Anton Constandse - groot Nederlands atheïst

[Zunrita]

Tot mijn verbazing tref ik hier niets aan over Anton Constandse, een van onze belangrijkste atheïstische denkers/auteurs, en een werkelijke vrijdenker.

Zie voor bio- en bibliografie: http://www.iisg.nl/bwsa/bios/constandse.html

[els]

Ha, bedankt Zunrita.

Op mijn heb ik wel een link naar hem.



Het is een mirakel van onnavolgbaar website bouwen, maar er staat wel veel op, ook staan er oude radiouitzendingen op, en ook zijn er Anton Constandse lezingen te vinden.

Helaas geen podcast, mijn nieuwe verslaving. Het zijn alleen wat korte fragmenten.
Goed wat te horen over sociale verantwoordelijkheid, zit namelijk naar zijn radiouitzendingen te luisteren.

Ik moet mezelf in atheisme gaan verdiepen, heb namelijk maanden geleden atheisme.eu aangevraagd.... en kreeg hem net opeens binnen. Nou moet ik aan het werk. Opzet maken, forum maken, stukken schrijven, promotie bedenken....

Ik ben een zeloot aan het worden.

[SjaanTje]

Nou moet ik aan het werk. Opzet maken, forum maken, stukken schrijven, promotie bedenken....

Het is je gelukt! Tof! Succes met alles.

[els]

Bedankt!
Atheism.eu is naar Griekenland gegaan zag ik, benieuwd hoe het daarmee afloopt.

Ik zit nog naar Constandse te luisteren, kwam nu een paar audiofragmenten tegen waar mijn moeder het wel eens over had, ik zal haar hierover eens een mail sturen.

Hij was trouwens ook pro-SP, herinner ik me. Vannacht toen ik wakker werd, moest ik er opeens aan denken. Ik dacht aan wat de SP nu noemt 'uitverkoop van de beschaving', en ik wilde het 'diefstal van de beschaving' noemen. Toen bedacht ik dat het jammer is dat ik niet een beetje ben als Anton Constandse, die helder en duidelijk kan uitleggen waarom we hier te maken hebben met 'diefstal van de beschaving', omdat onze eigen overheid de complete infrastructuur van het land, dat Nederlanders zelf hebben opgebouwd voor de Nederlanders, hebben verkwanseld aan de vrije markt alsof het hun persoonlijk eigendom was, zodat het nu naar aan het buitenland kan worden verkocht, en wij niets meer te zeggen hebben over de dingen waar we met onze eigen gat op zitten.

Er was hier sociale woningbouw, zodat mensen met een laag inkomen op een redelijke manier konden worden gehuisvest, en nu verzint de overheid dat de huurprijzen van deze arbeiderswoningen moeten worden gelijkgeschakeld aan de door speculatie opgeklopte prijzen van koopwoningen, zodat mensen met een laag inkomen geen recht meer hebben op de volkswijken waar ze zelf aan hebben gewerkt.

Je kan uren doorgaan met voorbeelden hoe we door onze eigen overheid worden bestolen. Wat heeft een regering eigenlijk te zeggen over onze trein- en busmaatschappijen, ons energienet, ons kabelnet, dat het zo voor winstgevende exploitatie aan het buitenland kan worden verkocht?

De grootste boeven zitten bovenin de regering, en er is bijna niemand die op een adequate manier de vinger aan de pols weet te houden, en dit op een overtuigende manier uitlegt.
De SP doet zijn best, maar er zijn mensen nodig met meer retorisch charisma.

[Zunrita]

Bedankt!
[...]Vannacht toen ik wakker werd, moest ik er opeens aan denken. Ik dacht aan wat de SP nu noemt 'uitverkoop van de beschaving', en ik wilde het 'diefstal van de beschaving' noemen. Toen bedacht ik dat het jammer is dat ik niet een beetje ben als Anton Constandse, die helder en duidelijk kan uitleggen waarom we hier te maken hebben met 'diefstal van de beschaving', omdat onze eigen overheid de complete infrastructuur van het land, dat Nederlanders zelf hebben opgebouwd voor de Nederlanders, hebben verkwanseld aan de vrije markt alsof het hun persoonlijk eigendom was, zodat het nu naar aan het buitenland kan worden verkocht, en wij niets meer te zeggen hebben over de dingen waar we met onze eigen gat op zitten.

