De gehoornde Mozes, Mithras en Sol Invictus

[els]

In Rome kwam ik een beeld tegen van de zgn. gehoornde Mozes, gemaakt door Michelangelo. Het staat in de kerk 'San Pietro in Vincoli'.



Ik vroeg me af waar die opvatting nou weer vandaan kwam. Onlangs kwam ik het tegen, toen ik iets opzocht over Mozes die op de berg Sinai de wetstabletten in ontvangst nam. Toen hij de berg afdaalde, had hij een 'stralend' gezicht, omdat hij zojuist had gesproken met zijn god. (Exodus 34:29)

Ik zocht de Hebreeuwse tekst op, en vond tot mijn verbazing het volgende Hebreeuwse woord voor schijnen: 'qaran'. Qaran betekent zowel schijnen als gehoornd. Hierbij stond de volgende verklaring.

Aangezien het oorspronkelijke woord 'karan' schijnen of 'uitwerpen' betekent, zoals de hoorns op het hoofd van een dier, of lichtstralen die worden gereflecteerd van een gepolijst oppervlak, mogen we aannemen dat de hemelse glorie die de ziel van deze heilige man vervulde uitstraalde van zijn gezicht in de vorm van een schittering, op de manier waarop licht gewoonlijk wordt uitgebeeld. De Latijnse Vulgaat-vertaling geeft de zin als volgt weer: 'et ignorabat quod cornuta esset facies sua' ('en hij wist niet dat zijn gezicht gehoornd was'). Deze verkeerd begrepen versie zette schilders ertoe aan Mozes af te beelden met twee grote hoorns, die voortkwamen vanuit zijn slapen.

Nou is het bepaald niet ongebruikelijk om goden en godinnen af te beelden met hoorns, en vaak ook worden die hoorns geassocieerd met de zon.

Maar doordat deze verklaring wees op de 'manier waarop licht gewoonlijk wordt uitgebeeld', schoot de manier door mijn hoofd waarop in de Griekse en Romeinse tijd de zonnegod werd uitgebeeld, zoals de Sol Invictus, de onoverwinnelijke zon, een titel voor diverse zon- en lichtgoden, en de 'zonnekeizer' Helagabalus. Ook Constantijn identificeerde zich met Sol-Apollo / Sol Invictus. Eerder werd Nero afgebeeld als Sol-Apollo.

Niet alleen hoorns werden geassocieerd met goden: 'stralende' was ook een gebruikelijke titel voor goden. Bekend is de Griekse vorm 'phoebus', een titel voor Apollo en Artemis (Phoebe). Apollo werd in de Romeinse tijd gelijkgeschakeld met Sol/Helios; beide droegen de titel Sol Invictus. Helios werd met dezelfde stralenkrans afgebeeld.

Hier is een voorbeeld van Mithras als Sol Invictus.



Een afbeelding van Helios in zijn zonnewagen. Doet ook nog denken aan de bijbelse Elias, die met wagen en al naar de bijbel opstijgt...



En Helios van Myra, als decoratie in een theater:



Cornatu - qaran - ik zou mezelf niet zijn als ik de overeenkomst zou missen met 'corona' of 'kroon'. Dus maar weer eens wat etymologie nagepluisd, en letterlijk niks gevonden waarin dit verband werd gelegd.

Het Hebreeuwse 'qaran' betekent dus zowel 'stralend' als 'gehoornd'. In de vulgaatvertaling van de bijbel staat 'cornatu' (gehoornd), misschien een fout, misschien een logische associatie.

Hoorn: Het Nederlandse woord 'hoorn' is etymologisch verwant aan woorden als het Gotisch 'haurn', het Keltisch 'karnon', met het Latijnse 'cornu' en Grieks 'keras'.

Kroon. Kroon komt van het Latijns 'corona' en Grieks 'korone', evenals 'kruin'. Een diepere verwantschap wordt niet gegeven.

Niemand legt een verband tussen deze woorden, en zowiezo legt nooit iemand een verband tussen Indo-Europese en Semitische woorden. Terwijl het niet eens vergezocht is. De Kelten kenden bijvoorbeeld Cernunnos, de 'gehoornde', terwijl in de koran in het Arabisch een 'Dzul Qarnain' voorkomt, de 'tweehoornige. De overeenkomst tussen de twee woorden uit verschillende taalgroepen is voor mij evident.

Toch is het interessant om eens wat meer te gaan zoeken tussen de overeenkomsten van Mozes met Mithras en deze zonnegoden.

Een verband dat me al eerder was opgevallen is dat zowel Mithras als Mozes kunnen worden geassocieerd met het 'verbond'. Mozes sluit een verbond tussen god en zijn volk via de wet die hij heeft ontvangen: de joden moeten zich aan de goddelijke wet houden, god zal zijn uitverkoren volk dan beschermen. Mithra heet ook 'Mir', een woord dat verbond of contract betekent.

Maar goed, dat moet maar later. Straks is mijn hele dag alweer om.

