Deze verklaring van Jesaja toont ons een onverwachte en paradoxale Jehovah, die een polytheïstisch land, beroemd om zijn veelgodendom, mijn volk noemt.
Een soortgelijke conclusie trok ik ook toen ik net zolang bronnen naast elkaar legde over de geschiedenis van de Hyksos en de bijbelse Exodus tot ik zeker wist dat joden over de Hyksos en de Egyptische farao's schreven alsof zij deel uitmaken van hún geschiedenis en hún identiteit.
Dat gaat over een heel specifiek deel van de geschiedenis, die in de bijbel terecht is gekomen alsof het gaat over de geschiedenis van het 'uitverkoren joodse volk'. Een conclusie die je zou kunnen trekken is dat de joodse wetgevende god in feite de Egyptische farao's waren die de west-Syrische bevolking hun wetten oplegde. De onderhorigheid aan 'Jehova' was dus in werkelijkheid onderworpenheid aan de Egyptische verovereraars van de 18e en 19e dynastie. Vandaar ook de naam Mozes - een herinnering aan al die 'Mozessen' in de Egyptische faraonamen van die dynastieën, te beginnen met Kamose (eind 17e dynastie) en Ahmose (eerste farao 18e dynastie). Maar ook Toetmoses heeft een belangrijk aandeel in deze veroveringen en wetgeving.
Ook was de god die de volkeren van Kanaan vooruitjoeg en het 'beloofde land' veroverde in werkelijkheid Egyptische imperialistische farao's die dit gebied veroverden.
Last but not least: de besnijdenis als verbond met god was in werkelijkheid een teken van de onderworpenheid van de overwonnen volken aan de Egyptenaren (althans, dat is mijn interpretatie).
Het verhaal van Jesaja heb ik me nog niet in verdiept, maar ik neem aan dat het hier ook gaat om verbasterde geschiedenis, en om een construct achteraf om het joodse volk een belangrijke historische identiteit te geven. Misschien is hiervan dus ook een letterlijke historische episode te achterhalen. Een verband met de Assyriërs, kennelijk.
De schrijver is wel zo eerlijk de voorrang van Egypte te erkennen en zich slechts als derde te noemen.
Maar wat was een aanzienlijke macht naast de Egyptenaren en de Assyriërs? Misschien gewoon wat je nu 'Syriërs' zou noemen, hoewel dat vooral om een verzameling van allerlei volken gaat. Een concept van 'Israel' als derde macht bestond in die tijd helemaal niet. Een joodse 'Heer' die door Egypte en Assur zou worden gediend bestond helemaal niet, want alle volken die in Syrië en de westkust leefden waren polytheïstische semieten.
Misschien is hier ook wel een tijdvak op te plaatsen door eens te gaan wroeten in de boeken van Josephus en andere joodse schrijvers. Josephus wees althans ook de weg naar de Hyksos in verband met de Exodus, en hij bleek nog gelijk te hebben ook.
Een altaar kan voor mij niets anders dan de piramide van Cheops zijn.
Die is natuurlijk wel al heel oud. Zou die een rol kunnen spelen in de veel latere tijd van Jesaja (voor zover ik geloof hecht aan dateringen van de bijbelse geschiedenis althans)?
Hier een paar bijbellinks:
Willibrordvertaling:
http://www.bijbel.net/wb/?b=37
Bijbelgenootschap (nieuwe bijbelvertaling):
http://www.biblija.net/biblija.cgi?lang=nl
Statenvertaling:
http://www.coas.com/bijbel/
Op de site van de Willibrordvertaling staat ook nog een inleiding op het boek Jesaja:
http://www.bijbel.net/wb/?p=page&i=50326,50326
Echte geschiedenis en bijbelse geschiedenis staan weer heerlijk onontwarbaar door elkaar, maar er staat toch ook wel historisch nuttige informatie over de periode waarin dit zich zou moeten afspelen. Voor mij in elk geval een goede inleiding als insteek, want ik weet niet veel van deze geschiedenis.