Er was hier sociale woningbouw, zodat mensen met een laag inkomen op een redelijke manier konden worden gehuisvest, en nu verzint de overheid dat de huurprijzen van deze arbeiderswoningen moeten worden gelijkgeschakeld aan de door speculatie opgeklopte prijzen van koopwoningen, zodat mensen met een laag inkomen geen recht meer hebben op de volkswijken waar ze zelf aan hebben gewerkt.

Je kan uren doorgaan met voorbeelden hoe we door onze eigen overheid worden bestolen. Wat heeft een regering eigenlijk te zeggen over onze trein- en busmaatschappijen, ons energienet, ons kabelnet, dat het zo voor winstgevende exploitatie aan het buitenland kan worden verkocht?

De grootste boeven zitten bovenin de regering, en er is bijna niemand die op een adequate manier de vinger aan de pols weet te houden, en dit op een overtuigende manier uitlegt.
De SP doet zijn best, maar er zijn mensen nodig met meer retorisch charisma.

Dat, Els, is nou de verworvenheid van de parlementaire democratie! Die maakt alle burgers - tenminste degenen die het 'spel van de democratie' meespelen door daadwerkelijk te gaan stemmen - medeplichtig, en daarmee schatplichtig, aan het systeem. En dat terwijl bij de gemeenteverkiezingen vaak niet meer dan 49% van de kiesgerechtigden komt opdagen. Waarmee ik een oud anarchistisch thema aanroer betreffende het verschijnsel dat een minderheid van de bevolking de 'volksvertegenwoordigende' krachtsverhoudingen bepaalt.
Ken je het schokkende en hilarische relaas 'Niet spreken met de bestuurder', van de journalist Gerard van Westerloo? (De Bezige Bij, 2003-'05) Een auteur met een groot retorisch vermogen. Daarin komt onder meer dat heikele onderwerp van de ondervertegenwoordigde volksvertegenwoordiging aan de orde bij zijn onderzoek naar (de manipulaties van) de Arnhemse, Eindhovense en Leeuwardense slangenkuil der gemeentelijke politieke elite (=volksvertegewoordigers EN z.g. politiek-actieven). Driekwart van die elite verdient gemiddeld 3x zoveel als de gemiddelde burger; driekwart van die gemeente-elite bestaat uit ambtenaren op provinciaal en landelijk niveau, hoger opgeleiden en directeuren van instellingen. En dat heeft de bek vol van Landelijk Representatieve Afspiegeling. Me zolen!

En zo zit dat naar mijn ervaring in alle zogenaamd democratische lichamen. Het is er inherent aan, de manipulatie, achterklap, handjeklap, omkoping en verleiding om de eigen wil door te drijven ten gerieve van eigen status en macht. Geef mij dan maar de werkbaarheid van de oprecht on-democratische stichting met een integer bestuur.

Je hebt gelijk in je verontwaardiging, maar dat is hoe het spel gespeeld wordt en daar geef jij je fiat aan als je stemt. Ik weiger al bijna mijn hele leven mijn stem te geven: ik kom wel opdagen maar lever het biljet in zonder te stemmen. Begrijpelijk genoeg worden stemweigeringen - net als blanco stemmen - nooit apart vermeld in verkiezingsuitslagen: ze zijn vervelende spelbrekers die uit het zicht moeten blijven. Alsof het geen duidelijk politiek statement is! (Ik heb 't niet over al die lamzakken die niet eens komen opdagen.)

Overigens vind ik dat jij aardig je best doet om van alles duidelijk uit te leggen! En met een engelengeduld! Zelfs voor posters waarvan ik denk: moet je daar nou serieus op ingaan? Maar dat zal mijn ongeduldige aard zijn...

[Zunrita]

Ik heb altijd grote waardering en bewondering gehad voor Constandse. Mijn vader (1900-1960), die ook Anton heette, was een tijdgenoot en politiek vriend van hem. Ze kenden elkaar uit de anarchistische en antimilitaristische beweging aan het begin van de 20e eeuw.
Net als Constandse en zoveel andere 'andersdenkenden' links van de SDAP, staat mijn vader (in mijn ogen: eervol) vermeld op de CID*-lijst van 'links-extremistische personen' tussen 1920 en 1940. Hij wordt daar vermeld als: "Amsterdams (anarcho-)syndicalist; redacteur van De Vrije Tribune, orgaan van het Anarchistisch Propaganda Comite (APC), OF orgaan van de Communistische Partij Oppositie (CPO)." Tja, dat laatste was niet duidelijk: er waren zoveel Vrije Tribunes in die tijd!
Beide Antons hebben af en toe briefwisseling gevoerd, tot diep in de Koude Oorlog-jaren '50. Mijn vader kon zich als overtuigd anti-militarist niet meer vinden in Constandse's opvatting omtrent de noodzaak van een militair staatsapparaat. Helaas heeft mijn moeder in haar laatste levensjaren al zijn briefwisselingen weggedaan. Ze was een opruimerig type.

