sprookjesanalyse

[Alana]

Wie kan mij helpen aan artikelen, boeken, etc. over de analayse en diepere achtergronden van het Sprookje van Vrouw Holle, m.n. sprookjesfiguren en symbolen.

[els]

Hai Alana, hier is in elk geval een oud onderzoek naar Vrouw Holle, de Holda-mythen, van Laurentius Knappert:



Het gaat niet echt over analyse van het sprookje zelf, maar je kan zelf de dingen op een rijtje zetten en je eigen conclusies trekken.

En ik heb nog een boek over Vrouw Holle, van GardenStone, dat ik wel heel leuk vind, maar het gaat ook meer over de herkomst van Vrouw Holle dan dat het een sprookjesanalyse is. Ik moet even de precieze titel opzoeken.

Ik weet wel een website over Sneeuwwitje, daar worden alle gebeurtenissen en motieven symbolisch uitgelegd. Als je dat leest, wordt je misschien ook wel op een spoor gezet voor Vrouw Holle.

[url=http://www.surlalunefairytales.com/sevendwarfs/index.html]http://www.surlalunefairytales.com/
sevendwarfs/index.html[/url]

Ik heb op mijn eigen site wel wat symbolen beschreven, maar het is geen echte verhaalanalyse.

[url=http://www.nissaba.nl/godinnen/beschrher.shtml#Holda]http://www.nissaba.nl/godinnen/
beschrher.shtml#Holda[/url]

Via de links naar Hel en Perchta kom je nog wat meer tegen, bijvoorbeeld over de put als symbool voor de vagina, zodat deze weer een toegang is tot de baarmoeder. Ook over de verwante Andre Mari bestaan veel van dit soort symbolische verklaringen.

Ik heb ook nog veel losse dingen erover, omdat ik zelf ook bezig ben met het analyseren van sprookjes, ik vergelijk ze met bekende mythen.

Ik probeer de motieven te vergelijken met andere mythen, rituelen en verhalen. De put bijvoorbeeld is een bekend symbool als toegang tot de onderwereld. Het heeft ook te maken met een symbolische dood en de wedergeboorte daarna. Maar het geheel is ook weer symbolisch voor vruchtbaarheidsfeesten die te maken hebben met de jaarcyclus. De meisjes worden beloond of gestraft voor hun gedrag, maar hun gedrag beïnvloedt weer de weersgesteldheid.
Het bakken van brood in de oven en het plukken van appels zijn veel voorkomende metaforen voor seks en vruchtbaarheid. Maar het past ook in de agrarische cultuur.
De haan wordt geassocieerd met de zon, hij kondigt de komst van de zon aan; de terugkeer van de meisjes symboliseren - volgens mij - de terugkeer van de zon, dus de lente. Het ijverige meisje was van goud, dus het was mooi weer, het luie meisje van pek, dus de zon scheen niet. Dezelfde betekenis dus als het schudden van de bedden, waardoor het ging sneeuwen.

Best moralistisch allemaal. Veel motieven komen ook terug bij Sinterklaas, voor wie ze herkent. Wie zoet is krijgt lekkers, als je stout bent wordt je gestraft, natuurlijk. Maar ook de witte sint en zwarte piet (het gouden meisje en het pekmeisje), het bakken van brood (of koek), vruchten, de schoorsteen als toegang tot de dode zielen etc.

Hier nog wat algemene pagina's, ik heb er niet altijd iets mee, maar misschien ben jij er wel in geïnteresseerd.

[url=http://www.lcc.cc/vkvisie/200003/sprookjes.htm]http://www.lcc.cc/vkvisie/
200003/sprookjes.htm[/url]

[url=http://www.efa.nl/levonet/kunst_symboliek/tx001.htm]http://www.efa.nl/levonet/
kunst_symboliek/tx001.htm[/url]

Ik kan me voorstellen dat er wel betere dingen bestaan, maar ik geloof eigenlijk niet dat ik iets weet.

[els]

Hier is ook nog die verhalendatabank van het Meertens Instituut:



Meertens Instituut:

[els]

Hallo Alana, ik vond net ook nog jouw reactie in mijn email. Ik knip hem ook maar even hierin, dan kan ik erop reageren.

Alana: Bedankt Els, voor je lange en interessante reactie op mijn vraag (wie zou mij kunnen helpen aan informatie, artikels, boeken m.b.t. het sprookje Vrouw Holle?).

Helaas ben ik niet zo goed in webpages, en weet ik niet hoe ik zou kunnen antwoorden op de webpage op jouw reactie. Dus daarom doe ik het bij deze.

Ik heb natuurlijk je mail helemaal gelezen. Sommige artikels kende ik al, sommige nog niet.
Helaas, ben ik er nog niet toe gekomen om al de extra verwijzingen na te gaan.
Ik ben geinteresseer in sprookjes, omdat ik meer wil weten over archetypen en de verborgen betekenis van. Ik vind dat nog heel erg moeilijk om een analyse te maken van al de sprookjesfiguren en andere symbolen. Ik ben nu terechtgekomen bij Jung en zijn analytische psychologie.

Je schreef dat je zelf ook bezig bent met sprookjes. Ben natuurlijk ook erg geinteresseerd in hoe je je bronnen zoekt, en of dat veel tijd vergt. Tijd is namelijk bij mij een probleem.

Ik wens jou heel veel inspiratie en voldoening met al waar je mee bezig bent.

Nogmaals van harte dank.
Groeten,
Alana

[els]

Je schreef dat je zelf ook bezig bent met sprookjes. Ben natuurlijk ook erg geinteresseerd in hoe je je bronnen zoekt, en of dat veel tijd vergt. Tijd is namelijk bij mij een probleem.

