Ik geraak er niet van onderuit hé, nu moet ik zelf ook iets toevoegen?
Eerst en vooral, als reactie op wat Els zei in de thread 'man, vrouw en transgender' (
http://www.nissaba.nl/nisphp/viewtopic.php?t=635 ), het is niet omdat ik mezelf vandaag niet meer 'man' kan noemen, dat ik niet meer vanuit het oogpunt van een man kan spreken. Dit klinkt contradictorisch, maar het is het eigenlijk allesbehalve: 27 jaar in een mannenlichaam en (met vallen en opstaan) in een mannelijke rol, tussen de mannen en onder de invloed van mannelijke opvoedings- en communicatiepatronen, maken dat ik moeilijk onderuit kan van de klei die me heeft gekneed, ook al kom ik tot de conclusie dat dit niet alles is wat er is. Ik spreek de taal op zo een manier dat ik er amper onderuit geraak, ook al voelt het als een masker aan...
Dit zeg ik om mogelijke dooddoeners te vermijden: het zou maar al te gemakkelijk zijn om te zeggen dat mijn mening er niet toe doet, sinds ik me definieer als androgyne en niet als man. Ben kampîoen in B zeggen waar iedereen A zegt, als ik in een discussie over feminisme verzeild zou zijn op een mannenforum, zou ik daar ongetwijfeld de kant van de vrouw verdedigen. Advocaat van de duivel, zo je wil - ik kan niet aan deze rol ontsnappen.
Maar soit.
In mijn zoektocht naar genderstudies botste ik op de realisatie dat de meeste van deze cursussen staan geboekstaafd als 'vrouwenstudies', dit anno 2006. Lijsten met eindwerken raken amper mannen aan, en nog minder transgenders. Met andere woorden, steevast wordt de vrouw bekeken, alsof dit geen verhaal is dat gewoon niet compleet kan zijn als je de andere genders buiten beschouwing laat. Je kan volgens mij geen volledige waarheid bereiken als het verhaal éénzijdig belicht wordt.
Ik geloof steeds meer in een 'gender continuüm' - het stereotiepe beeld van man en vrouw aan beide uiteinden, een nulpunt in het centrum, en elke mens ergens op die lijn. Het probleem zit hierin volgens mij niet in de fysiologie aka penis of vagina, maar wel in het feit dat vanuit beide 'kampen' de Perfecte Man of Vrouw is gedefinieerd en opgelegd aan de leden, met alle mogelijke aanmoedigingen en afradingen, pesterijen en eretekens, helden en parias.
Ergens in de geschiedenis zijn mensen - die blanco worden geboren - uit elkaar getrokken en in strikte rolletjes opgedeeld, mooi van elkaar gescheiden. Ik vind dat Els hier de nagel op de kop slaat. Ik heb daar in feite weinig aan toe te voegen. Het kan bijvoorbeeld hypothetisch perfect dat zij als vrouw assertiever zou zijn als ik als man. Of ik emotioneler. Maakt haar dat minder vrouw of mij minder man? Neen, het zegt puur dat de Heilige Rolbepaling fout is, precies op dezelfde manier als racisme fout is, omdat het leden van de groep vastpint op de veronderstelde eigenschappen van de groep, ook al zijn zij eventueel volledig verschillend.
Ja hoor, ik weet wel wat ik moet doen om 'mijn mannetje te staan'. Heb in mijn tijd ook wel eens het macho-dier gespeeld en zo met een mooie pauwenstaart meisjes geïmponeerd. Maar het voelt zo leeg, zo oneerlijk, zo fout. Vanachter schild en masker kan je enkel misverstanden uitlokken.
We moeten HEEL voorzichtig zijn met uitspraken van 'zo is een vrouw en zus een man'. Aan de ene kant bemerk ik in mezelf misconceptie na misconceptie over dit onderwerp en denk ik dat ik nog maar aan het begin sta van een her-leren van wat het betekent om mens tussen mensen te zijn, wat liefde is en wat communicatie. Aan de andere kant spring ik zo de gordijnen in, telkens als hier vaste normen aan worden geplakt.
Om een kat een kat te noemen, sinds ik me meer als transgender uit is er een zeer vreemde nieuwe dynamiek ontstaan: mede-transgenders lijken me evenzeer naar een stereotiep beeld van vrouwelijkheid te willen trekken dan mijn mannelijke achtergrond dat deed richting mannelijkheid. Het is nu allemaal makeup en kleren...
'Oei je hebt je niet geschoren...' Ik heb daar geen zin in!
Dat bovenstaande gender continuum lijkt als een spelletje touwtrekken. Ik word er zot van... Kribbig ook, want we zitten hier weer met misverstanden en onechtheid. Voor mij dan toch.