[willy]

But here at last there is given apertis verbis one key to the imagery : Khusrau's crowning words :

"The whole world is my kingdom : all is mine
From Pisces downward to the Bull’s head"

If a hero of the western hemisphere were to proclaim : "All of this continent is mine, from Hatteras to Eastport," he would be considered afflicted with a one-dimensional fancy. Does that stretch of coast stand in his mind for a whole continent? Yet here the words make perfect sense because Kai Khusrau does not refer to the earth. He designates that section of the zodiac comprised between Pisces and Aldebaran, the thirty degrees which cover the constellation Aries. It means that his reign is not only of heaven, it is essentially of Time. The dimension of heaven is Time. Kai Khusrau comes in as a function of time, preordained by events in the zodiac.

"For from today new feasts and customs date . . ."

Why Aries, and what it all imports, is not relevant at this point. It turns out that "ruler of Aries" was the established title of supreme power in Iran,(1) and it may have meant as much or as little as "Holy Roman Emperor" in the West. What counts is that Rome is a place on earth, whose prestige is connected with a certain historical period, whereas Aries is a zone of heaven, or rather, since heaven keeps moving, a certain time determined by heavenly motion in connection with that constellation. Rome is a historic fact, even "Eternal Rome," which was once and then is left only to memory. Aries is a labeled time, and is bound to come back within certain cycles.

Even if Kai Khusrau is conceived as a worldly ruler in an epos which prefaces history, it is clear that no modern historical or naturalistic imagination can provide the key to such minds as those of the Iranian bards out of whose rhapsodies the learned Firdausi organized the story. No basis in history can be found, no fertility or seasonal symbolism can be traced into it, and even the psycho-analysts have given up trying. This type of thought can be defined in one way : it is essentially cosmological.

The preceding age, that of Aries, had been heralded by Moses coming down from Mount Sinai as "two-horned," that is, crowned with the Ram's horns, while his flock disobediently insisted upon dancing around the “Golden Calf “ that was, rather, a "Golden Bull," Taurus.

(1) Persia "belongs" to Aries according to Paulus Alexandrinus. See Boll's Sphaera, pp. 296f., where it is stated that this was the oldest scheme. It is still to be found in the Apocalypse.

Moses' ram's horns stand for the same world-age.

Giorgio De Santillana & Hertha von Dechend : Hamlet’s Mill

[RoyJava]

Hoorn: Het Nederlandse woord 'hoorn' is etymologisch verwant aan woorden als het Gotisch 'haurn', het Keltisch 'karnon', met het Latijnse 'cornu' en Grieks 'keras'.

Hi Els,

Nóg merkwaardiger is dat steeds meer woorden gelinkt, of verwant zijn, kunnen worden met Oosterse klanken, begrippen of symbolen. "Keras" betekent "hard" in het Javaans. Krishnamurti (U.G.) beschreef in de jaren zeventig de zwellingen van zijn lichaam, die optraden na intense meditaties, en vaak verhardden. Hij verbond deze met de endocriene klieren, die "garant" staan voor de bewerking van de hormonen, samen met oa. de hypofyse.

Hoewel door medici onderzocht en aangewezen als klieren in het lichaam, blijven de Hindoes deze plekken "chakra's" noemen (zoals de hypofyse die voor Ajna Chakra staat, ofwel het Derde Oog). Deze wordt gestimuleerd door de thymusklier.

Krishnamurti zelf kreeg 2 bulten op zijn hoofd, die zich verharden en ook gewoon verdwenen. Meerdere onderzoekers hebben deze verwant beschouwd met de horens van Mozes, door Michelangelo uitgebeeld. Heb op moment het boek over Michelangelo niet bij de hand, misschien staat er iets over in. Shiva wordt nl. ook als zodanig omschreven, als hij mediteerde. Hij werd dan blauw (i/d overlevering door het gif dat hij opving en kon verwerken, vaak door de Godin Ganga veroorzaakt) en kreeg horens op zijn hoofd, en ook Boeddha werd als zodanig uitgebeeld door de gestileerde bulten op zijn hoofd. Heb dat eigenlijk nooit echt begrepen, doch dat zijn dus zwellingen, die hard (keras) zijn geworden.

Kroon. Kroon komt van het Latijns 'corona' en Grieks 'korone', evenals 'kruin'. Een diepere verwantschap wordt niet gegeven.