Het is inderdaad wel tijdrovend, maar ik zoek niet echt naar sprookjesanalyses, ik heb denk ik een eigen invalshoek. Ik lees veel mythologie, foklore, antropologie etc, en dat zijn mijn bronnen. Ik zag daardoor de overeenkomst van de mythen en de sprookjes, en probeer ze nu te vergelijken met oude godsdienstgebruiken en mythen.

Om nog een overeenkomst uit de mythologie te noemen: er zijn veel mythen of religieuze rituelen over een godin die in de onderwereld terecht komt, waardoor op de aarde de gewassen niet meer groeien, en als ze er weer uitkomt gaat de zon weer schijnen en hervat het leven zijn loop weer. Dit is wel een hele symplistische weergave, maar zo'n verloop komt in veel sprookjes voor. Het is symbolisch voor dood en wedergeboorte, de jaarlijkse cyclus, of bepaalde initiatierituelen waarbij tests worden afgelegd.

Nu ik zelf bezig ben met het analyseren van Sneeuwwitje en Roodkapje zoek ik wel wat actiever.

Ik lees verder wat ik er zo over kan vinden, bijvoorbeeld veel boeken van volksverhalenverzamelaars van de vorige eeuw. Ik kijk ook veel rond in bibliotheken.
Het onderzoek van Knapperts dus, en dit boek van Viktor Waschnitius: Perht, Holda und verwandte Gestalten. Ein Beitrag zur deutschen Religionsgeschichte.

De Teutoonse mythologie van Grimm staat ook helemaal online, in een vertaalproject naar het Engels:



Ook dit boek vond ik handig voor analyse: Morfologie van het toversprookje, van Vladimir Propp. Dat is een structurele analyse van het begin van de twintigste eeuw, waarin Propp een vaste vorm beschrijft die aan de basis ligt van veel sprookjes.

Hier nog het boek over Vrouw Holle, geschreven door GardenStone: Göttin Holle. Auf der Suche nach einer alten Göttin. De (Duitse) uitgever is Arun.

Jung ken ik niet zo goed, misschien is dat ook wel een idee om eens te kijken wat er van hem in de bibliotheek te vinden is.

[Alana]

Hallo Els,
Hartstikke bedankt voor de vele informatiebronnen. Ik heb nu al de sites bekeken die je mij hebt toegestuurd.

Voorlopig heb ik heel veel informatie om te verwerken.
De put als onderwereld (het onbewuste) spreekt mij zeer aan. Ook het symbolische voor de dood en de wedergeboorte.
Jean Houston heeft ook iets geschreven over het brood in de oven. Volgens haar worden door stress onze ervaringen niet verteerd, niet omgezet in voedsel voor de ziel. "We vergaren belevenissen maar we verzuimen er de rijkdom uit te putten die er in verborgen is. Als het meisje in Vrouw Holle de broden en de appels niet 'geoogst' had, dan zou het sprookje niet de afloop gekregen hebben, die het nu krijgt. Dat zien we ook aan haar zusje. Wie niet rijpt, 'gaar wordt' (want natuurlijk zijn de appels en de broden ook symbolen van ons eigen proces), is niet klaar voor de volgende stap. Ook de gestatieperiode van koninginnen wijst op dit proces.
Van het meisje in Vrouw Holle waren de appels echter rijp en de broden gaar. Nu moest ze ze nog ordenen: ze legde ze keurig in rijen neer. Wie dit doet, is zelf rijp voor de volgende fase.". Dit vind ik een heel mooie uitleg.

Vrouw Holle wordt ook vaak geassocieerd met de mythe van Demeter en Persephone. Spreekt mij ook zeer aan.

Het belang van symbolische vorming heb ik uitgedraaid; moet ik nog lezen.

Hartstikke bedankt dus. Ik heb nu stof genoeg om mij de komende tijd op te bezinnen.

Groetjes,
Alana

[els]

Hallo Alana,

Bedankt voor je samenvatting van Jean Houston.

Demeter, Persephone en ook de Hades (onderwereld) zijn inderdaad nogal eens te herkennen in sprookjes. In Sneeuwwitje zijn de motieven heel duidelijk. Perrault geeft bij Doornroosje een slot waarbij de kinderen van de koningin bijna gekookt worden, net als Sneeuwwitje eigenlijk, er wordt steeds een dier in plaats van het kind geslacht.
Over Demeter bestaan ook van die verhalen over kannibalisme en het opnieuw ontstaan van leven. Zij eet bijvoorbeeld bijna Pelops op, die ze weer tot leven wekt, en andere kinderen gaan in de kookpot om ze het eeuwige leven te geven. Dat gebeurde vaak, maar meestal werd de truc verstoord doordat er iemand binnenkomt of zo, en dan gaat het kind dood....
Over Vrouw Holle blijkt in de folklore ook zo'n verhaal te bestaan. Het komt wel niet voor in het bekende sprookje, dus het is niet zo van toepassing, maar het is toch weer een schakel tussen Vrouw Holle en de mythologie uit het Mediterrane gebied.

Veel succes met je zoektocht. Als je tijd over hebt, laat dan eens weten hoe je analyse is verlopen, het lijkt me erg leuk om er meer over te horen.

[clue]

. sprookjesfiguren en symbolen.

Er bestaat een 30 delige ( Duitse!)encyclopedie van sprookjesfiguren. Overigens heeft Els gelijk bijna ALLE ( klassieke!)Sprookjes komen uit de Grieks(-egyptiese.)Mythologie en zijn infeite hun gekerstende opvolgers!