wereld wordt veroordeeld volgens de maatstaven van deze andere, immateriële wereld. De mens wordt gemeten naar de anti-mens: de engel. Het gevolg hiervan is een schizofrene kijk op de wereld en het zelf. De gelovige bevindt zich tussen de afgewezen en gehate tastbare wereld en de geïdealiseerde anti-wereld, bevolkt door anti-mensen, aan de waarden waarvan hij probeert te voldoen.

Via de concepten van paradijs en engelen leert de mens zijn eigen bestaan inferieur te achten, en te verlangen naar deze andere wereld.
De engelen zijn ‘zuivere geesten van licht’, zonder geslacht, seksloos, zonder dood en bederf, en alle angsten en ongeluk die hiermee samengaan.
De hel wordt bevolkt door de ongehoorzamen, de rebellen. Satan licht de mens in over de mogelijkheden van het anarchisme, geeft de mens de macht terug over zichzelf, en bevrijdt hem van de voogdij. De godsdiensten waarschuwen vol afkeer tegen deze gevallen engelen, maar, aldus Onfray, ze hebben de warme sympathie van de atheïsten.

Begeerte naar de omgekeerde werkelijkheid.

Op dezelfde manier is het begeerde paradijs een anti-wereld. Het beste is dit te zien aan de moslimhemel, die wordt geschetst als een omgeving met ruisende beken, tuinen, bronnen en bloemtapijten, schitterende kleding en fonkelende sieraden, bevolkt door eeuwig jonge maagden die speciaal voor de moslimman worden aangeleverd, voor zijn eeuwigdurende seks, en schone jongelingen die alcohol serveren – tegengesteld aan de aardse, grimmige regels die moslims zichzelf opleggen, gekenmerkt door onderwerping aan het geoorloofde en ongeoorloofde. Als beloning ontvangen ze in de hemel alles wat op aarde verboden is.

De islamitische anti-wereld lijkt vooral een tegengestelde te zijn van het barre woestijnklimaat waarin de scheppers van de islam verkeerden. Een barre, droge en schroeiende omgeving wordt vervangen door een wereld vol rivieren, een zachte wind een schaduwrijke plaatsen, prachtige, grote vruchten die aan de bomen voor het plukken hangen. De geneugten die de anti-wereld biedt, staan los van de gevolgen ervan op aarde, zoals een kater, stinkende stoelgang, dood en verrotting, of een ongemakkelijke voortplanting na de seks, en al helemaal geen negatieve emoties als pijn, verdriet of onbereikbare verlangens.

Het wekt dan ook geen verbazing dat ‘verleid door de geneugten van deze eeuwige droomvakantie’, moslims vanaf de eerste razzia van de profeet tot aan de zelfmoordterroristen van vandaag bereidwillig naar het veld van eer trekken, in de hoop op een spoedige dood om zo snel mogelijk hun rechtmatige beloning op te kunnen strijken.

Afrekenen met vrouwen

De afkeer voor vrouwen is misschien te koppelen aan de afkeer voor de rede.

(Onfray vergeet nog dat het woord ‘materieel’ is afgeleid van ‘mater’, moeder.
Dezelfde associatie is ook de basis van de oosterse filosofie: maya = illusie. Maya is de moeder van de Boeddha, die het verlichte, spirituele pad aangeeft. De moeder, die de materie vertegenwoordigt, laat een illusie zien: de werkelijkheid bevindt zich buiten de door ons waarneembare, dus materiële, dus vrouwelijke, wereld. Duidelijker kun je niet uitdrukken dat het zogenaamde verheven moederschap lager wordt aangeslagen dan de glorieuze wereld die ergens is gelegen buiten de onze.)

De afkeer voor de vrouw is te koppelen aan alle woorden waarmee de vrouw wordt geassocieerd, zoals verlangen, genot, leven. De onstoffelijke, seksloze engel wordt hoger gewaardeerd dan de vrouw. Augustinus koppelde de erfzonde aan seks en geboorte.

Er zijn maar twee manieren waarop de vrouw wordt geaccepteerd: als echtgenote en als moeder. Deze rollen leggen zo’n beslag op de vrouw, dat ze geen kans meer heeft meer te zijn dan dat. Echtgenote en moeder vermoorden de vrouw, zegt Onfray.

De positie van de vrouwen in jodendom en christendom heeft ze te danken aan de rebelse, op het verwerven van kennis gerichte Eva. In de koran wordt Eva niet eens meer genoemd, daar is de vrouw tot ongehoorzaamheid gedoemd omdat Allah haar nu eenmaal inferieur heeft geschapen.
De grootste vloek over het vrouwenlichaam is haar menstruatie. Dit valt samen met haar periode van onvruchtbaarheid, reden waarom de vrouw tijdens de stonde is uitgesloten van seksualiteit. Seks die losstaat van de voortplanting is gelijk aan het absolute kwaad. Daarom is de homo verdoemd, daarom geen baas in eigen buik of gezinsplanning, en dringen de godsdiensten aan op het huwelijk, om het risico van een ongebonden geslachtsdrift te verkleinen.

Castratiecomplex.

De ontelbare manieren om verlangen en geslachtsdrift te doven vat Onfray samen onder de naam castratiecomplex. ‘Gezin, huwelijk, monogamie, allemaal variaties op het thema castratie’. Onfray vergeet nog de verhullende kledij van het islamitische vrouwenlichaam te noemen.

Leviticus en Numeri beschrijven alles wat mag en wat niet mag: wanneer seks mag en met wie, mannen mogen meerdere echtgenotes en kunnen hun vrouwen zonder veel formaliteiten verstoten, vrouwen genieten deze rechten niet, het huwelijk is alleen toegestaan binnen de eigen godsdienst, vrouwen worden volledig onder controle gehouden. De verwantschap van de islam met deze godsdiensten blijkt uit dezelfde regels en de vele verboden, en de soepele voorrechten voor de man om hier makkelijker mee om te kunnen gaan.
De islam regelt zelfs een volledig apartheidssysteem om ongeoorloofde seks te verhinderen. Alles wat met seks te maken heeft, is voorgeschreven, en wordt door de gemeenschap gecontroleerd. Celibatair leven is verboden. Het huwelijk en het baren van kinderen is verplicht. Centraal staan welzijn van het gezin en de gemeenschap; passie en liefde worden afgeraden als motief voor het huwelijk. De vrouw onderwerpt zich aan de seksuele verlangens van de man, en moet elk moment van de dag beschikbaar zijn.

Vooral de vrouw wordt getroffen door het castratiecomplex. Zij is als geboren verleidster de grootste bedreiging van de samenleving.

Besnijdenis

De samenvatting over de bloederige en gruwelijke maniern die de religieuze mens heeft uitgedokterd om zijn loyaliteit aan god en de gemeenschap te bewijzen sla ik maar over, daar kan ik niet tegen.

Ik wil alleen vermelden dat men in de Hoorn van Afrika onderscheid maakt tussen de ‘kleine soenna’, een excisie van de voorhuid, en de ‘grote soenna’, de volledige verwijdering van de voorheid en clitoris en schaamlippen. ‘Soenna’ wil zeggen ‘wet’ van de profeet, dus in zijn navolging. Het soennitische geloof ontleend zijn naam hieraan.

Onfray verbaast zich er verder nog over dat vrouwenbesnijdenis hier zo’n verontwaardiging teweegbrengt, maar dat mannenbesnijdenis wordt gezien als een religieus recht, terwijl het wijzen op de reële, aantoonbare problemen die het veroorzaakt met woede en verontwaardiging worden verworpen.

Het christendom, zelf een afsplitsing van het jodendom, dat de besnijdenis verplicht als teken van trouw aan god en gemeenschap, verzette zich al sinds het begin tegen dit gebruik. Paulus vervangt het door wat hij noemt ‘besnijdenis van de geest’: een zuiver leven is meer waard dan een lichamelijk teken, dat niets zegt over iemands levenswandel.
De joodse filosofen Philo van Alexandrië en Maimonides zeiden dat de ingreep bedoeld was om het voortplantingsorgaan te verzwakken ‘om het individu terug te voeren naar de essentie, om te voorkomen dat kostbare energie verloren zou gaan aan erotische fantasieën die beter aan de verering van god had kunnen worden besteed, om de begeerte te doven en de wellust te beheersen.’

Ook hier dus weer een manier om levenslust te vervangen door doodsdrift.

els schreef:Ik kreeg net een mailtje van m'n moeder en m'n zus, spelfoutje in het citaat van Wittgenstein (vlug verbeterd maar), en ook in de passage over de 'Umwertung' van Nietsche, en wat of daarmee bedoeld werd.

Toch maar even een uitleg hierover, voor zover ik dit zelf begrijp.

Wat de 'Umwertung' betreft, dat komt uit een boek van Nietzsche, 'Der Antichrist'. Het komt ook voor in 'Götzen-Dämmerung'. Daarin heeft Nietzsche het over de 'Umwertung aller Werte'. Onfray verwees hier naar met de Umwertung van alle waarden, en ging er blijkbaar van uit dat iedereen dit citaat wel kent, en uit welk boek het komt. Ik kende het citaat inderdaad, en plakte er daarom per ongeluk een 'r' in. Tsja.