De Corona komt nauw overeen met een aureool, die bij Christus de corona of "gouden krans" verbeeldde of de Stralenkroon, beroemd van de Byzanthijnse ikonen. Vroege Christenen verwarden deze met de "halo", die echter een "lichtende kring ergens omheen" is, in nauw verband ontwikkeld vanuit "zout". Het Latijnse halos en het Griekse hals hebben de betekenis van zee, en zout (de kleur wit staat garant voor straling, di. bekend bij fotograven, schilders etc.)... Het zou bijna de verwarring "verklaren" ivm. de kruin, en de lichtende krans.
(zout heeft de eigenschap om energie naar zich toe te trekken, zichtbaar door bv. "de afzettingsproducen van oplossing door verdamping van vloeistoffen", en wordt bv. door aurologen gebruikt om genezing of herstel te bevorden of te reinigen van een "vuile/zieke" aura)

Bij waarneming van "buitenstaanders" zagen deze bij de verharding van zwellingen die bekende straling, zoals bekend is bij historische personen als de Boeddha, en van Krishnamurti. De "mannelijke horens" zouden verwant genoemd worden met de "vrouwelijke kroon", die eigenlijk de Maanvorm of sikkel symboliseert. Best grappig, dat de matriarchale aspecten hier ineen lopen met de patriachale symbolen, zoals de zon en de straling ervan. Ook de sterren spelen een rol, die je kunt zien bij de Sjekhina in de Kabbala ...

Ehm, ... kan zelf ook "aura's zien", wat ik zelf maar uitstralende energie heb genoemd, en nog steeds verbaasd waarneem, groet Roy

[els]

"Keras" betekent "hard" in het Javaans. Krishnamurti (U.G.) beschreef in de jaren zeventig de zwellingen van zijn lichaam, die optraden na intense meditaties, en vaak verhardden. Hij verbond deze met de endocriene klieren, die "garant" staan voor de bewerking van de hormonen, samen met oa. de hypofyse.

Dank je voor deze interessante info. Weet je toevallig eigenlijk tot welke taalgroep het Javaans behoord?

In mijn etymologie staat nog dat het verwant is met hersenen, ook te zien aan het Latijn cerebrum. Er staat bij: 'oorspronkelijk zal het wel schedel hebben betekend'. Niet heel definitief, maar 'harde schedel' is toevallig wel bijna een vaste samenstelling. Dus wie weet zit daar toch een relatie.

Ik heb wel nog even gekeken bij 'hard', daar staat het Grieks; 'kratus'.

Interessant verhaal over Krishnamurti en Shiva.
De gebr. Grimm hebben trouwens wel eens een sprookje overgeleverd over een 'wonderdokter' die hoorns bij mensen kon laten groeien en weer verdwijnen. Hij en zijn broer hadden ook een 'verdwijnmuts' waarmee ze snel konden reizen, en een altijd volle 'wonderbeurs', ook bekende mythische motieven.

Maar wat je zegt over Boeddha en Shiva vind ik inderdaad ook moeilijk te plaatsen.

De Corona komt nauw overeen met een aureool, die bij Christus de corona of "gouden krans" verbeeldde of de Stralenkroon, beroemd van de Byzanthijnse ikonen.

Het is inderdaad zo dat vroege afbeeldingen van Jezus niet te onderscheiden waren van de zon Helios.

Vroege Christenen verwarden deze met de "halo", die echter een "lichtende kring ergens omheen" is, in nauw verband ontwikkeld vanuit "zout".

Dat ligt eigenlijk best voor de hand als 'qaran' zowel schijnen als gehoornd betekent. De woorden kunnen dan metaforisch voor elkaar worden gebruikt. Misschien was dit in het Grieks niet het geval, en werd het woord daarom in twee begrippen ontleed?

Van Helios moet ik toch ook een afbeelding weten waarbij zijn hoofd is omkransd door een stralend licht, maar ik weet niet meer waar ik hem terug moet vinden.

[els]

Ik liep even mijn oude aantekeningen over de bijbel door, eigenlijk om te reageren op een post van Sjaantje, maar daarbij kwam ik tot mijn stomme verbazing het taurobolium tegen, uitgevoerd door Mozes!!! Aangezien dit ook werd uitgevoerd in de rituelen voor Mithras, lijkt dit me een ander opmerkelijk verband.

Het staat in Exodus 24:1 - 8.

1 Mozes kreeg van de HEER deze opdracht: ‘Kom naar mij toe, de berg op, samen met Aäron, Nadab en Abihu en zeventig van Israëls oudsten, en kniel op eerbiedige afstand neer. 2 Alleen jij, Mozes, mag in de nabijheid van de HEER komen, de anderen niet. Het volk mag jou niet volgen als je de berg op gaat.’
3 Mozes maakte het volk bekend met alle geboden en regels die de HEER had gegeven, en het volk verklaarde eenstemmig dat het zich zou houden aan alles wat de HEER geboden had. 4 Hierna schreef Mozes alles op wat de HEER had gezegd. De volgende morgen bouwde hij aan de voet van de berg een altaar en richtte hij twaalf gedenkstenen op, voor elk van de twaalf stammen van Israël één. 5 Hij droeg een aantal jonge Israëlieten op om de HEER brandoffers te brengen en stieren te slachten voor een vredeoffer. 6 Mozes nam de helft van het bloed en deed dat in schalen, de andere helft goot hij tegen het altaar. 7 Vervolgens nam hij het boek van het verbond en las dit aan het volk voor, en zij zeiden: ‘Alles wat de HEER gezegd heeft zullen we ter harte nemen.’ 8 Toen nam Mozes het bloed en besprenkelde daarmee het volk. ‘Met dit bloed,’ zei hij, ‘wordt het verbond bekrachtigd dat de HEER met u heeft gesloten door u al deze geboden te geven.’