*CID - Centrale Inlichtingen Dienst

[SjaanTje]

net als blanco stemmen - nooit apart vermeld in verkiezingsuitslagen

Zomaar even tussendoor: kan dat nog, blanco stemmen? Ik bedoel: zit er een knop met 'blanco stemmen' op de stemmachine?

Bij ons in de bible belt werd vroeger tegen alle tehuis-down-syndromers-met -stemrecht gezegd dat ze een hokje moesten rood kleuren en dan 'de groeten van greetje' oid erbij moesten schrijven. Die biljetten waren dan ongeldig. Dat kan op de stemmachine bijvoorbeeld niet meer, zodat de invoer van de stemmachine - afgezien van het antwoord op mijn vraag - sowieso al een verschraling van het stemgebeuren heeft opgeleverd.

Overigens vind ik het tekenend voor de afstand tussen volk en bestuur dat er, om opkomst te genereren, gestemd moet kunnen worden in supermarkten, benzinestations en warenhuizen, terwijl voor heel veel mensen er zo weinig te kiezen valt en ook zo weinig mensen het gevoel hebben invloed te kunnen uitoefenen, dat de interesse voor politieke processen al helemaal verdwenen is.
Dus in plaats van de verkiezingen op te leuken, zou de politiek wat 'interactiever' (als dat de juiste term is) kunnen worden.

[Zunrita]

net als blanco stemmen - nooit apart vermeld in verkiezingsuitslagen

Zomaar even tussendoor: kan dat nog, blanco stemmen? Ik bedoel: zit er een knop met 'blanco stemmen' op de stemmachine?

Bij ons in de bible belt werd vroeger tegen alle tehuis-down-syndromers-met -stemrecht gezegd dat ze een hokje moesten rood kleuren en dan 'de groeten van greetje' oid erbij moesten schrijven. Die biljetten waren dan ongeldig. Dat kan op de stemmachine bijvoorbeeld niet meer, zodat de invoer van de stemmachine - afgezien van het antwoord op mijn vraag - sowieso al een verschraling van het stemgebeuren heeft opgeleverd.

Overigens vind ik het tekenend voor de afstand tussen volk en bestuur dat er, om opkomst te genereren, gestemd moet kunnen worden in supermarkten, benzinestations en warenhuizen, terwijl voor heel veel mensen er zo weinig te kiezen valt en ook zo weinig mensen het gevoel hebben invloed te kunnen uitoefenen, dat de interesse voor politieke processen al helemaal verdwenen is.
Dus in plaats van de verkiezingen op te leuken, zou de politiek wat 'interactiever' (als dat de juiste term is) kunnen worden.

Ja, op de stemmachine zit een 'blanco'-knop - vaak enigszins weggewerkt onder een sticker met bijv. gebruiksaanwijzing of anderszins onzichtbaar gemaakt...
Je biljet ongeldig maken (een veeltoegepast principe onder anarchisten toen er nog stem- of opkomstplicht bestond) is met een machine natuurlijk onmogelijk. Maar weigeren kan nog steeds. (Overigens is het begrip 'stemweigeren' onbekend bij Google.)
Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Stemplicht

Ik denk, SjaanTje, dat het nu niet veel anders is dan vroeger; ook toen was het meerendeel van 'het volk' niet politiek geïnteresseerd. Of het was te lui om er zich mee bezig te houden. Mijn vader (een politiekbewuste boekdrukker, die zich op eigen kracht ontwikkelde tot intellectueel) had alleen maar in abstracto wat op met zijn mede-arbeiders. Met de meeste mensen in concreto had hij zowieso niets op, tenzij ze hun hersens gebuikten. En ik kan het niet met hem oneens zijn.

Als je niet wilt deelnemen aan het dichtgetimmerde politieke theater, dan kun je altijd nog buitenparlementair actief zijn, bijv. in de kraakbeweging, of in Indymedia http://www.indymedia.nl/

[els]

Dat, Els, is nou de verworvenheid van de parlementaire democratie! Die maakt alle burgers - tenminste degenen die het 'spel van de democratie' meespelen door daadwerkelijk te gaan stemmen - medeplichtig, en daarmee schatplichtig, aan het systeem.