Ook gaat Onfray er vanuit dat je iets weet over de context van deze uitdrukking. Dat weet ik dus niet. Ik kan even niet mijn woordenboek van de filosofie en psychologie vinden, dus ik heb gezocht in de Duitse wiki:

Daar zie ik in elk geval dat veel van wat Onfray zei in het eerste deel bij Nietzsche terug te vinden is: het christendom heeft eeuwenland de wetenschappelijke en culturele vooruitgang tegengegaan. Tot in de huidige ideologieën zoals socialisme en anarchisme (twee eeuwen oud alweer, maar vooruit) zie je de christelijke waarden terug. Hij neemt in de moderne tijd nihilisme en decadentie waar. Volgens hem is een 'Umwertung aller Werte' nodig om dit te doorbreken.

De Duitse wikipedia ziet niet hoe de nieuwe waarden eruit moeten zien, en ik zie het ook niet. Benieuwd of Onfray met iets komt. Ik wil er ook wel eens over nadenken.
Ik snap al niet wat ze bedoelen met 'christelijke waarden' in socialisme en anarchisme, en wat precies het probleem ermee is.

Ik ga nog eens verder op zoek. Zo steek je nog eens wat op van de filosofen.

fbs33 schreef:Een 'Herwaardering van Waarden' is ónontkoombaar op het moment dat je andere dogma's/aannamen gaat introduceren!

Als je bijvoorbeeld aanneemt dat god NIET bestaat! dan komt als volgende vraag onmiddelijk; 'Waar komen wij dan vandaan?'
Het evolutie-verhaal doet dan ter verklaring van e.e.a. zijn intrede!

MET dat verhaal komt automatisch de positie van de mens (indát geheel) aan de orde!
Slechts als DIER tussen mede-dieren!

GEEN extra rechten meer BOVEN andere dieren zoals die zgn. god dat eventjes voor ons bekokstoofd had.
En dus ons 'geweten' niet mee belasten als we een mede-dier naar het abatoir leiden om hem om te zetten in biefstukjes oid.

Dit bovenstaande verhaaltje is slechts één aspect van de velen die óók de omgang tussen mensen onderling op ANDERE schroeven zullen dreigen te zetten!

Een dreiging waar vooral de leidende geloofbelijdende kaste zich tegen verzet met alle macht en middelen.
Godsdienstvrijheid garandeert in grondwet, en het behandelt als iets heiligs!
Terwijl het slechts MENSELIJK gedachtengoed betreft met een geintroduceerde 'god' als aangestelde bewaker ervoor!
Gedachtengoed dat niet aangevallen mag worden van die god (tenzij je hem op zou ruimen!)
Dat gedachtengoed wat ligt te rotten en te schimmelen in zijn angstvallig bewaakte kluis!(al duizenden jaren lang!)
Kritiekloos=mensbeschamend.
Past bij dieren omdat het een belediging is voor het menselijke verstand.
Het brengt mij tot de conclusie dat 'ketters'=mensen en gelovigen slechts dieren (mak bovendien als schapen!! haha)
groet fbs33

Dat gedachtengoed wat ligt te rotten en te schimmelen in zijn angstvallig bewaakte kluis!(al duizenden jaren lang!) ... Het brengt mij tot de conclusie dat 'ketters'=mensen en gelovigen slechts dieren (mak bovendien als schapen!!

Vóór die duizenden jaren fbs33, leefde de mens sáám met die dieren, de natuur en alles erom heen. Stieren, leeuwen, draken (de Komodo?), slangen, dolfijnen, adelaars en nog vele andere dierlijke creaturen gingen vooraf aan de ram, het schaap en zijn herder. Toch maar terug naar die natuur? :knipoog:

Tenslotte is het rottingsproces met elke schimmel óók natuur, die vee mensenleven overleefd hebben in hun soort, toch? Groet Roy

fbs33 schreef:Heb ik 'Onfray' gelezen? Nee! is daarop mijn antwoord,

Okee, ik vroeg het me af omdat je soms dezelfde dingen zegt als Onfray.

Ik zelf heb mijn zaakjes helemaal rond, en de witte vlekken heb ik gelaten geaccepteerd als oninkleurbaar voor het specimen 'mens', maar in ieder geval voor mij!

Dat klinkt goed! Ik heb in elk geval 1 ding duidelijk: er bestaan geen goden. Sommigen vinden het arrogant als je niet 'twijfelt', maar ik vind het zonde van mijn tijd om over onzin te gaan twijfelen. Er zijn moeilijke vraagstukken genoeg in de wereld.

Ik heb me nooit gerealiseerd dat e.e.a. geld kost? (m.b.t. lengte van quotes?, en ben te weinig een egotripper om dat ego te stellen bóven de portemonnee van een ander)

Het kost in elk geval erg veel serverruimte, en ook bandbreedte. Elke keer als iemand op deze pagina kijkt, wordt alle tekst ingeladen. Hoe meer info, hoe langzamer het gaat, tot de boel op een gegeven moment verstopt. Alle websites die op dezelfde server staan krijgen daar last van, daarom is er een maximum. Daarboven val je in een duurder tarief.
Door alles te citeren krijg je alleen maar elke keer dezelfde tekst nog een keer, dus het voegt niets toe.

fbs33 schreef:Een 'Herwaardering van Waarden' is ónontkoombaar op het moment dat je andere dogma's/aannamen gaat introduceren!

Het probleem dat Onfray tegenkomt is dat de godsdiensten wel wegvallen, maar dat de nieuwe waarden eigenlijk dezelfde waarden zijn als die van het christendom, alleen dan zonder het woordje 'god' erin.

Hij zegt dat we in een overgangsfase zitten van christendom naar post-christendom. Hij roept daarom het atheïsme op om in het 'gat' te springen dat op dit moment ontstaat, en iets bij te dragen aan het formuleren van nieuwe waarden.

Wat de wetenschappen zoals de evolutieleer betreft zit het wel goed, ondanks de onophoudelijke 'verkettering' door de godsdienstfundi's. Dat deze fundi's nog niet klaar zijn met het ongevaarlijk maken van de wetenschap zien we nu maar weer aan de ID-hype.

GEEN extra rechten meer BOVEN andere dieren zoals die zgn. god dat eventjes voor ons bekokstoofd had.
En dus ons 'geweten' niet mee belasten als we een mede-dier naar het abatoir leiden om hem om te zetten in biefstukjes oid.

Dat is inderdaad ook weer iets waar we god mee om de oren moeten slaan. Als god 'liefde' is, hoe kan hij het gekeel van al die beesten dan aanprijzen? 'Wat je de minste van mijn schepselen aandoet, doe je mij aan', zegt Jahweh links, maar rechts vraagt hij dieren de keel door te snijden en voor hem te verbranden, want hij houdt van de geur van brandend offervlees.

Daar moeten wij collectief boven gaan staan.

Je hebt ook helemaal gelijk als je zegt dat men de godsdienst boven de mensen stelt en dus heilig maakt, maar dat gewoon wordt genegeerd dat godsdiensten net zo goed mensenwerk zijn, en dus vol zitten met menselijke zwakheden. Zelfs inhumane godsdiensten, gemaakt door inhume, oorlogszuchtige en kleingeestige idioten, zijn zo boven de mens gesteld, en mensen doen hun best te leven volgens de wetten die zijn ingesteld door geestesgestoorde machtswellustelingen.

Roy Java schreef:Toch maar terug naar die natuur?

Mooie valkuil. :lach2:

Enerzijds wil je je niet verheffen boven dieren, en ze niet gebruiken. Maar aan de andere kant is het verscheuren en opvreten van dieren onderdeel van het leven, ingebakken door de evolutie.

Het is voor mensen een dilemma. Als je het over erfschuld hebt, zou ik als eerste denken aan die eeuwige 'moord op dieren'. Vegetariërs proberen deze paradox al heel lang te overwinnen. Misschien hebben ze hier gewoon gelijk in.

Het schijnt een feit te zijn dat we gevaarlijke tekorten oplopen als we geen vlees eten. Maar het lijkt me toch de moeite waard om te kijken hoe je dit probleem op kan lossen, met ander voedsel.

Enerzijds wil je je niet verheffen boven dieren, en ze niet gebruiken. Maar aan de andere kant is het verscheuren en opvreten van dieren onderdeel van het leven, ingebakken door de evolutie.

Nee hoor Els,... wij mogen best voorbeeld nemen aan de Aborigenals, die respect voor natuur tonen, én de dieren, doch wanneer de dieren zich "aanmelden", worden deze gebruikt om de honger te stillen :lach2:

. Tenslotte worden deze oermensen samen met de Papua's als oudst-nog-levende soort van de mens aangewezen, ondanks alle mythen, overleveringen, sagen, legenden etc.

Het is voor mensen een dilemma. Als je het over erfschuld hebt, zou ik als eerste denken aan die eeuwige 'moord op dieren'. Vegetariërs proberen deze paradox al heel lang te overwinnen. Misschien hebben ze hier gewoon gelijk in.

... ehhh, laten we bidden, pardon hópen, dat deze vegetariërs stand houden, en zodadelijk op de wip der uitersten niet overslaan naar kannibalen, want de geschiedenis zal zich altijd weer herhalen, toch? :shock:

Het schijnt een feit te zijn dat we gevaarlijke tekorten oplopen als we geen vlees eten. Maar het lijkt me toch de moeite waard om te kijken hoe je dit probleem op kan lossen, met ander voedsel.