[url=http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Ex+24&id18=1&pos=0&set=10&lang=nl]http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Ex+24&id18=
1&pos=0&set=10&lang=nl[/url]

Met het bloed van de stier wordt dus het verbond tussen het Israelische volk en hun god bekrachtigd. En Mithras is natuurlijk een verbondsgod bij uitstek. Zijn naam Mir betekent zelfs verbond of contract.

Ik ga even op zoek naar meer.
Later ook nog wat extra info over het taurobolium, want dat kent misschien ook niet iedereen.

[RoyJava]

Taurobolium? Dát klinkt heftig. Even maar 2 links om later te verifiëren, toch?


En ben ook best erg nieuwsgierig over die stenen Tafelen die als het Verbond werden geassocieerd. Las ergens (en heb een jpg ervan) dat deze zouden bestaan hebben uit zuivere smaragd. Als je er iets over vindt, kan je dat dan melden?

Heb iets over de Javaanse taal toegevoegd bij de MSN Site,... >>>

Groet Roy

[els]

Bedankt voor de links!

Het gaat er dus om dat een stier wordt geslacht, en degene die moet worden ingewijd wordt gebaad in het bloed van de arme stier, of ermee besprenkeld. Dat is dus precies wat je ook in de bijbel ziet staan, alleen dan is er niet een persoon die wordt ingewijd, maar het hele Israelische volk.

Het taurobolium is wel vrij bekend wat betreft de godsdienst van Cybele (en Attis). Het wordt ook nogal eens genoemd over Mithras, maar daar kan ik eigenlijk geen heldere bronnen over vinden.

Wat wel te vinden is, is het slachten van de stier, daar is Mithras heel beroemd voor, en het is ook een belangrijk motief voor de ingewijdenen van zijn cultus in Rome. Maar dat ze echt het stierenbloed over zich heen krijgen, daar kan ik geen bevestiging van vinden.

Wat de bijbel beschrijft is dus wel een taurobolium - als je het mij vraagt, maar je kan niet direct een verband met Mozes leggen via deze slachting.

Over de Stenen Tafelen, en ook over het voorbereiden van alle rituelen die hierbij horen, zit ik op dit moment een heleboel op te zoeken. Ik geloof niet dat er van die tabletten wordt gezegd dat ze van smaragd zijn, maar bij de voorbereiding hoort ook het opzetten van diverse stenen, orakelstenen genoemd, die wel van kostbaar materiaal zijn. Josephus vertelt ook dat deze stenen licht uitstraalden. Herodotus had het zo'n 400 jaar eerder geloof ik ook al over zoiets.
Ik zal zo proberen de info even bij elkaar te plukken en samen te vatten, want het is nogal veel. Zal speciaal letten op het materiaal van de tabletten.

En bedankt voor de Javaanse taal, dat ga ik nu even lezen.

[els]

Prachtig stuk over de Javaanse taal, Roy. Heel helder, en lekker leesbaar. Het was leuk om te lezen.

Ik zit hier nog altijd de bijbel te lezen.
Alvast een tussentijdse upload.

Op deze website staat wel klip en klaar dat in Phrygie het taurobolium in het Mithraisme was geincorporeerd, maar er worden geen bronnen gegeven. Phrygie was natuurlijk het land van Cybele. Mithra krijgt hier kennelijk een beetje het uiterlijk van Attis, met de Phrygische muts en zo.

Vooral als de beroemde 'stierenslachter' heeft Mithras die Phrygische muts op.

After the collapse of the Persian Empire, Phrygia, where so many religions were manufactured at one time or another, took Mithra up and built a cult about him. They gave him his Phrygian cap which one always sees on his statues, and they incorporated in his rites the use of the dreadful "taurobolium," which was a baptism in the blood of a healthy young bull. In the course of time this gory ceremony became the very center and climax of the Mithraic ritual, and made a profound impression on the hordes of poor slaves and ignorant men who flocked into the mithrea, as the Mithraic houses of worship were called.

Verder speuren naar bronnen maar.

Het taurobolium scheen in elk geval bekend te zijn van de tweede eeuw.

Bij Josephus vond ik het volgende, in boek 3, hoofdstuk 8:6:204 etc.

In het voorhof van het tabernakel (dus niet aan de voet van de berg) offerde Mozes een stier, een ram en een bokje, als zondoffer. Met het bloed besprenkelde hij de kleren van Aaron, Aaron zelf en zijn zonen. Hij was zeven dagen bezig met reinigen, zalven enz. Hiervoor gebruikte hij olie en bloed van stieren en rammen. Op de achtste dag werd er een feest gevierd met het volk erbij. Dat was het feest waarbij opeens een vuur uit het altaar schoot dat de zonen van Aaron verteerde.

