Idooltje uit de Koban kultuur

[rob]

LS,

Als nieuwkomer op deze site zal ik mij eerst even voorstellen. Ik ben Rob Vuijst. Van beroep ben ik onderwijzer.
Ik heb een aantal jaren in Varanasi in India gewoond maar woon weer in Brabant. Mijn interesse ligt in het verzamelen van antropologische artefacten. Bijvoorbeeld: Aziatisch, Afrikaans en de oudheid.

Onlangs heb ik zes bronzen idooltjes gekocht. Ze komen uit Zuid Rusland, zijn ongeveer 4500 jaar oud en zijn van een samenleving dat de Koban cultuur wordt genoemd.

Onderstaande afbeelding is een amulet. Het stelt een mannetje voor. Het bijzondere is dat het een mannelijk idool is. Meestal zijn het vrouwelijke.



Op het internet heb ik gezocht naar meer informatie over de Koban cultuur maar er is weinig te vinden over ze.

De meest relevant informatie die ik heb gevonden is het volgende:

Anthropomorphic representations show that the theme of man was very important in the art of ancient peoples of the Caucasus. Most figurines are nude males with emphasized genitalia, embodying power, abundance, and sometimes depicting the god of fertility or god of war.

Op de website van de Hermitage heb ik een soortgelijk idooltje gevonden.

Klik hier :

Waarop ik hoop is dat ik, met deze site, de volgende vragen beantwoord krijg:

- Hoe zat hun godenwereld in elkaar?
- Welke rol speelde het bronzen idooltje in hun godenwereld?
- Zijn er mythische verhalen bekend over de Koban cultuur?
- Op welke manier vereerden zij hun goden?
- Hoe zag hun sociale structuur er uit?

Alvast bedankt,
Rob.

[els]

Hallo Rob, wat een prachtige beeldjes, en wat leuk dat je ze gewoon hebt gekocht.
Ik ken de Koban-cultuur ook niet, maar ik wil wel proberen even mee te denken, misschien komen er dan vanzelf wat dingen uit.

Op Wikipedia stond het volgende: http://en.wikipedia.org/wiki/Koban_culture

De Koban-cultuur (1100-400 v.c.) dateert van de late bronstijd en de ijzertijd, en bevond zich in het noorden en midden van de Kaukasus. De cultuur werd voorafgegaan door de Colchische cultuur van de westelijke Kaukasus.
De cultuur is genoemd naar het dorp Koban in het noorden van Ossetië. Daar zijn in 1869 strijdbijlen, dolken, decoratieve objecten en andere voorwerpen gevonden in een kurgan. Later werden meerdere terreinen blootgelegd in de centrale Kaukasus.

De Koban-cultuur is dus al late bronstijd, volgens dit korte stukje. Aangezien de voorwerpen in een kurgan werden aangetroffen, zal het tot de kurgancultuur behoren.
Een kurgan is een typische grafvorm, in de vorm van een heuvel.
http://en.wikipedia.org/wiki/Kurgan

Deze graven werden gebouwd door volken uit de bronstijd in het oosten van Europa. Ze worden geassocieerd met de Indo-Europese volken die ook alle Indo-Europese talen door heel Europa en Azië hebben verspreid.
Het zijn prehistorische volken, maar uit de neolithische tijd of nog later (brons en ijzer), en niet paleolithisch, zoals de meeste vrouwenbeeldjes die regelmatig opduiken.

De opkomst van de bronstijd en ook allerlei moderne wapens gaat samen met de opkomst van een beeld van mannelijkheid dat wordt gekoppeld aan strijd en kracht, terwijl de oudere paleolithische beeldjes vooral vruchtbaarheid zouden symboliseren of een magische betekenis zouden hebben. Deze uitleg natuurlijk voor wat het waard is, want er zijn geen briefjes bij geleverd.

Het beeldje waar je naar linkte op de site van de hermitage is uit rendierbeen gesneden, dus misschien is het ouder. (?)

Er is tegenwoordig in Amsterdam ook een afdeling van de hermitage, dus misschien is het leuk daar contact mee op te nemen. Ik zie niet veel prehistorisch, maar ze weten er vast wel meer over.

http://www.hermitage.nl/nl/

Op de hermitage-site staat ook dat het beeld van de man in deze culturen steeds meer centraal staat:

http://www.hermitagemuseum.org/html_En/03/hm3_2_4.html

Anthropomorphic representations show that the theme of man was very important in the art of ancient peoples of the Caucasus. Most figurines are nude males with emphasized genitalia, embodying power, abundance, and sometimes depicting the god of fertility or god of war.

[els]

Nog een paar links die misschien helpen. Ik vind weinig historisch over de Kaukasus. Hier iets over Ossetië. Het waren oorspronkelijk Iraanse volken waren, maar ik kan het niet echt linken aan de tijd voor de Perzen (Achaemeniden). Dat is al bijna het einde van die culturen.

http://en.wikipedia.org/wiki/Ossetia
http://en.wikipedia.org/wiki/History_of ... tia-Alania
http://en.wikipedia.org/wiki/Alans
http://en.wikipedia.org/wiki/Caucasus#History

- Hoe zag hun sociale structuur er uit?

Misschien kom je verder via de Kurgan-cultuur:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Koerganhypothese ( http://en.wikipedia.org/wiki/Kurgan_culture )

Ik heb wel een boek over Indo-Europese volken, van J.P. Mallory, maar de Koban-cultuur wordt hierin helemaal niet genoemd, en de Kaukasus staat niet in de index. Het boek heet In search of the Indo-Europeans: Language, Archology and myth. Er wordt in geval wel wat gezegd over het geloof van deze volken.

[rob]

Dag Els,

Bedankt voor je "reply". Een aantal van de links had ik zelf al gevonden maar je hebt met verder geholpen met mijn zoektocht naar de Koban cultuur.

Mijn bewering dat de idooltjes ongeveer 4500 jaar oud zijn klopt inderdaad niet. De Koban cultuur is van 1100 tot 400 BC.

Ik heb een schema gevonden waarbij de ontwikkeling in de loop van de eeuwen van het idooltje zichtbaar is. Het valt op dat er wapens bij komen.



Wanneer ik het schema bekijk dan denk ik dat de beeldjes die ik heb uit de vroege periode komen.

Onderstaand idooltje is, naar mijn mening, de vroegste die ik heb.



Een hedendaagse idooltje zou GI Joe kunnen zijn.




Rob.

[rob]

LS,

Voor wie het interesseert: Ik heb op een Russische website een artikel gevonden wat meer informatie geeft over de Koban cultuur.



Maar ik weet nog steeds niet wat de functie van mijn bronzen figuurtjes was.

Rob.