Zijn we toch mee bezig? Magnetrons, chemisch voedsel, tahu producten, uitlaatgassen, en nog een heleboel andere geestverruimende middelen die dát probleem opzij duwen ... incluis computerstraling

Deel 3

I/III Het construeren van Jezus

In het derde deel probeert Onfray het christendom te ‘deconstrueren’. In het eerste hoofdstuk wil hij aantonen hoe Jezus is geconstrueerd. Helaas heeft hij hiervoor geen handige methode ontwikkeld. Hij begint in het wilde weg weetjes over Jezus te vergelijken met allerlei andere weetjes over halfmythische vertellingen uit de tijd van het ontstaan van het Christendom, zonder met bronnen op de proppen te komen. Op die manier zou moeten blijken dat de mythische figuur van Jezus op precies dezelfde manier is geconstrueerd als andere figuren uit zijn tijd. Bepaalde literaire motieven waren algemeen in zwang om iemand een belangrijk en verheven aanzien te geven. Dat is ongetwijfeld goed te doen, maar er zijn waarschijnlijk anderen die het beter kunnen.

Af en toe zijn het interessante weetjes, de moeite waard om zelf te achterhalen waar ze vandaan komen. Maar de meeste weetjes zijn nogal ad hoc bij elkaar geveegd, zodat het niet erg overtuigt. Een mogelijke conclusie die je eruit kan trekken, is dat alles wat over Jezus werd gezegd gemeengoed was, dat op vele figuren uit zijn tijd betrekking kon hebben.

Gelukkig zijn er al wel betere boeken geschreven waarin wordt betoogd dat Jezus gewoon maar een van de vele namen was voor de figuren die in de oudheid werden vereerd als ‘zoon van god’. Toevallig zit ik op het moment zo’n boekje te lezen, dat een stuk overtuigender is dan Onfrays poging: De Mysterieuze Jezus, van Timothy Freke en Peter Gandy. Daarin wordt zowaar af en toen naar een echte historische bron verwezen, heel ongebruikelijk in de speurtochten naar Jezus.

Nu helpt het duiken in serieuze geschiedenisboeken niet veel. De geschiedenis van Jezus is een aaneenschakeling van fantasie en het vervormen en uitwissen van geschiedenis. Zelfs nu is het nog moeilijk voor historici om conclusies te trekken die tegen de historiciteit van Jezus ingaan zonder op fanatieke weerstand te stuiten.
Objectieve geschiedenisboeken zijn dus voor de leek niet makkelijk te vinden.

Genoeg excuus waarom Onfrays deconstructie zo krakkemikkig is. Interessanter is uit te vissen wat de juiste vragen zijn die we moeten beantwoorden.

Voor het bestaan van Jezus bestaat geen enkel historisch of archeologisch bewijs, aldus Onfray. De Heilige Helena (de moeder van Constantijn) ontdekte in het jaar 325 het heilige graf en een aantal reliekwieën, net onder de tempel van Aphrodite, die hierom moest worden afgebroken. In de eerste eeuw komen een paar onduidelijke verwijzingen voor, van Flavius, Tacitus en Suetonius.

Werkelijk belangrijke vragen zijn: waarom werd Jezus geconstrueerd? Wat was het doel, wiens belangen waren ermee gediend? Hoe kreeg de mythe vorm? Hoe ontwikkelde het zich in de loop der tijd? Wie verzon het?

Onfray wijst erop hoe via een mistige Palestijnse oorsprong een machtig en schitterend Byzantijns rijk ontstond. Onder aanvoering van keizers als Constantijn (die Byzantium omdoopte in Constantinopel en tot nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk bombardeerde) en Justinianus plunderden de christenen, en verbrandden ze bibliotheken. De documenten die voor vernietiging gespaard bleven, maken deel uit van het bedrog. Niets van wat er overbleef is betrouwbaar. Werken uit een tijd die boven verdenking van fraude waren verheven, leden onder de toevoeging van latere schrijvers, die het gebrek aan vermeldingen over Jezus wilden herstellen. Dit gebeurde niet als fraude, maar te goeder trouw. In die tijd had men andere opvattingen over geschiedschrijving, historische waarheid en betrouwbaarheid of integriteit tegenover schrijvers en hun teksten. De teksten uit de oudheid zijn dus voortdurend aangepast door latere Christelijke kopiïsten.

(Toch even tussendoor, deze totalitaire vorm van religie bedrijven is niet uitgevonden door het christendom. Het is hooguit in het jasje van het christendom voortgezet. Denk alleen eens aan de ontstaansmythen van het Romeinse Rijk.)

Profeten, aankondigers van de Apocalyps en andere hysterici kwamen in de zogenaamde tijd van Jezus veelvuldig voor. Het was volgens Onfray een periode van omwenteling waarin iedereen ‘gek was van angst’ voor een nieuwe, onbekende wereld, terwijl de oude wereld krakend ineen stortte.
Een zekere Theudas was van mening dat hij Jozua was. Deze is te vergelijken met Jezus. Hij kwam met 4000 aanhangers uit Egypte, en wilde een einde maken aan de Romeinse macht. Hiertoe zou hij het water van de Jordaan kunnen laten wijken, zodat zijn troepen erdoor konden om de Romeinse kolonisten te verjagen. Voor het zover kwam, werd hij door de Romeinen onthoofd.

Onfray noemt hem een ‘tweederangsmozes’, maar hij is er kennelijk niet van op de hoogte dat Jozua in de bijbel ditzelfde kunsttukje perfect uitvoerde (Jozua 3). Hij zorgde dat het water van de Jordaan zich terugtrok, zodat het hele volk nabij Jericho erover heen kon trekken. Het water week lang genoeg voor de priesters om nog twaalf stenen uit de droge bedding van de rivier konden meenemen, eentje voor elk der twaalf stammen, die de Israëlieten voor eeuwig tot aandenken dienden. Vervolgens hielp Jahweh de oorspronkelijke bewoners van Kanaän te verjagen. Daarvan was die Theudas ongetwijfeld op de hoogte. Jezus heeft wel meer kenmerken van karakters uit het Oude Testament. Misschien leuke stof voor een aparte thread.

In het jaar 45 leidden Jakobus en Simon, zonen van Judas (de Galileeër) een opstand. Ze werden geofferd door het krijgsvolk en gekruisigd. Meerdere messiassen verkondigden overwinningen op de Romeinen door middel van waterverplaatsingen en muurinstortingen via gebeden en het woord. Maar ‘een god waarmee als vaandel gezwaaid wordt naar Romeinse legioenen kan zich niet staande houden’. Jezus gaf een naam aan dit geloof dat met goede wil probeert te overtuigen aan de joden die het Romeinse bezettingsleger afwijzen. De functie van Jezus als redder.
Hij vertegenwoordigt het messiaanse streven van zijn tijd.

Ik begrijp niet wat Onfray hiermee bedoel. Het lijkt meer op zijn eigen vrije interpretatie dan op deconstructie. Maar met vredelievend messianisme heeft dat niets te maken. Deze messiassen hielden zich meer bezig met het kweken van stemming en haatzaaien, als oproep tot geweld. Een logische reactie op de Romeinse bezetting, maar geen onschuldig vaandelzwaaien vanuit de Romeinse optiek.

Uit de evangelies blijkt dat de evangelisten Jezus nooit hadden gekend. Maar het evangelie dient om te bekeren, niet voor het vertellen van feitelijke geschiedenis. De schrijvers van de evangeliën geloofden zelf in wat ze schreven: ze zijn slachtoffer van het bedrog, niet de uitdenker.

Onfray vergelijkt de stijl van het evangelie met die van het werk van Diogenes Laertius over filosofen, die zijn publiek ervan wil overtuigen dat we met grote geesten te maken hebben. (Laertius was een belangrijke biograaf van de filosofen, die leefde ergens tussen het jaar 200 en 500.) In zijn werk wordt een identieke literaire aanpak zichtbaar, dezelfde retorische middelen om het wonderbaarlijke te benadrukken. De tekst is gevuld met ongewone voorvallen. Plato werd geboren uit een maagd; Empedocles bracht een overledene tot leven; Pythagoras schreef net als Jezus zelf geen letter op. Hij schreef een keer met zijn stok iets in het zand, en wiste dit ook direct weer uit. Evenzo Boeddha en Socrates: hun talent lag op het gebied van de spreektaal.

Dit laat zien dat Jezus is geconstrueerd volgens de narratieve en biografische gewoontes van zijn tijd. Dezelfde wonderbaarlijke geboorte, het verrichten van dezelfde wonderen, het toedichten van magische en goddelijke kracht, en zijn goddelijke afkomst wordt niet vergeten.

Onfray vraagt zich af waarom andere verhalen apocrief waren, en niet werden toegelaten tot de bijbelselectie, maar beantwoordt die vraag niet.

Onfray verwijst ook naar historische onjuistheden, zoals dat Pilatus wordt geïntroduceerd als stadhouder, terwijl deze titel pas ontstaat in het jaar 50. Het gaat wat de kruisiging betreft dus om een reconstructie. Op afvalligheid en blasfemie stond bij de joden steniging. Bovendien werd met niet van een kruis afgenomen, dus geen graflegging na drie dagen.
De meeste van dit soort weerleggingen van Onfray zijn niet erg interessant, omdat ze teveel uitgaan van een absolute datering. Het is bijvoorbeeld best mogelijk dat een latere schrijver Pilatus stadhouder noemde; hij maakte dan gewoon een tamelijk onbetekenend foutje.