Even wat stenen.

Josephus beschrijft een mantel van de priester, in het gedeelte waarin alle rituelen en gebruiken worden beschreven die nodig zijn voor het in ontvangst nemen en bewaren van de stenen tafelen. Deze mantel heet een ephod. Ter hoogte van de borst is een plaatje aangebracht op de met goud doorstikte stof. Dit plaatje heet een 'essen' wat 'orakel' betekent.

De ephod is bij de schouders met twee sardonyxen vastgezet. Op deze stenen waren de namen van de 12 zonen van Jacob gegraveerd.
Op de essen waren 12 kostbare stenen aangebracht, in een matrix van 3 bij 4. Zij bestonden uit 12 verschillende edelstenen, waaronder ook een smaragd. Ook hierin waren de 12 zonen van Jacob gegraveerd.

Vervolgens verklaart Josephus de symbolische betekenis van 12 broden die Mozes op de tafel van het tabernakel legde. Deze symboliseren de maanden van het jaar. Een kandelaar van 70 deeltjes symboliseerden de '10 zones van elk van de planeten'. De zeven lampen waren de planeten en hun loop.
Hij geeft dan ook de symboliek van de priesterkleding, die ondermeer hemel en aarde uitbeeldde, en de universele natuur in het algemeen. De essen was in het midden geplaatst, 'zoals ook de aarde zich in het midden bevindt'. De twee sardonyxen stellen de zon en de maan voor. De 12 stenen zijn de maanden of de 12 sterrenbeelden van de dierenriem.

(Denk aan de droom van Jozef, natuurlijk!)

Dan staat er nog dit over de sardonyxen. Soms nam god zelf aan de rituelen deel. Altijd als dit gebeurde, 'kwam er een schittering uit een van de stenen'. Dan flitste plots een lichtstraal op, die van grote afstand zichtbaar was.

Nu een klein citaatje:

Door middel van de twaalf stenen die de hogepriester op zijn borst droeg, vastgestikt in de essen, kondigde god voor het begin van de strijd de overwinning aan. De stenen straalden nog voordat het leger zich in beweging had gezet zo'n helder licht uit dat het hele volk wist dat god te hulp was gekomen. Dat is de reden dat Grieken die respect hebben voor onze gewoonten en er niets tegenin kunnen brengen, de essen 'orakel' noemen. De essen en de sardonyx hebben echter hun schittering verloren, tweehonderd jaar voordat ik dit werk schreef, omdat god vertoornd was omdat de wetten werden overtreden.

Ik moet ook nog even in de bijbel vinden wat er ook alweer over de stenen wordt gezegd, en het materiaal van de Stenen Tafelen natuurlijk.

Twee overeenkomsten met het mithraisme toch: de planeten en sterrenbeelden spelen een rol in de inwijdingsrituelen, en het is een soldatengodsdienst, dus een oorlogsgodienst.

Verder: Mitra fungeerde als bemiddelaar tussen mensen en de grote god Ahura Mazda (in Perzië); Mozes was bemiddelaar tussen het Israelische volk en zijn god.

[els]

Hier een afbeelding van de Perzische Mitra. Ahura Mazda kroont een koning, Mitra staat er achter, met zijn stralenkroon.





Rechtenvrije foto! Fantastisch toch, die wikipedia.

PS, even deze passaga van die pagina:

In both cultures, he is distinguished by his close relationship with the god who rules over the asuras (Iranian ahuras) and protects rta (Avestan asha): Varuna in India and Ahura Mazda in Iran.

Al sinds de Hittieten werd Mitra geassocieerd met Varuna. Dit zou Ahura Mazda in Iran zijn.

Wat te denken van Aaron? Zou hij ook ergens in het plaatje passen?

PS Sorry, nog een stukje erbij.

In the Shatapatha Brahmana, Mitravaruna is analyzed as "the Counsel and the Power" — Mitra being the priesthood, Varuna the royal power.

Mitra en Varuna = Mozes en Aaron? Bij Mozes en Aaron is het precies andersom, dat wel.

[RoyJava]

Aaah, een nw link,... de Varuna!
Deze godheid geldt nog een zeer levendige verering op Java en Bali, zie >>>

Ben met deze godheid /ad slag geweest, vanwege zijn "zee-aspect". Én ... daar op een eiland naast Bali Balinese Priesters een grot hebben ontdekt met een stenen vaartuig, die zij aan Varuna hebben toegeschreven. Zijn vrouw, of gade, of dochter en kroonprinses, wordt de Javaanse Ratu Kidul genoemd, idd de Godin Der Zuidzee.

Uiteraard is het offeren van bloed roemrucht van de Kali-rituelen in India, waar thans rode okerverf voor gebruikt wordt. Kali moge een modern verzinsel zijn, haar symbolieken zijn legendarisch oud.