Maar er bestaat een alternatief. De laatste tijd heb ik, als ik mijn persoonlijke vragen blootleg aan meisjes en mijn positie naar hen toe beter laat aansluiten op hoe ik me voel, gemerkt dat die daar véél ontvankelijker voor staan dan ik van jongens mocht bemerken in mijn opvoeding-tussen-jongens. Van het promoten van hun eigenheid en het bekampen van clichés dmv opmerkingen als 'ik denk niet dat het feit dat ik de keuken aan het proper maken ben, genetisch bepaald is', een zeer tastbare beloning krijg. Zoals mijn vrouwelijke collega me zei op mijn vorig werk (trouwens geen katje om zonder handschoenen aan te pakken, én een echte schat): 'ik heb gemerkt dat ik gedurende het werk tegen je klets alsof ik tegen een meisje zou kletsen'. Waw, maar nu kan je me geen groter gevoel van behoren geven, dan dergelijk vertrouwen. Ik voel me gewoon helemaal opwarmen. Een schril contrast met de misverstanden die ik ervaar in situaties waar alles afhangt van eerste indruk.
Dus. Mijn geboortelichaam heeft me in een ander kamp geworpen dan dat van jullie. Ik heb daar niet voor gekozen en indien ik werkelijk zou mogen kiezen, denk ik dat ik toch minstens de helft van de tijd als een meisje zou leven (grrr waar blijven nanotechnologie of hologramkamers!
). Al gans mijn leven ervaar ik een afstand tussen mij en meisjes, met andere gedragspatronen en binnen een strikt geritualiseerde omgeving. Als ik wens om positief voorbij het oordeel van de eerste indruk te komen, dan moet ik me als sterke man gedragen, of het risico lopen dat er scheef naar me wordt gekeken, ZOWEL door mannen als door vrouwen. Het doet daar niet ter zake of ik me op dat moment wel zo voel. Het kan best zijn dat ik me totaal emotioneel labiel voel, (en zou huilen als ik het kon, maar ook dit is me zeer zorgvuldig afgeleerd (of deed ik dat dan toch zelf???)), of dat ik in een bui ben van pronken en met iedereen contact zoeken. Niks van. Kleren? Gevoelsuitingen? Laat maar hangen, al die mooie stoffen, doe toch maar niet je benen zo over elkaar, let er toch maar op dat je je sigaret niet 'met een los handje' vasthoudt.
Je komt amper buiten, en je botst al met een rigide genderstructuur die weinig zegt over man of vrouw als individu. Het zegt echter wél veel over hoe sterk een persoon is om zich hiertegen te verzetten. Al gans mijn leven verdeel ik de wereld tussen volgers en 'coole mensen' die hun eigen hart volgen. Voor mij is het zeer pijnlijk om te beseffen dat ik eigenlijk in het eerste kamp rondhos. Ik heb een teer hart (ook dat nog!) en trek me de oordelen van de omgeving tegen beter weten aan, dus ja, ook ik 'passeer' als man. Van binnen dit punt op het spectrum ervaar ik veiligheid, maar geen passie, geen gevoel van vrijheid. Erger is mijn contact naar 'coole meisjes' toe. De aantrekkingskracht is, maar de wederzijdse herkenning en gevoel van verwantschap dat ik ervaar kan er gewoon niet zijn, zolang ik zélf één van de volgers ben. De kilte van dit wantrouwen gaat echt dwars door mijn ziel heen. Het is als een spiegel: wat ben jij nou helemaal? En jij praat over eerlijkheid???
Ik geef toe: feminisme heeft me tot voor een paar maanden geleden doen huiveren. Ik bemerk al gans mijn leven dat ik gewoon smelt voor een meisje dat de wereld benadert als een speeltuin vol mogelijkheden, dat straalt vanuit haar eigenheid. Maar het is ook vaak deze persoon die zich diep heeft ingegraven in haar ervaringen, die schreeuwt 'mannen dit en mannen dat!' Ik heb op een zogenaamd radicaal links politiek kamp mogen ervaren hoe de plaatselijke feministes vrouwententen en een vrouwenfuif organiseerden - mannen niet toegelaten - als modeloplossing voor een betere wereld. Het onderscheid werd daarin gemaakt op basis van het lichaam van een persoon. We zijn al enkele jaren verder en er werd heel wat gelobbyd door een gelijkgestemde vriend(in) van me, zodat hijzij ook binnen mag, maar ik ga er niet meer heen - ik ga niet over de grond kruipen om te sméken te worden toegelaten. Het enige wat ik op zo een moment wist te ervaren, is diepe pijn van uitsluiting en onbegrip. Ik heb me dan ook van gans het gegeven gedistantieerd, en ben in diepe ellende vroeg gaan slapen.
De volgende mening levert me vaak conflicten op met meisjes. Om deze te testen ga ik die hier toch nog maar effe lanceren. Mijn mening is dat in eigen land, mooie meisjes veel meer ruimte hebben voor individuele expressie en groei dan mannen. Ik merk daarbij op: mooi. Dat is de keerzijde van de medaille: schoonheid bepaalt in onze cultuur (ook nog veel te zeer in mijn eigen waardenpatronen, ik probeer eraan te werken) de mogelijkheden van de vrouw om deze vrijheid te kunnen ervaren. Met alle nadelen van dien, als je inderdaad mooi bent...