Onfray voert ook nog Joseph van Arimatea op, die Jezus van het kruis haalde, en vertaalt zijn naam als ‘na de dood’. Met de Griekse vader Karras vraag ik me af: in welke taal?? Onfray vat dit op als bewijs dat Joseph van Arimatea een soort zielengeleider was, of in elk geval dat Jezus dood was toen hij van het kruis werd genomen.
De deconstructie is erg ad hoc en niet altijd even informatief. Onfray verwijst niet naar bronnen, maar het lijkt erop dat hij gelezen heeft in de speculatieve theorietjes waarvan het op het moment wemelt. Arimatea is in speculantenkringen in elk geval een geliefde naam om te interpreteren.

De conclusie kan ik me wel weer in vinden: Jezus ontstond als neerslag van de profetische aspiraties van zijn tijd. Maar je moet teveel bronnen controleren om echt enthousiast te worden.
Laten we het maar als een uitnodiging van Onfray aan de historici etc. beschouwen om hier wat meer energie in te investeren.

Nog even dat vegetarisme Roy. Ik eet drie dagen per week vegetarisch, een keertje vis, een keer bonen, en maximaal twee dagen vlees. Helemaal geen kip meer, daar heb ik een zenuwinzinking van gekregen. Dit houd ik tot nu toe vol. Helemaal vegetarisch wil me gewoon niet lukken. Dan gaat er iets mis, en dat herstelt pas weer als ik een karbonaadje eet. Geen idee hoe het precies komt. :roll:

Dit leidt sinds Constantijn tot de vervolging van filosofen en in de zestiende eeuw tot het opstellen van een Index Librorum prohibitorum, en de inquisitie.

Op de index prijken alle grote filosofen, de materialisten, socialisten, freudianen etc., zegt Onfray.

Els, een kleine opmerking tegen Onfray hierover.

Het tot nu toe grootste antisemitische exces in de geschiedenis van de mensheid, dat mede veroorzaakt is door het christendom, velde ongeveer zes miljoen joden. Adolf Hitler, de voornaamste exponent van het fascisme in Duitsland, was katholiek christen. Hij trad nooit uit de kerk en werd ook nimmer geëxcommuniceerd. Zijn boek “Mein Kampf” verscheen nooit op de “Index librorum prohibitorum”, waarop tot voor kort alle geschriften gezet werden die in vragen van geloof en moraal in strijd waren met de katholieke leer. Hitler's politieke ideeën waren blijkbaar niet in tegenspraak met de katholieke zedenleer.

Joachim Kahl : Het onheil van het christendom, blz. 45.

Inderdaad Willy. En ik zou nog de neiging hebben om het als geschiedenis te vergeten als de kerk en bepaalde gelovigen niet keihard de mythe verspreiden dat Hitler atheist was, of dat het Derde Rijk gebaseerd was op het heidendom.

Dankzij het internet kunnen we ons gelukkig verdedigen door de onjuistheid van deze fabels aan te tonen.

Afbeelding

Au!!

Ook kunnen we dankzij het internet Mein Kampf lezen. Daardoor weten we beter wat Hitlers inspiratiebron was: gewoon het christendom.

Els, goed van u deze foto's van Hitler te plaatsen en de URL waar zij vandaan komen. Ik heb het niet durven doen omdat ik verwachte dat men mij weer voor een racist zou uitschelden. Aan u als administrator doet men dat niet en daarom bedankt voor uw begrip over vrije meningsuiting. :kusje:

Els, een klein stukje geschiedenis tussen de familie Bush en Hitler.

Onfray schreef:Het aandeel van atheïstische, veelal linkse stromingen in het aanzien van de samenleving van nu, wordt moedwillig verdonkeremaand, en in plaats daarvan spreekt men over de ‘christelijke waarden waarmee onze seculiere maatschapij is doordrenkt’, en ‘het christendom dat een Verlichting heeft ondergaan’.

Ik kwam van de week iets tegen over atheïstische componisten, en dat deed me meteen denken aan deze ergernis van Onfray. De atheisten zijn er wel, alleen ze worden doodgezwegen, ze worden stiekem toch ingelijfd bij het christendom, en als dat allemaal niet lukt, worden ze zo vrselijk belasterd dat niemand meer iets positiefs over ze durft te zeggen. Hetzelfde dus met beroemde componisten die in mindere of meerdere mate afstand hebben genomen van christendom, kerk of geloof. De meest uitgesproken atheist van deze, Richard Wagner, is al dan niet toevallig ook de meest gedemoniseerde van alle componisten.

Madalyn O'Hair gaf een leuke opsomming van atheistische en vrijdenkende componisten, daar heb ik een aparte thread over geopend.

willy schreef:Els, een klein stukje geschiedenis tussen de familie Bush en Hitler.

Dat is niet mis zeg. :shock:

En deze familie wil democratische waarden over de wereld verspreiden? Niet toevallig natuurlijk dat dat te wapen moet gebeuren, en in het voordeel van de multinationals en het 'grootkapitaal'. En dus ten koste gaat van gewone werknemers, die 'flexibel' moeten zijn en tegen elkaar op moeten concurreren - concurrentie in plaats van SOLIDARITEIT, als het aan deze lieden ligt!!!!!!

FW meen ik opende pas al ergens een thread over Bush, dit stukje kan daar ook mooi worden gelinkt.

Ik ging maar weer eens verder met Onfray. Al die losse eindjes moest ik maar eens mee ophouden.

HIII. De totalitaire christelijke staat.

In dit hoofdstuk over de deconstructie van het christendom beschrijft Onfray hoe het christendom door Constantijn de Grote werd gebruikt en ingezet voor zijn eigen doelen. Contantijn de Grote en zijn moeder Helena hadden een belangrijk aandeel in de ontwikkeling van het christendom.

Constantijn wordt gewoonlijk genoemd als de eerste christelijke keizer, en zijn regering wordt als startpunt van het christendom gezien. In werkelijkheid was het niet direct zo eenduidig. Constantijn was zelf een ‘heidense’ keizer, die meerdere goden vereerde. Hij had ‘persoonlijk contact’ gehad met de god Apollo, en hij offerde aan Sol Invictus. Een collectieve waarneming aan de hemel, gedaan door Constantijn en alle militaire afdelingen die op dat moment aanwezig waren, zouden hem hebben overtuigd christen te worden. Eusebeus van Caesarea, ook aanwezig, beschrijft hoe alle troepen een lichtend kruis zagen boven de zon. Het aanroepen van dit kruis zou leiden tot de overwinning, als dit kruis maar tot symbool zou worden gevoerd.

Tegenwoordig schijnt men dit wonder astromonisch te verklaren. Op 10 oktober 312 zouden Mars, Jupiter en Venus in een bepaalde configuratie aan de Romeinse hemel zijn verschenen, dat werd uitgelegd als dit kruisteken. Maar in het verleden had men geen probleem met astrologie en dit soort uitleggingen, dus er werd geprofiteerd van het geloof om de christelijke kudde aan de kant van de keizer te krijgen. Constantijn pleegde een ‘meesterlijke staatsgreep’, aldus Onfray. Hij zag het belang in van een volk dat was geleerd zich te onderwerpen aan de wereldlijke autoriteit en dat armoede accepteerde, geen problemen had met sociale ongelijkheid en slavernij etc.

Marteltaferelen en een paar vervolgingen bewijzen de machthebbers hoe de mensen aan het hoofd van het rijk dit gespuis straffeloos kunnen gebruiken.

Met andere woorden: de christenen kwalificeerden zich door hun gedrag en ideeen om de belangen van Constantijn, het behoud van zijn macht, te behartigen.
Om de christenen voor zijn karretje te spannen, voerde Constantijn een reeks wetten in het Romeinse recht in om de christenen tevreden te stellen. Het ging om strenge wetten tegen zedenverval, vrije seksualiteit, circusspelen en orgien die hoorden bij bepaalde heidense godsdiensten. Echtscheiding werd bemoeilijkt, het concubinaat werd verboden, prostitutie werd een misdrijf, seksuele losbandigheid veroordeeld. Magie en gladiatoren werden verboden. Slavernij bleef gewoon bestaan, hoewel het wat milder werd. En Constantijn gaf opdracht tot de bouw van de Sint-Pieter. Dit allemaal tot volle tevredenheid van de christenen, die nu zien hoe hun woord wet is geworden.

In 325 werd het Concilie van Nicaea belegd, waarbij Constantijn zichzelf uitriep tot 13e apostel. De Christelijke staat was een feit.

Constantijn vermoordde op basis van roddel en gekonkel zijn zoon en zijn tweede vrouw. Zijn moeder Helena maakte een reis naar Palestina, waar ze drie houten kruisen vond, precies onder de tempel van Aphrodite, die moest worden afgebroken. Ze liet drie kerken brouwen: de Heilig Grafkerk, waar eerste de Aphroditetempel had gestaan; de Geboortekerk, en de basilica op de Olijfberg. Als dank voor deze daden werden de misdrijven van Constantijn vergeven, en werd Helena heilig verklaard.

Constantijn werd met pinksteren in het jaar 337, terwijl hij op zijn sterfbed lag, gedoopt door een Ariaanse bisschop. Het Arianisme was tijdens het concilie van Nicea tot ketterij verklaard. Met deze daad probeerde Constantijn na zijn dood eenheid onder de orthodoxen en de ketters te bewerkstelligen.