En click nog 'ns de link van de MSN Javaanse Godin Site aan, daar heb ik een gefixeerde foto bij geplaatst van de Emerald Table. Link moet ik nog ff opzoeken,... groet Roy

[els]

Mithras de stierenslachter in het Mitraeum, derde eeuw, Italie. Met wat info erbij over de symboliek van de sterrenbeelden en zo.

Ook een flink artikel. Ik moet nou opeens zoveel lezen.

Zag dat Roy in geen tijd alweer een vraagbaak over Varuna had aangegeven! Fantastisch. Ik moet nu wel even uitloggen helaas, al kan ik me haast niet losrukken.
Stom is dat eigenlijk, net als het lijkt dat je juist antwoorden begint te vinden op wezensvragen.

Maar ja, mijn ervaring is dat je de antwoorden net nooit vindt, maar dat het wel opeens vier uur in de nacht is. Dus even een beetje tucht.

[willy]

Mitra (Göttin)

Mitra war eine weibliche Naturgöttin in Persien, deren Entstehungszeit in prähistorischer Dunkelheit liegt. Der Name Mitra bedeutet die erste, höchste Mutter. Sie wurde gleichgesetzt mit der Astarte bei den Phöniziern, der Aphrodite bei den Griechen, der Mylitta bei den Assyrern, der al-Lat bzw. Alitta bei den Arabern und der phrygischen Kybele.

Nicht zu verwechseln ist die Göttin Mitra mit dem Gott Mithras, der aber der Mitra als Ergänzung zur Seite stand.

Dit zou Herodotus gelijk geven dat Mitra voor de zon verschijnt, mogelijk Venus als Morgenster?

[Hij] die het eerst van alle hemelse goden over de Hara [het Alburz-gebergte] reikt, nog vóór de onsterfelijke, door snelle paarden getrokken zon; degene die, als eerste van een gulden schare, zich meester maakt van de fraaie toppen, en daar vanaf met weldadig oog over het woongebied van de Ariërs (de Iraanse volkeren) blikt. (Jasjt 10, 13)

[willy]

Els, kent gij het boek op het net :

De ijver van de duivel, door Saskia Roselaar

De Isis- en Mithrascultus door de ogen van christelijke en heidense auteurs, (met afbeeldingen).

[els]

Dit zou Herodotus gelijk geven dat Mitra voor de zon verschijnt, mogelijk Venus als Morgenster?

Volgens mij baseert deze persoon zich op Herodotus. Er wordt verder in elk geval geen bron genoemd, maar wel Mylitta, die Herodotus in hetzelfde rijtje noemt.

Op de discussiepagina gaan ze hier over door.

[url=http://de.wikipedia.org/wiki/Diskussion:Mitra_%28G%C3%B6ttin%29]http://de.wikipedia.org/wiki/Diskussion:
Mitra_%28G%C3%B6ttin%29[/url]

Maar Herodotus heeft het inderdaad over de planeet Venus heeft, alleen zegt hij om een of andere reden Mitra ipv Anahita. De mogelijkheid is dus: Anahita als avondster, Mitra als ochtendster? Ik vind het wel interessant eigenlijk, op zich komt zo'n scheiding natuurlijk wel voor.

Ik zal het in mijn achterhoofd houden tijdens het lezen.
Ik heb ook wel eens aan Mercurius gedacht, trouwens.

Bedankt voor de links, ik ga ze bekijken. Ik heb net al dat stuk van Saskia Roselaar even binnengehaald. Het is een scriptie, geweldig dat zoiets op het web wordt gezet!

De link naar het pdf-bestand werkte bij mij niet, maar ik vond hem gelukkig ook in htm.

[willy]

Mithras of Kronos?



Romeins reliëf
Marmer, 2e-3e eeuw n.C.
Modena, Galleria e Medaglieria

Hoewel er veel over dit reliëf is geschreven, is men het er nog steeds niet over eens wie de centrale figuur is, wat het reliëf geacht werd voor te stellen en welk doel het diende. De combinatie van de verschillende elementen is zo ongebruikelijk, dat tot dusver niemand in staat is geweest een bevredigende verklaring van het geheel te geven.

Het stelt een naakte jonge man voor, die in een Zee van vlammen uit een ei te voorschijn lijkt te breken; de ene helft van de eierschaal vormt een omgekeerd voetstuk waarop de jongeling staat, de andere helft draagt hij als een soort Frygische muts op zijn hoofd. Zijn lichaam is over de hele lengte omsloten door de windingen van een grote slang die met zijn kop op de bovenste helft van de eierschaal rust. De jongeman heeft vleugels en er ontspruiten drie dierenkoppen aan zijn borst: een geit, een leeuw en een ram. Het lijkt wel of hij gespleten voeten heeft. In zijn linkerhand houdt hij een staf en in zijn rechter een gestileerde vlammenbundel die de bliksem voorstelt.

