Ik ben wat sceptischer over het rooskleurige beeld dat steeds over Tibet en het boeddhisme wordt geschlderd. Het Tibetaanse boeddhisme was een theocratisch onderdrukkingssysteem, dat werd gekenmerkt door zowel hypocrisie als geweld. Vrouwen zijn daarin inferieure wezens, die het bezit zijn van mannen, en verschrikkelijk worden gestraft als ze 'overspel' plegen. Dan werden bijvoorbeeld hun ledematen afgehakt.
Maar op het moment zie je bij het leven hele mooie verhalen over de fantastische historische positie van vrouwen in de geschiedenis van Tibet. Het klinkt historisch heel interessant, maar mijn wantrouwen wordt gewekt omdat er letterlijk geen verkeerd woord over de Tibetaanse situatie klinkt, terwijl deze toch werkelijk schandalig was.
De enige kritische noot klinkt in deze trant: de situatie in Tibet was inderdaad erg slecht, maar dat gold in die tijd voor alle landen, en in feite was de toestand in Tibet toch beter dan in alle andere landen. Dan lees je er nog bij dat je in Tibet geen afschuwelijke gebruiken had zoals het afvinden van de voeten van vrouwen.
Maar wat daar wel gebeurde, wordt verzwegen. En dat is nu juist waarom ik die berichten niet vertrouw. Volgens mij zijn de spirituele, pseudofeministische feelgood verhalen een reactie op de openbaarmaking van allerlei historische feiten waaruit blijkt dat in het oude feodale Tibet een kleine religieuze en adelijke kaste het gewone volk, met name boeren, schaamteloos en gewetenloos exploiteerde en onderdrukte. Vrouwen werden verschrikkelijk slecht behandeld.
De dalai lama, die nog erg jong was ten tijde van de Chinese inval (ca. 15 jaar), kun je moeilijk iets verwijten vanwege die jonge leeftijd. Maar wat je hem wel kan verwijten is dat hij deze situatie verzwijgt en omzeilt, en intussen maar een beeld van een spiritueel belangrijke cultuur de wereld instuurt, dat gewoon niet klopt. De dalai lama zegt wel dat de situatie zoals hij vijftig jaar geleden in Tibet was tegenwoordig niet meer bestaat, maar hij draagt verder alleen maar bij aan het verzwijgen van de werkelijkheid en het vervalsen van de geschiedenis.
Nou zag ik gisteren op Youtube een paar filmpje over Tibet die ik direct herkende als propagandafilmpjes. In het ene filmpje stond toevallig een reeks reacties waarin volop werd geklaagd over de propaganda, tot mijn stomme verbazing. Ik dacht, hee, ik ben niet alleen.
Bij het andere filmpje stond nog bijna niets, maar ik werd getroffen door het valse, geromantiseerde beeld over vrouwen dat hier werd voorgespiegeld, dus ik schreef hierover zelf een reactie. Ik heb nog nooit een reactie geplaatst op Youtube, het was dus voor het eerst. Vanochtend kreeg ik een mail dat erop was gereageerd. Toen ik erop klikte, zag ik dat mijn reactie was verwijderd!
Dat is nu iets wat mijn scepsis aanwakkert. Ik heb niet gescholden, niemand beledigd, gewoon gezegd dat dit filmpje twijfels uitlokte, omdat erin werd gesproken over de zeer bijzondere en belangrijke wijsheid van vrouwen in Tibet, terwijl je in de praktijk nooit iets hoort van vrouwen uit Tibet. Je hoort alleen maar mannen spreken. Dus ik vroeg me af, als de Dalai Lama de wijsheid van vrouwen zo boven alle andere wijsheid stelt, waarom hij zijn functie dan niet overgeeft aan een vrouw.
Ook vroeg ik me af waarom je helemaal nooit kritische vrouwen uit Tibet hoort. Nooit hoor je een enkele Tibetaanse vrouw die klaagt over de onderdrukking van het heden of van het verleden. Er is maar één klacht uit Tibet die wordt gehoord, en dat is de klacht over de Chinese bezetter.
Ik zei dus ik alleen geloof zou hechten aan deze verhalen over 'vrouwelijke wijsheid' als ik ook een keer een tegenwicht zou horen. Zolang ik alleen maar de mantra hoor over hoe vrouwen in Tibet wel niet worden vereerd, ben ik wantrouwend.
Ik had niet verwacht dat het zou worden verwijderd. Maar het feit dat dit is gebeurd, heeft mijn scepsis over Tibet versterkt.
Hier is het filmpje waarbij ik mijn reactie niet meer kan terugvinden:
http://www.youtube.com/watch?v=8Fb_1hTECBw
Tibet, the great mother
Er staat ook een kritisch filmpje op, van Michael Parenti:
http://www.youtube.com/watch?v=WWGGjpJJCKE
Tibet: Friendly Fuedalism?