Onfray geeft een definitie van een totalitaire staat; aan elk van de voorwaarden voldoet de christelijke staat van Constantijn. Er wordt druk uitgeoefend op mensen, gemarteld en gemoord, vervolgd, bibliotheken, heilige plaatsen en symbolen vernietigd en verbrand; het pluralisme werd afgeschaft en een expansiepolitiek gevoerd.

In 380 maakte Theodosius het Rooms-Katholicisme tot staatsgodsdienst. Hij verbood het heidendom. Rond 449 werd door Theodosius II en Valentinianus III alles vernietigd wat de christelijke ziel zou kunnen kwetsen.
Tijdens Constantijn, in 330, werden filosofen als Nicagoras, Hermogenes en Sopatros vermoord. Vele boeken werden verbrand.

In 380 verloren niet-christenen hun burgerrechten. Ze konden niet meer deelnemen aan onderwijs en rechtspraak. Hun aanvallen op katholieken was strafbaar, maar het was voor christenen legaal om heidense tempels te plunderen en te vernietigen. Allerlei zaken waren verboden, zoals bijeenkomsten van niet-christenen, heidendom, het manicheisme, jodendom, magie en vrije zeden. Confiscatie van bezittingen van niet-christenen was toegestaan.

In Handelingen 19:19 was al te lezen hoe Paulus betrokken was bij het verbranden van magische boeken. Sinds Constantijn nam het verwoesten van cultusplaatsen en vellen van heilige bomen etc. een grote vlucht.

Onfray verwijst naar ‘een tekst’ uit het jaar 356, waarin te lezen stond dat ‘wie afgoden aanbidt, ter dood zou worden gebracht.’.
Vele neoplatoonse filosofen kwamen om tijdens deze ontwikkelingen. Christenen werden ‘bewakers van de openbare orde’ genoemd:

In het jaar 389 bestormen christenen in Alexandrie een tempel van Serapis en een Mithraeum. Ze spotten openlijk met heidense afgoden. De volgelingen komen in opstand. ‘Vooral de filosofen’, vermeldt een overlevering…. Er volgt een oproer met aan weerszijden een aanzienlijk aantal doden. In Sufetula in Noord-Afrika gaan monniken in het begin van de vijfde eeuw op dezelfde manier te werk met een standbeeld van Hercules, de god van de stad; ongeveer zestig doden… Groepen monniken plunderen heiligdommen in de Fenicische bergen, aangemoedigd door de eerder genoemde Johannes Chrysostomus. Dit is het resultaat van de paulinische aansporing cultuur, kennis, boeken en intelligentie te verachten en zicht te beperken tot het geloof.

Vele ketterse werken werden verbrand, zoals teksten van Arius, Mani, de nestorianen, magische voorspellingen etc.
In 391 werden het Serapeum en de bijbehorende bibliotheek van Alexandrie in brand gestoken. In 529 werd de neoplatoonse school in Athene gesloten, en de bezittingen werden verbeurd verklaard. Het platonisme is gedurende 10 eeuwen overgeleverd, maar nu vluchtten de filosofen als ballingen naar Perzie. In 562 werden de ‘Hellenen’ in Constantinopel gearresteerd. Op het Kenegionplein werden hun boeken en afbeeldingen van hun goden verbrand.

Justinianus zet dit beleid voort. De christelijke wetten werden nog strenger. Heidenen mochten niet langer erven van christenen, en het werd verboden schenkingen te doen aan heidenen. Het houden van christelijke slaven werd verboden. Heidenen werden verplicht gedoopt of moesten christelijk onderricht krijgen. Wie dit niet wilde kon kiezen tussen ballingschap of het verbeurd verklaren van de bezittingen. Wie eenmaal christen was geworden, mocht niet meer terugkeren tot het heidendom. Filosofie werd een gevaarlijke bezigheid.

Onfray werpt in dit hoofdstuk wel weer interessante dingen op, maar er blijven problemen met zijn deconstructie. Hij geeft als het ware een opsomming van de misstanden en de agressie van waaruit het christendom ontwikkelde, maar hij 'deconstrueert' het christendom niet echt.

Hij laat wel zien dat deze Romeinse christelijke staat niet iets is waar we met z'n allen naar moeten verlangen, maar hij bewijst niet echt dat het om een 'christelijke staat' gaat.

Misschien zou je voor een echte deconstructie aan een aantal dingen moeten houden:

:pijl:

Je moet er een tekst bijnemen die je wil deconstrueren. Dat kan gaan om een tekst uit de oudheid, maar ook om een latere tekst waarin een bepaalde weergave over het vroege christendom wordt gegeven die je wil ontmaskeren. Dus niet zomaar in het wilde weg wantoestanden opsommen, maar systematisch beweringen ontmantelen.

:pijl:

Als je de 'historische Jezus' wil deconstrueren, moet je je baseren op degelijk onderzoek, niet op theorieen die zelf weer niet door iedereen worden geaccepteerd. Maak goed duidelijk hoe het beeld van een persoon Jezus tot stand is gekomen.

Ik vind dat Onfray wel een goede aanzet geeft, en het is best leuk om te lezen, maar soms is hij erg radicaal zonder dat hij een goed verband legt. Daarom is een makkelijk mikpunt voor kritiek.

Ik denk dat zijn concept, het ontwikkelen van een atheologie, belangrijker is dan zijn aanzet tot een uitwerking ervan. Dus ik hoop dat het idee wordt overgenomen door mensen die beter zijn in een deconstructie van het geloof en het ontwikkelen en in de praktijk brengen van alternatieven dan Onfray. Maar zijn boek kan wel fungeren als een uitgangspunt hiervoor.

Willy schreef:Hij trad nooit uit de kerk en werd ook nimmer geëxcommuniceerd. Zijn boek “Mein Kampf” verscheen nooit op de “Index librorum prohibitorum”, waarop tot voor kort alle geschriften gezet werden die in vragen van geloof en moraal in strijd waren met de katholieke leer.

Het schiet ook door me heen dat Mein Kampf wel verboden is voor ons. Het is geloof ik het enige verboden boek dat we hebben.
Wie het leest weet meteen waarom het verboden is. Hitlers christelijke uitgangspunten zijn niet te verbergen.

Ook nog bedankt voor de link naar de 'Appeltjes van Oranje, Willy. Hele gelukkige huwelijksfoto's. :lach2:

Je moet er een tekst bijnemen die je wil deconstrueren. Dat kan gaan om een tekst uit de oudheid, maar ook om een latere tekst waarin een bepaalde weergave over het vroege christendom wordt gegeven die je wil ontmaskeren. Dus niet zomaar in het wilde weg wantoestanden opsommen, maar systematisch beweringen ontmantelen.

Els, is dit wat ge daaronder verstaat ?

Het achterhouden van bewijsmateriaal

Gezien het feit dat Marcus in sterke mate de richtlijn vormde voor de andere twee synoptische evangeliën, is het opvallend dat de structuur twee in het oog springende onregelmatigheden bevat. Ten eerste bevat de bekende versie elementen die in de oudste Griekse manuscripten ontbreken. Ten tweede ontbreekt er een gedeelte dat wél voorkwam in de oorspronkelijke versie.

In de vierde eeuw, toen het Nieuwe Testament werd verzameld, eindigde het evangelie van Marcus bij het huidige hoofdstuk 16, vers 8, vóór het relaas over de gebeurtenissen na de opstanding.(7) Deze kortere manuscripten vormen een onderdeel van de Codex Vaticanus en de Codex Sinaiticus in het Vaticaanse Archief.(8) Het is tegenwoordig een algemeen geaccepteerd feit dat de laatste twaalf verzen van Marcus 16, met hun afwijkende literaire stijl, ergens na 397 als later geschreven appendices werden toegevoegd door de bisschoppen die het Nieuwe Testament selecteerden.

Oorspronkelijk eindigde het evangelie van Marcus bij vers 16:8, waarin Maria Magdalena en de andere vrouwen terugkeren uit Jezus' lege graf. De extra verzen werden toegevoegd met twee specifieke doeleinden. Het valse bijbelvers Marcus 16:9 is een strategische herinnering aan Maria’s “zeven demonen” uit Lucas 8:2. Het is zelfs de enige andere bijbelverwijzing naar dit fenomeen, en het heeft tot gevolg dat Maria's status op dit cruciale moment wordt verlaagd.

Bovendien geeft de herrezen Jezus in het al even valse bijbelvers Marcus 16:15 zijn mannelijke apostelen de volgende instructie : “Trek heel de wereld rond en maak aan ieder schepsel het goede nieuws bekend”. Maria Magdalena en de andere vrouwen worden opnieuw uit het evangelische plaatje verwijderd, zodat de mannen opnieuw het alleenrecht op deze beweging kunnen opeisen.(9)

In tegenstelling tot wat deze toevoeging suggereert, werd onlangs onthuld dat voordat het evangelie van Marcus in het Nieuwe Testament werd opgenomen, er een flink deel over Maria Magdalena, Marta en de opwekking van Lazarus uit was verwijderd. In 1958 vond Morton Smith, die later professor Oude Geschiedenis werd aan Columbia University, een fascinerend manuscript van de oecumenische patriarch van Constantinopel in de torenbibliotheek van het klooster in Mar Saba, bij Qumran.