De hele figuur is omsloten door een rand met de twaalf tekens van de dierenriem, met Ram bovenaan. In de vier hoeken van het reliëf zien we de vier winden afgebeeld, twee met baard (mogelijk de herfstwind Euros en de winterwind Boreas) en twee zonder (misschien de lentewind Zephyrus en de zomerwind Notus). De dierenriem en de hoekvullingen met de vier seizoenen duiden aan dat deze figuur iets met de tijd te maken heeft.

Bovendien doen de drie dierenkoppen sterk denken aan het driekoppige monster van Serapis. Ook de slang wordt vaak in verband gebracht met de tijd, omdat zijn kronkelend lijf een weerspiegeling zou zijn van de golvende baan die de zon langs de ecliptica beschrijft.

[RoyJava]

Geweldige links Willy, dank, ... en zeker het script van Saskia (heb je de link van het HTML, Els?).

Het 3 hoofdige symbool komt in India veel voor van Brahma, waarvan de 4 gezichten de 4 Veda's en 4 windrichtingen voorstellen. Hij kwam uit het Gouden Ei, en zijn gesloten of open ogen moeten herinneren aan zijn schepping van het Universum. Één dag van Brahma's leven heet een Kalpa en duurt 4320 miljoen jaren. Zijn karakter is echter vrij abstract gebleven, en zijn oorspronkelijk 5 gezichten voorstelling kent nog maar een 4 gezichten beeld, waarvan er maar 3 zichtbaar kunnen zijn.

Mithras zal misschien gelinkt met Baruna/Varuna zijn geweest via de Godin Mithra. Gaaf, wanneer het "bestaan" wel achterhaald kan worden. Hoewel Varuna de Zeegodheid betreft in huidige tijd, was Aruna de Indische God der Dageraad (zoals Eos), én de "wagenmenner van de Zonnegod Surya. Terwijl Varuna de oorspronkelijke "heerser" der Cosmische ordening heette met de Zon als zijn oog, en de Wind als zijn adem.

De dageraaddauw wordt in verschillende berichten in nauw verband genoemd met het water-element, waarvan de slangen de schutspatronen heten. Als symbool van leven en vruchtbaarheid worden de Slangen (of Naga's) wél direct beschouwd als half goddelijke, half demonische wezens, die vaak als half dier, half schone jongeling worden voorgesteld. Hun afstammelingen zijn de Nagakoningen die de waterparadijzen bewaken, incluis álle schatten van de wereld. Naga's hebben sowieso met "tijd" te maken, maar hoe dat te linken met Kronos ...

Bijzonder interessant blijft het, wanneer vrouwelijke en mannelijke namen onlosmakelijk met elkaar worden verbonden ... groet Roy

[willy]

Els, hebt gij geen Adobe Reader voor die PDF-bestanden ?
Het is nochtans gratis te laden op het web.

Groetjes, willy

[els]

Ik heb wel een adobe-reader, maar om een of andere reden wil het bestand niet openen.
Misschien werkt alles niet meer zo goed omdat ik nog met windows 98 werk.

Hier is voor Roy nog eens de link naar de het htm-bestand (hij stond er al, hoor.)

[willy]

Els, hier nog een van de grote namen van schrijvers over Mithras.

Franz Cumont : The mysteries of Mithra

[willy]

Statue de Mithra, au Vatican.

Je dois mentionner ici les autres dieux du cycle mithriaque. C'est d'abord un dieu à tête de lion, symbole du feu, à quatre ailes, symbole des vents, autour duquel s'enroule un serpent, symbole de la terre. Il porte deux clefs (claviger); à ses pieds est souvent représenté le cratère, symbole de l'eau. La foudre fait partie de ses nombreux attributs. Il représente le temps illimité (Zrvan Akarana). Il est le père d'Ahura Mazda, Zeus Oromasdès (inscr. 1), Zeus ou le Ciel (Hérodote, 1, 131), que l'on retrouve dans les inscriptions latines sous les noms de caetus aeternus Juppiter ou Caelus. Il est représenté quelquefois sur les monuments : il combat les Géants comme le Zeus grec ou le Marduk babylonien.





Is dit ook weer Mithras of Kronos ? Volgens mij is hij allebei en nog vele anderen.

Sur la fresque du palais Barberini, on distingue au-dessus de la tauroctonie un dieu ailé qu'enlacent les replis d'un serpent qui "s'enroule autour de lui, sinistrogyre" : c'est la représentation du Temps Cosmique (en grec aiôn) qu'on trouve sur d'autres statues surmonté d'une tête de lion (voir illustration p. 24). Il crache parfois du feu et tient des torches, deux clés entrelacées ou un sceptre et pose ses deux pieds sur un globe armillaire.

Dans un mitraeum d'Ostie, une statue (1) le représente nu, avec une tête de lion, rappelant que le temps dévore tout, le corps six fois entouré d'un serpent qui l'enserre, comme sur le caducée des médecins, de ses cercles sinistrogyres, symbole du temps spiralé. Quatre ailes, emblème des quatre vents de l'esprit, naissent de ses hanches et de ses épaules et sont décorées des symboles des saisons. Le dieu tient à la main gauche deux clés percées de douze trous représentant les portes du ciel et dans la droite un sceptre, insigne de la royauté. Le foudre de Jupiter est sculpté sur sa poitrine et sur la base on voit un maillet et la tenaille de Vulcain, le caducée de Mercure, le coq toujours vigilant et la pomme de pin d'Esculape ou d'Attis.
(1) La statue, datant de l'an 190 de notre ère, est conservée à la Bibliothèque du Vatican.

