Hai Wolter,
Bedankt voor de definitie. Het is jammer dat ik je niet verder kan helpen op het gebied van Noord-Afrikaanse culturen en vrouwen. Heb je je onderzoek ook nog op andere forums geplaatst, zoals
http://www.amazigh.nl en
http://www.tawiza.nl/ ? Er zijn natuurlijk ook vele andere Marokkaanse forums, maar die zijn vaak zo islamitisch dat ik er al snel de kriebels van krijg, zoals
http://www.maroc.nl en
http://wwww.marokko.nl .
Dat brengt me meteen op de reden dat ik me afvroeg hoe 'empowerment' was gedefinieerd in jullie onderzoek. Jullie defitie kan ik me wel in vinden, en ook de invalshoeken lijken mij heel to the point te zijn. Ik moest eraan denken omdat het woord 'feminisme' eigenlijk helemaal niet gedefinieerd is, en daardoor is het woord inmiddels nogal nietszeggend en voor iedereen inzetbaar, zelfs voor regressieve stromingen.
Wolter schreef:Waar je het hebt over onderdrukking of totale onderwerping veronderstel je dat de situatie voor de betrokken vrouwen onwenselijk is.
Eigenlijk zat ik meer te denken aan verwatering van termen. Ik ben niet te beroerd om te veronderstellen dat goede moslimvrouwen het heel fijn vinden dat ze onder voogdij van hun man zijn geplaatst en dat ze het huis niet mogen verlaten, zelfs niet om naar de dokter te gaan (komt echt voor in Marokko, ik heb het niet over de Taliban).
Maar volgens de nieuwste islamuitleg heeft de islam vrouwen rechten gegeven. Daarbij zijn de 'domeinen' voor mannen en vrouwen gescheiden. Volgens die uitleg hoort de man buiten het huis en is hij daar de baas, terwijl vrouwen de baas zijn in het huis, of zoiets. Ze mogen in het huis dan wel geslagen worden als ze hun man niet gehoorzamen, maar theoretisch is het huis hun domein, zelfs zodanig dat ze er niet uitmogen.
Dan denk ik al snel aan iets wat je zag gebeuren met de term 'feminisme'. Die werd voor het eerst gebruikt tijdens de opkomst van emancipatiebewegingen in de negentiende eeuw, en die hadden te maken met gelijke rechten en mogelijkheden voor alle burgers. Op een gegevem moment werd de term feminisme ook ingekapseld binnen het christendom en kreeg je zoiets als 'christelijk feminisme'. Dat hield zoveel in als dat een huisvrouw ook geëmancipeerd kon zijn, en dat datgene waar het werkelijk om ging was dat vrouwen de 'keuze' hebben om buitenshuis te gaan werken of huisvrouw te worden en haar tijd te gaan besteden aan het opvoeden van de kinderen. Het kernthema, de mogelijkheid tot zelfbeschikking vanwege de financiële onafhankelijkheid die gepaard gaat met betaald werk buitenshuis, werd gemakshalve vergeten, met als gevolg dat het christelijk feminisme precies terug naar af is, naar een situatie waarin de vrouw helemaal afhankelijk is van het inkomen van haar man, en dus niet vrij is om de beslissingen te nemen die je kan nemen als je werkelijk onafhankelijk bent.
Ik zie analoog hieraan direct 'islamitische empowerment' voor me, namelijk hoe vrouwen en mannen niet gelijk maar 'gelijkwaardig' zijn, en dat ze beide evenveel rechten hebben, alleen 'andere rechten', en hoe moslimvrouwen dan de baas in huis zijn en daar alle rechten hebben die ze nodig hebben. Nul empowerment dus, alleen maar religieuze retoriek om mensen tevreden te stellen met ongelijkheid.
Dit soort termen moeten volgens mij niet gaan over een aanpassing aan tradities van ongelijkheid, maar deze tradities totaal doorbreken en nieuwe relaties tussen mannen en vrouwen formuleren. Dat is natuurlijk maar mijn mening, maar mijn ervaring is dat religies heel goed zijn in het inkapselen van concepten die vooruitgang tot stand brachten om ze via hun retoriek weer aan te passen aan de ongelijkheid die in hun godsdienst ligt besloten.
Emancipatiestromingen gaan meen ik over gelijke rechten van individuen, niet over het glanzend oppoetsen van godsdiensten door gebruikmaking van termen die binnen humanistische bewegingen zijn ontwikkeld.
Maar goed, ik heb dus wel zo mijn opvattingen over emancipatie en godsdienst, maar dat is verder geen criterium in jullie onderzoek. Ik ben ook wel geïnteresseerd in een discussie over empowerment onder NA-vrouwen, maar jammer genoeg komen hier niet veel Marokkaanse vrouwen.
Het lijkt me trouwens heel leuk als je de uitkomsten hier presenteert, ik zal ze ook op de portalsite zetten als je het goed vindt.
)
)