Smith had de opdracht de bibliotheekverzameling te catalogiseren, en na verloop van tijd deed hij een bijzondere ontdekking. In een boek met de werken van Sint Ignatius van Antiochië uit de eerste eeuw zat een afschrift van een brief van de kerkvader Clemens van Alexandrië (ca. 150-215).(10) Hij was gericht aan zijn collega Theodorus en bevatte een kort, onbekend fragment uit het evangelie van Marcus.

In zijn brief besprak Clemens een onorthodoxe groep genaamd “de Carpocraten”, die werden geïnspireerd door de leer van Marta en Salome (dat wil zeggen Helena-Salome, de vrouw van Simon-Lazarus, niet Jezus' zuster Sarah-Salome).(11) In de brief werd verordonneerd om een deel van de oorspronkelijke inhoud van Marcus te verzwijgen, omdat de informatie niet overeenkwam met de orthodoxe eisen. Clemens gaf hiervoor de volgende verklaring :

Want zelfs als zij [de Carpocraten] iets waars zouden zeggen, moet iemand die van de waarheid houdt het niet met hen eens zijn. Want niet alle ware zaken zijn de waarheid; en die waarheid die naar menselijke maatstaven waar schijnt te zijn moet niet worden verkozen boven de ware waarheid - de waarheid volgens het geloof. Men moet nooit voor hen wijken; en als zij hun vervalsingen naar voren brengen, moet men nooit toegeven dat het geheime evangelie, van Marcus is, maar men moet het onder ede ontkennen. Want niet alle ware dingen moeten tegen alle mensen worden gezegd.(12)

In de coupure uit Marcus roept Lazarus naar Jezus vanuit zijn graf, nog voor de steen werd teruggerold.(13) Hieruit blijkt duidelijk dat de man niet in de lichamelijke betekenis dood was, en dat Jezus “opwekking” niet het bovennatuurlijke wonder was zoals het meestal wordt omschreven.

Omdat de opwekking van Lazarus door de heilige Clemens uit Marcus is geschrapt, komt ze ook niet voor in Matteüs en Lucas - alleen in Johannes. Het belangrijkste verschil tussen Johannes en het geheime Marcus fragment heeft te maken met het gedrag van Maria Magdalena in de context van deze gebeurtenis.

In Johannes 11:20-29 lezen we :
Toen Marta hoorde dat Jezus onderweg was ging ze hem tegemoet, terwijl Maria thuisbleef (...) [Marta] nam haar zuster Maria apart en zei : “De meester is er, en hij vraagt naar je. Zodra Maria dit hoorde ging ze naar Jezus toe”.

Er wordt geen reden gegeven voor Maria's aarzelende gedrag, maar afgezien daarvan is dit fragment heel ongecompliceerd - Marta verliet het huis, maar Maria bleef binnen totdat Jezus haar riep. De gebeurtenis werd echter veel gedetailleerder beschreven in het deel dat uit Marcus werd geschrapt.

Er wordt in verklaard dat Maria de eerste keer inderdaad met Marta het huis uit kwam, maar toen werd berispt door de discipelen en naar binnen werd gestuurd om Jezus' instructies af te wachten.
Als Jezus vrouw was Maria gebonden aan een strenge code van huwelijkse gewoontes. Ze mocht het huis pas verlaten en haar man begroeten als ze daarvoor nadrukkelijk zijn toestemming had gekregen.(14)

In het verhaal van Johannes blijft Maria zonder verklaring op de plaats die haar is toegewezen, maar de gedetailleerdere tekst uit Marcus werd expres achtergehouden, omdat de huwelijkse realiteit er te duidelijk in naar voren kwam. Hij legde, in de woorden van Clemens, de waarheid bloot, in plaats van de andere “waarheid volgens het geloof”.

Laurence Gardner : Maria Magdalena, blz.118-120

Marcus 16:8, de twaalf toegevoegde verzen

9 En als Jezus opgestaan was, des morgens vroeg, op den eersten dag der week, verscheen Hij eerst aan Maria Magdalena, uit welke Hij zeven duivelen uitgeworpen had.
10 Deze, heengaande, boodschapte het dengenen, die met Hem geweest waren, welke treurden en weenden.
11 En als dezen hoorden, dat Hij leefde, en van haar gezien was, geloofden zij het niet.
12 En na dezen is Hij geopenbaard in een andere gedaante, aan twee van hen, daar zij wandelden, en in het veld gingen.
13 Dezen, ook heengaande, boodschapten het aan de anderen; maar zij geloofden ook die niet.
14 Daarna is Hij geopenbaard aan de elven, daar zij aanzaten, en verweet hun hun ongelovigheid en hardigheid des harten, omdat zij niet geloofd hadden degenen, die Hem gezien hadden, nadat Hij opgestaan was.
15 En Hij zeide tot hen : Gaat heen in de gehele wereld, predikt het Evangelie aan alle kreaturen.
16 Die geloofd zal hebben, en gedoopt zal zijn, zal zalig worden; maar die niet zal geloofd hebben, zal verdoemd worden.
17 En degenen, die geloofd zullen hebben, zullen deze tekenen volgen : in Mijn Naam zullen zij duivelen uitwerpen; met nieuwe tongen zullen zij spreken,
18 Slangen zullen zij opnemen; en al is het, dat zij iets dodelijks zullen drinken, dat zal hun niet schaden; op kranken zullen zij de handen leggen, en zij zullen gezond worden.
19 De Heere dan, nadat Hij tot hen gesproken had, is opgenomen in den hemel, en is gezeten aan de rechter hand Gods.
20 En zij, uitgegaan zijnde, predikten overal, en de Heere wrocht mede, en bevestigde het Woord door tekenen, die daarop volgden. Amen.

Nederlandse Statenvertaling

Noten :
7. J.R. Porter Jesus Christ, Duncan Baird, Londen, 1999, blz. 129.
8. M. Baigent, R. Leigh en H. Lincoln, The Holy Blood and the Holy Grail, hfst. 12, blz. 282-283, en noot 12/5, blz. 432.
9. Nancy Qualls-Corbett, The Sacred Prostitute, blz. 56; Marjory Malvern, Venus in Sackcloth, hfst. 2, blz. 17 en noot 2/10, blz. 186; Oxford Annotated Bible (red. Herbert G. May en Bruce M. Metzger), Oxford University Press, Oxford, 1962, blz.1238.
10. Het gezaghebbende werk over dit onderwerp is Morton Smith, The Secret Gospel, Victor Gollancz, Londen, 1974.
11. E. Pagels, The Gnostic Gospels, hfst. 3, blz. 60.
12. Er staat een lang artikel over deze vondst, genaamd The Strange Case of the Secret Gospel According to Mark' (red. David Fideler) in Alexandria : The Journal for the Western Cosmological Traditions, Phanes Press, 1995, dl. 3, blz. 103-129.
13. M. Smith, The Secret Gospel, hfst. 7, blz. 51.
14. M. Baigent, R. Leigh en H. Lincoln, The Holy Blood and the Holy Grail, hfst. 12, blz. 296.

Els, ken gij het boek : Valsheid in geschrifte, door Jacob Slavenburg, Walburg Pers

Groetjes, willy

Onfray had het in het begin van zijn boek over de lastercampagnes waarmee de 'antifilosofie' critici zo efficient de mond werd gesnoerd dat hun ideeen door niemand meer werden gelezen of besproken, en in de vergetelheid raakten. De afgressieve laster, leugens en demonisering waarvan zij zich bediende richtte zich uitsluitend op de persoon en zijn of haar levenswandel, en dit was een effectief middel om de aandacht af te leiden van de inhoudelijke ideeen van de critici, die de fabels van religieuze machthebbers doorprikten.

Daar moest ik aan denken toen ik het volgende artikel op het web tegenkwam, over de Soedanese schrijfster Kola Boof, die in Amerika woont.

Dit is een fabelachtige lastercampagne, gericht tegen een zwarte Afrikaanse Amerikaanse, die zich inzet voor de belangen van zwart Afrika, zich uitspreekt tegen de slavernij in Soedan van zwarten die worden onderdrukt door de Arabisch gerichte islam in dit land, en die zich inzet voor een vrouwgerichte godsdienst en zich dus uitspreekt tegen de islam. Door haar als onbetrouwbare persoon neer te zetten, wordt de aandacht van haar ideologie afgeleid.

Ik open hierover zo een aparte topic. Maar ik wou dit nog even kwijt, omdat Onfrays opmerkingen over hoe het christendom zich bedient van laster om iedereen uit te schakelen die de macht van het christendom op losse schroeven zet.

Willy schreef:Els, is dit wat ge daaronder verstaat ?

Het achterhouden van bewijsmateriaal

Bedankt voor dit artikel, Willy. Wat er staat over de geschiedenis van de bijbelverzen, is inderdaad heel interessant, en dit soort gevens zet de gevestigde christelijke geschiedenis op losse schroeven.
De brief van Clemens van Alexandrië over Lazarus en zijn commentaar om mensen voor te liegen als dat in het belang van de godsdienst is, is onthullende informatie over hoe de machthebbers het christendom aan het volk verkocht.

Het komt ook helemaal overeen met het afschaffen van de modernistische stroming in de kerk, waarbij wetenschappelijk onderzoek in bijbelse landen werd verricht, om de waarheid van het christendom wetenschappelijk te bewijzen. Toen het tegendeel dreigde te gebeuren, en aan de kerk verbonden onderzoekers massaal hun geloof in de bijbel verloren, werd deze liberale stroming weer aan de ketting gezegd, en het werd nu voorschrift om wel onderzoek te doen, maar als het resultaat niet strookte met de geschiedenis volgens de bijbel, moest het achter worden gehouden, en mocht het niet openbaar worden gemaakt.

