GENDERVARIATIE NAAST MAN EN VROUW
TRANSGENDER: de grote parapluterm. Hieronder verstaat men meestal travestieten, transgenderisten en transseksuelen. Beetje een ambigue term, omdat anderen eerder geneigd zijn om 'travestiet (TV) - transgender (TG) - transseksueel (TS)' te zeggen en de koepelterm te laten voor wat die is. Ook is er discussie over of travestieten horen bij transgenders omdat er geen gender dysforie aanwezig zou zijn. Ik denk dat dit een 'truth is in the eye of the beholder' kwestie is, ik kan niet oordelen over TV's. Ooit gedacht dat ik het zelf was, maar nu ben ik enigszins opgeschoven op de lijn. Zorgt ervoor dat ik misschien wel ideeën heb over TV's, maar niet over hun verdere evolutie als mens kan oordelen.
TRANSSEKSUELEN: de genderidentiteit staat in tegenstelling tot het geboortelichaam. De grote joker van de natuur. Alles hangt samen met de mogelijkheid om je lichaam aan te passen aan je ziel. Ik denk dat dit onderhevig is aan technologische ontwikkeling. SRS (sex reassignment surgery - 'de operatie') zal met een groeiende technologie, makkelijker en verregaander worden, en door een groeiend aantal 'succesvolle transseksuelen' zal het beeld dat bestaat over transseksuelen verbeteren. Hoop ik.
TRANSGENDERISTEN: hier valt over te twisten. Heel vaak lees ik definities in de trant van: 'transgenderisten zijn mensen die leven als het andere geslacht maar die geen operaties wensen'. Dat vind ik echter weer veel te nauw geïnterpreteerd en voorbijgaan aan werkelijke variatie. Ik denk dat transgenderisten kunnen kijken naar hun punt op het genderspectrum, en dat dit ergens steeds rondom het middelpunt tussen man en vrouw ligt. Sommigen kiezen de mankant, sommigen de vrouwkant, sommigen eisen het nulpunt op, sommigen gooien gans de orde de deur uit. Onder deze noemer vallen derde gender variaties in andere culturen (nadleh, winkte, hijrah, fa'afafine, sworn virgins, two-spirits/berdaches , enzovoort), maar ook androgynen (die hun ziel zien als een ongediferentieerde mengvorm) en genderqueers (die gans de binaire structuur weigeren op te volgen). Persoonlijk ben ik geneigd transgenderisten te beschouwen als een derde gender buiten of tussen man en vrouw. Hoe dit wordt ingevuld, hangt af van de ziel van het individu en diens fase in het leven. Zeer interessant in deze is het concept van 'gender liminaliteit', afkomstig uit de antropologie: er zijn een paar culturen die van gender geen vast afgebakend, eeuwig iets maken/maakten, en aan mensen de ruimte geven/gaven om hun gender meerdere malen te wisselen obv hun aanvoelen. Meer info op http://www.gender.org.uk/derby/twogen.htm . De genderteams zijn duidelijk negatief over wie 'niet kan kiezen': dit zijn 'flippers'. Het Westen eist dan ook één vaste identiteit. Kies maar blijf dan ook bij je keuze... Vreemd dat dit meest persoonlijke in de mens ooit onder het voogdijschap van de staat is gevallen...
TOELICHTING
Ik ben geneigd om te zeggen dat we best de term 'transgender' als koepelterm houden. Die kan immers gebruikt worden binnen de taal en is reeds redelijk ingeburgerd én internationaal. Je kan die invullen als: transformatie, transcendering, of het veranderen van je positie tov je geboortelichaam. Ik noem me graag transgender maar besef ook wel dat veel transseksuelen die term liever strikt interpreteren als 'niet-transseksueel'. Persoonlijk ben ik er echter heilig van overtuigd dat we meer hebben aan het niet te hardnekkig vasthouden aan grenzen en hokjes en definities en dat mensen vooral zelf moeten kunnen oordelen over hun ziel. Groepsdruk dient minimaal te zijn. Die kennen we al genoeg uit ons verleden, me dunkt. Er is echter veel meer wat ons bindt dan wat ons verdeelt. Als we transgender niet als koepelterm aanvaarden, wat dan wel? Toch splitsen in vier hokjes (travestiet, transman, transvrouw, transgenderist)?
We hebben een binair geslachtsparadigma in onze cultuur - man en vrouw. Dit is eigenlijk een versimpeling van de realiteit, die eigenlijk man - interseks - vrouw is, met 17 op 1000 interseksuelen (weet de bron voor deze cijfers niet meer). Er zit ook een pak variatie in de hersenbeelden tov deze lichamen, zie maar vrouwen van 2 meter bv (of 'vrouwen met een penis' - pre-op transvrouwen - toch vrouwen, dacht ik zo). Het genderparadigma is evenzeer een versimpeling: je geboortelichaam definieert je gender. Socialisatie wordt hierin vergeten, dat dit naast een gevoel ook een code is, wordt ook vergeten. Naast het feit dat niemand echt kan zeggen wat een man is en wat een vrouw, varieert het beeld ook in andere culturen (zie Margaret Mead's 'sex en temperament'), wat bewijst dat het eerder een culturele code is, ook al bestaat het gevoel 'ik ben vrouw' of 'ik ben man' (of 'ik heb daar mijn eigen idee over') overal.
Ik denk dat we er goed aan doen voor onszelf minstens dit binaire genderbeeld tussen haakjes te plaatsen. Bewijs ligt in al onze verhalen: een transseksuele die op jonge leeftijd zegt: 'ik ben een meisje', valt ook reeds uit deze orde. Derde genders worden gewoonweg vergeten op dezelfde manier als intersekuelen. De grijsmarge gaat verloren in zwart en wit denken. De medische wereld en de psychiatrie schrijft zich mee in in deze culturele gedachten: 'man of vrouw, kies!' (en: 'genderdysforie is pathologie ipv variatie'), en er heersen nogal wat tegen elkaar inbotsende politieke agenda's en (voor-)oordelen tussen allerhande groepen met een ander geslacht, genderidentiteit en seksualiteit. Dit is wellicht afkomstig uit 'wij versus zij' denken. Zoals de grootste kritiek op feministen was bv: ook 'vrouw' is geen eenduidige categorie, er zijn evenveel soorten vrouwen dan er vrouwen zijn. De definitie 'DE vrouw is onderdrukt door DE man', gaat dus niet op: de lesbische vrouw is niet onderdrukt door haar man, want ze heeft er geen, de blanke middenklasse vrouw kan zelf een onderdrukker zijn als ze er er een illegale hispano kuisvrouw op na houdt... Twee kleine voorbeelden ivm 'identity politics' en een slogan die mensen probeert te verenigen tegen een vermeende vijand: dingen zijn steeds gevarieerder dan de mooie slogans veronderstellen. Ik wil daar aan toevoegen: ethische waarachtigheid is omgekeerd evenredig aan veroordeling en uitsluiting op eerste indruk. Niemand kan andermanvrouws ziel peilen en beoordelen puur op basis van wat er tussen de benen hangt.
De onderstaande URL leidt naar een fascinerende diagram ivm variatie in geslacht - genderidentiteit - genderexpressie - seksualiteitsbeleving, die niemand vergeet en geen hokjes bijtrekt, maar die wel één gemeenschappelijk kenmerk laat: we zijn allemaal allemaal anders, maar wel allemaal mensen... De diagram omvat 6 miljard mensen zonder dat die probeert deze allemaal in twee hokjes te proppen, en kijkt naar variatie ipv normativiteit. Een applausje!
http://www.gendersanity.com/diagram.shtml