Ik geef wél absoluut toe dat de strijd voor vrijheid van vrouwen absoluut nog niet is uitgestreden. Maar we zijn daar wel al een pak in gevorderd in eigen land! Ik weet niet hoe ik me honderd jaar geleden zou hebben gevoeld. Ik denk dat ik vanuit mijn mannenlichaam tevergeefs zou hebben gesnakt naar een vrouw die toch maar eens een broek zou dragen of die zich niet steeds zo klein zou opstellen, en dat ik in een vrouwenlichaam gewoon zou doodgaan van miserie, of met dynamiet zou gaan rondsmijten... Maar het feminisme heeft teweeg gebracht dat een huidige generatie meisjes de dingen kan schrijven die jullie nu schrijven, dingen die ik toejuich, dingen die verder moeten groeien.
Welnu, Astrid hamert op het feit dat mannen steeds door vrouwen de hete kastanjes uit het vuur laten halen. Dan moeten we eens kijken naar wat het feminisme gedaan heeft voor de man... Een vrouw mag een broek aandoen, maar doe maar eens als een man een rok aan? Als je transgender bent en je weet te passeren als vrouw, prima, maar doe die eens gewoon aan? Ik vecht nog steeds tegen mijn innerlijke censor om dit stuk stof ooit te 'recupereren' in de hoop dat dit me wel eens zou kunnen staan... Maar dan ben ik meteen 'travestiet', met alle pejoratieve bijklanken van dien, terwijl de jeansbroek alom geprezen wordt als vrouwen die vullen... What the fuck???
Dit is kledij - uiterlijk. Is me minder relevant dan mijn positie tov andere mensen. Maar wat een jandorie is me dat! Ik zie écht geen verschil tussen de tegenwind die een vrouw ervaart als ze op wenst te klimmen in de bedrijfspiramide, en de zachte man die gewoon niks bakt van dergelijke competitie, ik zeg maar iets. Heb lang handenarbeid gedaan tussen mannen, wat denk je, dat ik daar publiekelijk in tranen zou moeten uitbarsten? Direct drie trappen lager op de rangorde! En dan krijgen we mooie communicatie: "alles goed?", "ca va". Wat is daar nu in hemelsnaam mee gezegd?! Zitten al die mensen niet met vragen? Er was een man waarvan ik wist dat hij een maand had thuis gezeten met een depressie omdat hij pas gescheiden was, maar lachen en grapjes maken dat hij deed, de dag dat hij terug kwam werken... Achter dat immense schild zit echter een gekwetste ziel... Hoé koud is die precies op dat moment??? Stel je dat eens voor.
Dit zijn ménsen. Er is geen enkele reden waarom we zouden moeten beweren dat mannen minder gevoelig zijn dan vrouwen, of eender welke van de dooddoeners. Wat we hebben, is een situatie waarbij de Grootste Gemene Delers zijn uitvergroot over gans de penis- of vaginafamilies. Zonder de rollen van de opvoeding zou de afstand in de gedrags- en communicatiepatronen tussen ons, véél minder groot zijn. Het aantal misverstanden véél kleiner. Het contact véél echter. Maar neen. Vreemd genoeg zak ik ook in de oordelen van veel meisjes, als ik me effe niet sterk voel. Als ik een vriendin van hen was, zouden we misschien samen chocoladetaart kunnen gaan eten
Dus: het lichaam dat ik bezit, kleurt het oordeel.
Anyways, Astrid, je ziet dat ik hier ook over kan blijven zanikken... Emancipatie? My ass!
Pfff...
In ieder geval ben ik blij dat de transgenderbeweging vragen stelt over de waarde van deze hokjes. Bornstein en Feinberg zijn zoals gezegd absolute MUST-READS voor iedereen die zich in genderrollen interesseert. De golf komt op die zegt dat niet 'mannen' of 'vrouwen' maar de ROL die ze hebben aangeleerd gekregen, verantwoordelijk is voor wat er misgaat tussen ons en met onze omgeving. Opgelegd door groepsdruk en conformisme, onwetendheid en arrogantie, en economische en maatschappelijke 'efficiëntie'. Dat we er allemaal zo propertjes mee in geloven dat vrouwen van Venus komen en mannen van Mars, zorgt dat we verder dan ooit zitten van de vrijheid.
Vrijheid benadert volgens mij het beste wat John Stuart Mill wist te schrijven in zijn boek 'over vrijheid':
staat noch publieke opinie hebben zich te bemoeien in het privéleven van individuen, dit is voor 100% eigendom van de persoon zelf.
er is nood aan serieuze bescherming van zij die afwijken van de heersende meningen.
evolutie is onmogelijk als iedereen hetzelfde zegt, het is niet omdat iedereen A zegt dat de enkeling die B roept, ongelijk zou hebben. Zie bijvoorbeeld Galilei, die mooi mocht branden op de brandstapel omdat hij beweerde dat de Aarde rond was.
je eigen vrijheid stopt waar die van je medemens begint. Binnen deze cirkel ben je vrij om te doen of je laten datgene wat je wilt.
Dat is 150 jaar geleden geschreven. Het is volgens mij dat waar we voor moeten vechten, om totale vrijheid voor individueel zijn te bereiken.
En nu ga ik ophouden...
Graag je reactie.