Ik begrijp echter helemaal niets over de uitleg over Maria. Er wordt zomaar vanuit gegaan dat zij de echtgenote van Jezus is, en dat haar gedrag kan worden verklaard door het feit dat ze als joodse echtgenote onderhorig is aan haar echtgenoot. Ik wil die passage wel eens lezen waaruit dat zou blijken.

Ik begrijp echter helemaal niets over de uitleg over Maria. Er wordt zomaar vanuit gegaan dat zij de echtgenote van Jezus is, en dat haar gedrag kan worden verklaard door het feit dat ze als joodse echtgenote onderhorig is aan haar echtgenoot. Ik wil die passage wel eens lezen waaruit dat zou blijken.

Els, ik kan u hierbij niet helpen daar deze tekst niet vermeldt wordt. De schrijver zegt hierover : De gebeurtenis werd echter veel gedetailleerder beschreven in het deel dat uit Marcus werd geschrapt ? Indien ik deze tekst vroeg of laat tegenkom, zal ik hem zeker plaatsen. willy

Maria Magdalena

Ondanks de latere vrouwonvriendelijkheid in het christendom stond de rol van Maria Magdalena zo muurvast dat deze met alle wil van de wereld niet geheel verdonkeremaand kon worden. Hooguit afgezwakt. Enigszins zuur merkt kerkvader Ambrosius, bisschop van Milaan, op :
Het is acceptabel dat een vrouw werd aangesteld als boodschapster voor de mannen. Zodat zij, die als eerste aan de man de boodschap van de zonde in de wereld had gebracht, ook de eerste zou zijn die de boodschap van de genade van God zou brengen. (De Spiritu Sanctu, 3.11.74)

In de eerste eeuwen stond Maria Magdalena namelijk bekend als de apostola apostolorum, de apostel boven de apostelen. In de overgeleverde bijbelse teksten was zij het die als eerste de opgestane Jezus ontmoette. In de niet-bijbelse teksten was zij de vrouw “die het Al kende”, een totale ingewijde. Deze traditie heeft lang doorgewerkt en is nog terug te vinden in wat verwilderde geschriften als de Pistis Sophia, waar Maria Magdalena als “tolk” dient voor de overige apostelen, die niet altijd direct de leringen van Jezus begrijpen.

Uit het einde van de eerste of het begin van de tweede eeuw stamt het Evangelie volgens Maria (Magdalena) waarin zij, op verzoek van de andere apostelen, vertelt over de woorden die Jezus met haar heeft gewisseld en die niet bij de anderen bekend zijn. In de Wijsheid van Jezus Christus luistert ze met enkele andere apostelen naar de uiteenzettingen van Jezus over de schepping. Dat geldt ook voor het zeer oude Gesprek met de Verlosser. In het Evangelie volgens Filippus lezen we de intrigerende passage :

Drie vrouwen trokken altijd met de Heer op : Maria, zijn moeder, zijn zuster en Maria Magdalena, die zijn metgezellin wordt genoemd... Jezus hield op een andere wijze van Maria dan van de andere leerlingen, en hij kuste haar vaak; De overige leerlingen zagen hoe hij van Maria hield en vroegen hem :
“Waarom houdt u meer van haar dan van ons allemaal?” De Heer antwoordde hun met de woorden :
“Waarom houd ik niet van jullie zoals van haar? Wel, als een blinde en iemand die kan zien samen in het donker zijn, verschillen ze niet van elkaar. Maar als het licht wordt, zal de ziende het licht zien en de blinde in het donker blijven.”
(Zowel het Evangelie volgens Filippus als het Evangelie volgens Maria (Magdalena) als de Wijsheid van Jezus Christus als het Gesprek met de Verlosser is opgenomen in de Nag Hammadi-geschriften I, Deventer 1994).

Maria Magdalena wordt hier dus vergeleken met de ziende, terwijl de andere leerlingen (nog) in het duister vertoeven. Maria Magdalena was, begrijpen we uit meerdere oude teksten, de enige apostel die tijdens het leven van Jezus de volledige draagwijdte van zijn Christus-zijn omvatte. Daarom werd ze ook “de vrouw die het Al kent” genoemd. Omdat ze de ingewijde was uit wie de zeven demonen van de menselijke beperking waren weggegaan?

De latere kerk verklaarde haar heilig als Maria Magdalena van de Boetedoening. Waarom boetedoening? Omdat ze Maria Magdalena, “uit wie zeven demonen waren weggegaan” (Lc.8:2) - een oude metafoor voor de klassieke zevenvoudige inwijding - gelijkstelde met de anonieme zondares die Jezus' voeten zalfde (Lc.7:36-50), die dan weer identiek zou zijn aan Maria, de zuster van Martha, die het goede deel gekozen had (Lc. 10:42). Deze drie-in-één-constructie werd in de zesde eeuw door paus Gregorius de Grote bekrachtigd. En zo werd Maria Magdalena, de ingewijde, de apostel der apostelen, een zondares, een hoer die door Jezus in genade was aangenomen.

In werkelijkheid was ze echter Jezus' geliefde vrouw. In enkele van de vroegste teksten die wij kennen, het Evangelie van Thomas en de dialoog in het Gesprek met de Verlosser komt Maria Magdalena voor als behorende tot de intieme kring van apostelen rond Jezus. Datzelfde zien we in de oudste laag van het Evangelie volgens Filippus. Latere teksten sluiten daarop aan. Kerkvader Epifanius citeert uit een geschrift dat we niet meer kennen maar zoiets als Wetenswaardigheden van Maria geheten moet hebben; een geschrift dat diepe indruk maakte op Carl Gustav Jung. Want in dit hoogstwaarschijnlijk wat verwilderde geschrift - hoewel ook de weergave van Epifanius door de meeste geleerden niet als absoluut betrouwbaar wordt geacht door een zekere geobsedeerdheid voor de seks - wijdt Jezus Maria in op een berg en laat haar zien dat de lichamelijke gemeenschap het aardse beeld is van de hemelse eenwording. Films als “The Last Temptation” (en het boek van Nikos Kazantzakis dat daaraan ten grondslag ligt) komen dus niet helemaal uit de blauwe lucht vallen.

Zowel christelijke als ook joodse geleerden, die een intensieve studie maakten van de “Sitz im Leben” in het Palestina ten tijde van Jezus komen tot de conclusie dat het in die tijd praktisch onmogelijk geacht moet worden dat Jezus niet getrouwd zou zijn geweest. De joodse geleerde Schalom Ben-Chorin, goed thuis in het jodendom rond het begin van onze jaartelling, stelt dat het niet meer dan voor de hand liggend was dat Jezus, zoals dat gebruikelijk was, bij het bereiken van de volwassen leeftijd werd uitgehuwelijkt. Van rabbi's werd overigens min of meer vereist dat zij gehuwd waren teneinde Gods gebod om vruchtbaar te zijn en zich te vermenigvuldigen na te kunnen leven.

Als Jezus daar om de een of andere reden niets voor gevoeld zou hebben, zouden de Farizeeën hem deze nalatigheid zeker verweten hebben. Een antwoord daarop van Jezus zou de latere kerk heel goed uit zijn gekomen. Ook Paulus zou zo'n verdediging van het celibaat van harte aangegrepen hebben. In de Schrift is echter geen enkel bewijs te vinden dat Jezus ongehuwd zou zijn. Dit beeld wordt bevestigd door de opgegraven bronnen bij Nag Hammadi. Het is ondenkbaar dat een vrouw als Maria Magdalena tussen de intieme mannelijke leerlingen vertoefd zou hebben en zo dicht bij de man Jezus kon verkeren als er geen sprake was van een huwelijksrelatie.

Het kan bijna niet anders dan dat de bruiloft te Kana Jezus' eigen bruiloft was. Johannes is de enige die dienaangaande de klok had horen luiden maar niet meer precies wist waar de klepel hing; of hij wist het zeer goed maar is later doeltreffend “gecorrigeerd”. Hoewel zeer vroeg weergegeven in zijn chronologische beschrijving van de gebeurtenissen plaatst hij de bruiloft wel na de doop, wat zeer onwaarschijnlijk is. In het Midden-Oosten was het gebruikelijk rond het vijftiende jaar uitgehuwelijkt te worden.

Jacob Slavenburg : Valsheid in geschrifte, Walburg Press

Interessant interview met Onfray in Trouw.

Uit een andere discussie, maar ik heb mijn reactie maar even hier geplaatst, hoop dat dat okee is.

Zunrita schreef:Els, ben jij een aanhanger van Onfray? Moet je toch eens deze kritiek op hem lezen.

'Schoothondje van Nietszche' en 'charlatan van de Franse filosofie', wordt Onfray genoemd door Marc Schoorl in De Groene, en goed onderbouwd, moet ik zeggen.

Ik heb Onfray zelf niet gelezen (had zelfs nog nooit van hem gehoord) maar hij blijkt gewoon een ideeëngrabbelaar (Nietszche, Sloterdijk, Epicures, Diogenes) met een slechte stijl van schrijven en veel omslag van woorden. Ouwe wijn in een nieuwe babbelzak. (Of ben ik weer te honds?)