Dat is natuurlijk zo, we hebben niet allemaal het recht om te klagen, omdat we deelnemers zijn. Maar het systeem op die manier is ook niet helemaal slecht.

Een zwakke punt is dat er ergens altijd een machtscentrum schuilt - en dat is meteen de plaats waar al het schuim der aarde opaf stroomt.

Velen zijn er als de kippen bij om erop te wijzen dat het communisme 'ook niet werkt', maar ik weet niet of er veel mensen zijn die de overeenkomsten met het falen van het vrijemarksysteem herkennen om de vrijheid en gelijkheid van het individu te waarborgen.

Volgens mij zit die overeenkomst erin dat mensen die azen op macht en rijkdom altijd weer de zwakte van elk systeem weten op te sporen, en daar inhaken.

Het is volgens mij de overheid die ervoor moet zorgen dat mensen geen misbruik maken van de mogelijkheden, en die moet tegengaan dat hierdoor een scheve situatie ontstaat. Maar natuurlijk is de overheid zelf de zwakke schakel, als je hier niets tegen doet: want dat is precies de plek dat het schuim aantrekt, zodat ze hun eigen zaakjes kunnen regelen.

Dat is bijvoorbeeld de reden waarom huizenprijzen escaleren en het hele land een grote bouwput is met overal bouwprojecten, renovatie, uitbreiding infrastructuur etc. Omdat er in de bouwmarkt geen enkele financiele bescherming bestaat, floreren hier de woekeraars en de speculanten, en zij hebben hun zetbaasjes tot op het hoogste regeringsniveau, om te zorgen dat de wetgeving in hun voordeel is, en dat overheid als hun grootste opdrachtgever altijd weer een nieuw alibi heeft voor een of ander miljardenproject. Dat de overheid een oogje dichtknijpt voor de grootschalige fraude in deze wereld, ligt voor de hand.

Ken je het schokkende en hilarische relaas 'Niet spreken met de bestuurder', van de journalist Gerard van Westerloo? (De Bezige Bij, 2003-'05) Een auteur met een groot retorisch vermogen.

Nooit van gehoord, maar ik zal eens zien of ik het ergens tegenkom.

Daarin komt onder meer dat heikele onderwerp van de ondervertegenwoordigde volksvertegenwoordiging aan de orde bij zijn onderzoek naar (de manipulaties van) de Arnhemse, Eindhovense en Leeuwardense slangenkuil der gemeentelijke politieke elite (=volksvertegewoordigers EN z.g. politiek-actieven). Driekwart van die elite verdient gemiddeld 3x zoveel als de gemiddelde burger; driekwart van die gemeente-elite bestaat uit ambtenaren op provinciaal en landelijk niveau, hoger opgeleiden en directeuren van instellingen. En dat heeft de bek vol van Landelijk Representatieve Afspiegeling. Me zolen!

Daar ben ik heel grondig mee eens. Je zou toch op zijn minst zeggen dat een 'volksvertegenwoordiging' het volk vertegenwoordigt. Maar het is vooral de elite die zijn zaakjes geregeld heeft, en mensen van het volk worden gewoonlijk als 'populist' in een hoek gezet of op een andere manier belachelijk gemaakt.

Ik zie bij de SP, die toch ooit een aardige volkspartij was, compleet met volkse vooroordelen trouwens, ook steeds meer zo'n linkse elite omhoog stomen, die flits pratend de zaakjes wel even willen opknappen voor het onmondige volk, maar intussen zelf nooit een slag werk heeft uitgevoerd. In het algemeen noem ik dit tegenwoordig de verwouterbossing, maar natuurlijk is het al van alle tijden.

Ik vind het jammer dat er zo'n grote kloof bestaat tussen deze elite en het 'gewone volk'.

Je hebt gelijk in je verontwaardiging, maar dat is hoe het spel gespeeld wordt en daar geef jij je fiat aan als je stemt. Ik weiger al bijna mijn hele leven mijn stem te geven: ik kom wel opdagen maar lever het biljet in zonder te stemmen.