Uit het artikel:

Artikel De Groene schreef:Het is kortom hoog tijd voor een nieuwe hondse filosofie, voor een 'vrolijke wetenschap'. Maar hoe honds is Onfray zelf eigenlijk? Nou ja, hij is het schoothondje van Nietzsche.

Deels had ik bij het lezen van Atheologie ook zo'n ervaring, maar ik heb niet de neiging om iemand met spitse opmerkingen te veroordelen. :engel2:

Mijn vraag is bijna dezelfde: het is de hoogste tijd voor een 'atheologische wetenschap', en Onfray stelt voor die te ontwikkelen, maar hoe zit het met de kwaliteit van zijn eigen atheologische deconstructies?

Nou kan ik op dat punt ook met kwinkslagen en spitsvondigheden komen om aan te tonen waar Onfray geen perfecte, oorspronkelijke filosoof is die met zijn maatschappij-analyse een nieuwe gedachtenbeweging op gang zet, maar dat kan ik gewoon niet. Ik haal er gewoon uit wat ik wel interessant vind, probeer te begrijpen waarom het Onfray (volgens mij) niet lukt, en ga dan proberen het zelf beter te doen.

Wat zijn stijl betreft: Onfray is zeker geen muzikale of dichterlijke 'schrijver' die zich verliest in de woordkunst. Hij is heel 'aards', en walst in directe taal heen over iedereen die de aanval tegen het ongeloof inzet door middel van retoriek, leugens, propaganda, stokerijen, hetzes en het diskwalificeren van personen om op die manier de aandacht af te leiden van de inhoud van hun werk.

Kortom: Onfray komt in deze Atheologie op me over als een beetje een 'boze' schrijver die besloten heeft niet over zich te laten lopen, maar een confronterende aanval in te zetten door de propaganda van het religieuze missiekamp te ontrafelen en aan stukjes te scheuren. Geen ideeënschrijver dus, maar iemand die in het hier en nu wil reageren op de ontwikkelingen van dit moment.

Marc Schoorl zegt trouwens dit:

Onfray verkondigt een filosofie van het vlees en niet een wijsbegeerte van de geest.

Hij verwees naar iets anders dan ik, maar de overeenkomst met wat ik opmerkte valt me toch op. Misschien is dat wel het resultaat van zijn belangstelling voor het materiële, en afwijzing van het stellen van de 'spirituele' wereld boven de enige wereld die we kennen, de materiële wereld waarin wij leven.

Het polemisch-filosofisch getinte stuk vind ik trouwens verder wel leuk om te lezen. Natuurlijk weet ik niet in hoeverre Marc Schoorl wel origineel denkt, maar het artikel inspireert mij wel tot nadenken over de verschillen tussen deze twee denkwerelden (materieel-lichamelijk vs de wereld van de geest waarin de stoffelijke wereld minder belangrijk of zelfs een 'illusie' is).

Bovendien impliceert genieten verkwisting. Onfray heeft daar geen moeite mee, op voorwaarde dat die verkwisting niet ten koste gaat van de harmonie.

Ik heb geen idee in hoeverre Onfray oorspronkelijk is in deze visie, maar ik kan me er wel bij aansluiten, en het lijkt me dat je deze gedachte ook wel steeds opnieuw kan uitwerken, omdat het een universeel vraagstuk is. Het is in elk geval in deze tijd van extreme verspilling en exploitatie van de natuur erg actueel.

RoyJava schreef:
Dat gedachtengoed wat ligt te rotten en te schimmelen in zijn angstvallig bewaakte kluis!(al duizenden jaren lang!) ... Het brengt mij tot de conclusie dat 'ketters'=mensen en gelovigen slechts dieren (mak bovendien als schapen!!

Vóór die duizenden jaren fbs33, leefde de mens sáám met die dieren, de natuur en alles erom heen. Stieren, leeuwen, draken (de Komodo?), slangen, dolfijnen, adelaars en nog vele andere dierlijke creaturen gingen vooraf aan de ram, het schaap en zijn herder. Toch maar terug naar die natuur?

Tenslotte is het rottingsproces met elke schimmel óók natuur, die vee mensenleven overleefd hebben in hun soort, toch? Groet Roy

De mens is onontkenbaar een dier!
Afkomstig (ergens in een nog verder verleden) van een pappie en mammie, die door de verre voorouders van varanen, maar óók van geiten-schapen-leeuwen-apen, alsmede insecten-vissen (en de niet genoemde rest!), afstammen!
M.a.w., mij lijkt evolutie waarschijnlijk!
Maar wat ik in het bovenstaande( deeltje van het hele betoog!) bedoelde, is het onontkoombare biologisch dierlijke aspect v.d. mens zelf! , waar haar/zijn psyche in dienst van staat om het lichaam te behouden (het bestaan dus!).
In een pogen tot meer duidelijkheid over het bedoelde:
De 'psyche' was (en is) dierlijk, en nog steeds op het bestaan gericht!
Wat ons als mens onderscheidt (o.a.) van onze mededieren, is een toegenomen intelligentie en grotere geheugencapaciteit dat tot (enig) bewustzijn heeft geleid! (je mag dat m.i. óók 'ratio' noemen.
Andere diersoorten hebben een slurf, of grote hoektanden, of-of, enz. gekregen, dat goed genoeg was om te kunnen (blijven) bestaan!
Al die zaken slechts op het bestaan gericht!
Bewust 'zijn' was (is) een unicum, dat niet alleen het heden en verleden (met zijn leerzame ervaringen), maar voor dat 'unicum' een toekomst! openbaarde!
Een toekomst als feit maar wat daar allemaal zou gebeuren, of kunnen gebeuren, werd een speelbal v.d. ratio in samenhang met het heden en de ervaringen uit het verleden!
Om de dood te ontlopen, die de kennis v.d. toekomst ons haarscherp uit de doeken deed, werd er een hiernamaals ingelast met eeuwig leven etc. en werden de eerste wankele schreden op het pad der mensen gezet!
Ik heb het hierboven over de individuele mens, met zijn persoonlijke ethiek, die echter ingepast moest worden (op één lijn gebracht) met de regels en wetten v.d. groep waarbinnen dat individu leefde!(groepsethiek)
Het is die groepsethiek die duizenden jarenlang
bestendigd!! maar niet bepaald werd! (zo is mijn veronderstelling) door het image/fictie dat de gelovigen, 'god' noemen!
Om daarmee het menselijke gedachtengoed van een ondoordringbare bunker te voorzien.
En de meeste mensen knokken zich suf om die beschermende bunker te behouden!
logisch!! want het gaat om hun gedachtengoed, waar al duizenden jaren mee geleefd wordt!
Je tast ze (zoals oa 'Onfray dus doet) in ieders persoonlijk! aanwezige kern aan.
Pure angst, want het doek valt dan onherroepelijk dat 'magere Hein' tot dán verhulde

groet fbs33

willy schreef:
Dit leidt sinds Constantijn tot de vervolging van filosofen en in de zestiende eeuw tot het opstellen van een Index Librorum prohibitorum, en de inquisitie.

Op de index prijken alle grote filosofen, de materialisten, socialisten, freudianen etc., zegt Onfray.

Els, een kleine opmerking tegen Onfray hierover.

Het tot nu toe grootste antisemitische exces in de geschiedenis van de mensheid, dat mede veroorzaakt is door het christendom, velde ongeveer zes miljoen joden. Adolf Hitler, de voornaamste exponent van het fascisme in Duitsland, was katholiek christen. Hij trad nooit uit de kerk en werd ook nimmer geëxcommuniceerd. Zijn boek “Mein Kampf” verscheen nooit op de “Index librorum prohibitorum”, waarop tot voor kort alle geschriften gezet werden die in vragen van geloof en moraal in strijd waren met de katholieke leer. Hitler's politieke ideeën waren blijkbaar niet in tegenspraak met de katholieke zedenleer.

Joachim Kahl : Het onheil van het christendom, blz. 45.

Heb je overigens in de gaten dat je meehelpt aan het in stand houden v.d. stralenkrans v.h. 'joodse' aandeel van dat grote mensenoffer, terwijl er bv. 3millioen zigeuners, en ander zgn. 'uitschot' ten offer is gevallen dat óók in de millioenen loopt?
Overigens is in mijn optiek voor die 6 millioen, de staat Israel verkregen. (gebaseerd op ons schuldgevoel dat we e.e.a. hebben laten gebeuren!)
groet fbs33

'Stralenkrans' is volgens mij niet helemaal het juiste woord. Ik ontmoet nog altijd joodse mensen die bijna of helemaal geen familie meer hebben omdat ze in de oorlog iedereen zijn kwijtgeraakt. Volgens mij moet je je ook weer niet al te erg laten beïnvloeden door mensen die het steeds hebben over de 'joodse lobby' als het over het 'oplossen van het jodenvraagstuk' gaat. Natuurlijk mag je best sceptisch zijn, maar dat moet niet zover gaan dat je cynisch wordt en de hele gebeurtenis wegrelativeert, als je het mij vraagt.

Maar ik kan me wel voorstellen dat het feit dat je minder hoort over vermoorde homo's, zigeuners, communisten, tegenstanders van het nazisme, gehandicapte kinderen en mensen die omkwamen in een omgeving van tewerkstelling komt doordat die groepen een minder sterke lobby hebben. Het is dus ook weer niet onterecht dat je hierop wijst.

nissaba

Michel Onfray: Atheologie

Michel Onfray: Atheologie

Oranje en Hitler