Ik ga wel stemmen, ik heb nu dan maar op Remine Alberts gestemd, omdat ik me niet kan voorstellen dat zij ooit uit is op macht. Ze is volgens mij eerlijk, en heeft bovendien als mantelzorger ervaring met allerlei problemen van de gemiddelde mens. Zij weet tenminste wat 'werklast' en afhankelijkheid betekenen.

Maar toch wil ik niet alleen maar negatief zijn over de democratie omdat deze wordt uitgehold door de aasgieren. Mensen kunnen zelf ook proberen invloed uit te oefenen op de ontwikkelingen. Ik weet wel dat je tegen een smerige macht moet opboxen, en dat er vuile spelletjes worden gespeeld, maar in elk geval hebben wij meer kansen om de vinger aan de pols te houden, ontwikkelingen aan de kaak te stellen en over alternatieven na te denken. Meer dan in staatsvormen waar de burger niets in de melk te brokkelen heeft, dissidenten worden opgepakt en kritiek op de overheid niet wordt geaccepteerd.

Ik vraag me nou toch af hoe jij daartegenover staat. Ik kan me zo voorstellen dat je denkt dat het allemaal niet uitmaakt wat je doet, maar ik vind dat al met al er toch wel dingen verbeterd zijn, dankzij een voorhoede die zich hier heel voor heeft ingezet. Misschien val jij (en je familie) ook wel onder die voorhoede.

PS wat ontzettend jammer dat de briefwisseling van je vader met Constandse verloren is gegaan. Dat zijn van die momenten...

Helemaal nu ik bezig met mijn atheisme-website, en op zoek ben naar goede Nederlandse stukken om te plaatsen. Nederlands is toch al zo karig met het verspreiden van teksten van hun eigen belangrijke mensen. Of ze nou geen belangstelling hebben of dat ze te gierig zijn, ik begrijp het niet. Geef mij wat dit betreft maar de Amerikanen, die plaatsen allerlei oude teksten belangeloos en gratis op het web, zodat iedereen er kennis van kan nemen - zoals het hoort. Wat heb je nou aan een cultuur die zijn eigen bronnen alleen toegankelijk maakt voor de elite?

[els]

Zomaar even tussendoor: kan dat nog, blanco stemmen? Ik bedoel: zit er een knop met 'blanco stemmen' op de stemmachine?

Grappig, dat was mijn eerste vraag toen ik vorige maand mijn Amsterdamse stemlokaal binnen wandelde, dat dan toch eindelijk ook was gemoderniseerd. Maar het kan dus, zoals Zunrita al zei.

Overigens vind ik het tekenend voor de afstand tussen volk en bestuur dat er, om opkomst te genereren, gestemd moet kunnen worden in supermarkten, benzinestations en warenhuizen, terwijl voor heel veel mensen er zo weinig te kiezen valt en ook zo weinig mensen het gevoel hebben invloed te kunnen uitoefenen, dat de interesse voor politieke processen al helemaal verdwenen is.

Volgens mij zijn er een paar oude, beproefde mechanismes in het spel. Een deel van de bevolking heeft het te makkelijk om zich echt druk te maken over de problemen die ontstaan. Ze zien gewoon niet wat de gevolgen zijn van de wereldwijde jacht op goedkope arbeid, en het openstellen van grenzen voor het bedrijfsleven en arbeidskrachten.
Een ander deel merkt het verrekte goed, maar er bestaan niet veel grote organisaties die deze massa kan trekken. Mensen leven te verbrokkeld, en weten niet waar ze naartoe moeten om iets aan hun problemen te doen. De FNV probeert af en toe iets, en de huurbond, maar dat is dan een middagje demonstreren, en dan verlies je elkaar weer uit het oog.

De verbrokkeling ontstaat trouwens mede dankzij de 'flexibilisering' van de arbeidscontracten. Ik zie het in het bedrijf waar ik werk; vroeger werkten mensen daar lang samen, ze kenden alle ins en outs van het bedrijf en ze kenden hun rechten, ze waren mondig, en als een ontwikkeling ze niet zinde, traden ze daar gezamenlijk tegen op. Nu hebben mensen een arbeidscontract van zes maanden tot drie jaar, daarna mogen ze wieberen. Het gevolg is dat je je eigen collega's niet kent, mensen kennen hun rechten niet meer en het kan ze niet schelen ook, omdat het hoofdzakelijk jongeren of studenten zijn, en als er een slechte beslissing wordt genomen, kunnen de mensen het nergens aan spiegelen, omdat ze niet zien dat ze midden in een neergaande spiraal zitten. Vakbondsleden werken er bij ons dan ook niet meer. De grootste ironie is nog dat de vakbond mee heeft gewerkt aan dit systeem van flexibele arbeidskrachten, onder het mom van het 'vastleggen van rechten'.

Dus in plaats van de verkiezingen op te leuken, zou de politiek wat 'interactiever' (als dat de juiste term is) kunnen worden.

Dat moet zeker, maar hoe? Ik deed dus mee met een politiek café vanuit die overweging, maar ik merk wel dat het erg moeilijk is om zoiets in beweging te zetten. Misschien heb je hier charismatischere mensen voor nodig, die bovendien een plan hebben.

Zou het zin hebben hierover eens te brainstormen?

[Zunrita]

[...]Ik vraag me nou toch af hoe jij daartegenover staat. Ik kan me zo voorstellen dat je denkt dat het allemaal niet uitmaakt wat je doet, maar ik vind dat al met al er toch wel dingen verbeterd zijn, dankzij een voorhoede die zich hier heel voor heeft ingezet. Misschien val jij (en je familie) ook wel onder die voorhoede.
[...]
Helemaal nu ik bezig met mijn atheisme-website, en op zoek ben naar goede Nederlandse stukken om te plaatsen. Nederlands is toch al zo karig met het verspreiden van teksten van hun eigen belangrijke mensen. Of ze nou geen belangstelling hebben of dat ze te gierig zijn, ik begrijp het niet. Geef mij wat dit betreft maar de Amerikanen, die plaatsen allerlei oude teksten belangeloos en gratis op het web, zodat iedereen er kennis van kan nemen - zoals het hoort. Wat heb je nou aan een cultuur die zijn eigen bronnen alleen toegankelijk maakt voor de elite?

Ik heb zelf nooit tot enige voorhoede behoort. Wel als puber actief geweest in de ANJV (communistische jeugorg.) en daar een grondige hekel aan actieve politiek aan overgehouden. Te saai en te oppervlakkig om me er actief mee te bemoeien. Ik ben van het diepe, langzame en grondige denken, en daar is 'geen tijd' voor in het politieke bedrijf, dat bol staat van de ronkende uitsmijters, one-liners, cliche-opvattingen, 'flachdenken' EN afgrijselijk taalgebruik.

Je andere opmerking: bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (iisg) http://www.iisg.nl/ is heel wat historische tekst te vinden, evenals bij het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (iiav) http://www.iiav.nl/ en het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (dnpp) http://www.rug.nl/dnpp/index
En dan natuurlijk alle andere archiefdiensten in binnen- en buitenland. Begin hier eens:
http://www.archieven.org/
http://hennekam.archieven.org/?page=afkortingen.php

[els]

ben van het diepe, langzame en grondige denken, en daar is 'geen tijd' voor in het politieke bedrijf, dat bol staat van de ronkende uitsmijters, one-liners, cliche-opvattingen, 'flachdenken' EN afgrijselijk taalgebruik.

Tsja, dat is overal zo. Hoe oppervlakkiger je bent, en met hoe meer gemak je de klankruimte continu weet te vullen, waarbij je dan wel ABN moet spreken en laat doorschemeren het elitaire jargon te beheersen, hoe hoger je komt in in de publieke wereld. Daar hebben mensen veel meer ontzag voor dan voor mensen die de tijd nemen om een degelijk en inhoudelijk verhaal te vertellen. De boegbeelden van onze media zijn zo vergeven van oppervlakkige brallers dat ze denken dat de gemiddelde mens niet langer dan veertig seconden luisterconcentratie weet op te brengen. De werkelijkheid is dat ze het zelf niet kunnen.

De keuze die je hebt is afhaken of ermee zien te schipperen. Ik stoot in elk geval ook vaak mijn neus tegen deze mentaliteit. Sommige politici beseffen heel goed dat je een rede van twee-eneenhalf uur kan voorbereiden, maar dat de media daar een zinnetje van maximaal drie woorden uit zullen halen, en dat drie weken lang nonstop zullen herhalen - en daar wordt je dan op afgerekend. Dus moet je proberen geen doordachte rede te houden, maar alleen maar drie goede woorden te verzinnen. Dat bepaalt je succes.

Bedankt voor de links met archieven. Ik heb tot nu vruchteloos een beetje rond zitten surfen, maar als ik meer tijd heb zal ik eens kijken of ik het een beetje in kaart kan brengen.