De afbeelding en de tekst komen niet van dezelfde site !
Spijtig dat het in de franse taal is, daar het ook nogal wat inlichtingen geeft over Mithras.

[els]

Bedankt voor de links, Willy.
Hier ook nog dat Vaticaanse beeld.





Alles bij elkaar is het net zo'n zevenkoppige draak, elke keer als je een vraag weet te beantwoorden, groeien er zeven nieuwe voor in de plaats...

Het is denk ik weer een bewijs dat de ouden er een potje van maakten. Ze hadden nog niet de 'ware' godsdienst uitgevonden, iedereen pikte wat motieven en symboliek uit en veranderde wat aan het verhaal naar eigen inzicht.
En Mozes is echt niet een minder vage persoon... hij is gewoon maar een van de bestaande varianten.

Ik zat nog door te lezen over wetten van Mozes, en kwam opeens die beruchte verkrachtingswet tegen: een vrouw die wordt verkracht, wordt gestenigd, behalve als ze wordt verkracht in een open veld, ver van het dorp, omdat dan niemand haar om hulp hoort roepen.

Als ik me goed herinner, kenden de Hittieten deze wet ook al. Eens zien of ik die nog kan terugvinden op mijn schijfje.
Misschien is dat een aanwijzing. Aangenomen dat de Egyptenaren niet ook zo'n wet kenden, althans.

Mithras zal misschien gelinkt met Baruna/Varuna zijn geweest via de Godin Mithra.

Wat voor godin heb jij het hier dan over, Roy? Mij lukt het nog steeds niet een godin met die naam te vinden.

[willy]

Els, bedankt voor het terug plaatsen van die afbeelding. Doe mijn zogezegde afbeelding dan maar liefst weg, onnodige plaatsverspilling, vindt ge niet?

Het is zoals ge zegt, als ik Mithras of Kronos zie met die sleutels, dan moet ik toch automatisch aan Janus denken en zo gaat het altijd maar verder, het loopt allemaal ineen.

Roy schrijft de naam niet juist, het is Mitra en de tekst staat hier wat hoger in het duits.

Groetjes, willy

[RoyJava]

Roy schrijft de naam niet juist, het is Mitra en de tekst staat hier wat hoger in het duits.

dikke dikke sorry Willy... heb de naam op eigen site van MITRA reeds "aangepast". Op exact dezelfde manier kreeg ik onenigheid met iemand over het beroemde AUM... en het OM... daar het OM een symboliek inhoudt die het AUM overstijgt.
Grappig dat het OM vanuit je buik, iets onder navel, legendarisch werd in geluid, dat met het AUM beroemd in de geschriften werd ... nogmaals mijn diepe 'cuses
groetjes Roy

[els]

Interessant stuk over Varuna, Roy, ik wist helemaal niet dat zijn betekenis voor rivieren en oceanen zo belangrijk was. Weer hele nieuwe info, dat moet even op zijn plaats vallen.

Ik heb even een paar dingen nagezocht in een woordenboek van de Indiase mythologie. Heel dun boekje, maar wel veel interessante achtergrondinformatie.

Bij Mitra: Vedische godheid. Hij representeert perfectie, zuiver oordeel, wetten en harmonie. Hij zou het 'gerealiseerde aspect' zijn van zijn tweelingbroer Varuna, de alomvattende oneindigheid. Dit begrijp ik niet, maar dat staat er. Volgens een sage zou hij Varuna zijn als perfect verlichte. Toch eens wat van die Vedische literatuur op de kop tikken.

Mithra: Indo-Iraanse god, verwant met de Vedische Mitra. Het zoroastrisme deed afstand van Mithra als god, en behield alleen Ahura Mazda, de 'wijze heer'. Mithra werd toen 'rechter van de doden'. Maar hij bleef populair, en zijn cultus herleefde in het Romeinse rijk.

De naam van Mithra werd aangeroepen bij contracten. Hij representeert loyaliteit, vriendschap en waarheid. Hij is verder een oorlogsgod, maakte het geloof bekend en sprak voor Iran als natie.
Hij was ook een zonnegod. Volgens de mythologie en rituelen leefde hij in zijn magische grot als hij zijn wagen met paarden niet bereed. Hij slachtte ritueel de stier, symbool van wanorde. Volgens de Veda was het Indra die de oerdemon Vrtra versloeg, niet Mitra. (Mitra, Indra en Aruna kwamen alledrie voor op een Hittisch verdrag.)
Het Romeinse Mithraisme was vooral een soldatencultus. Het omvatte een runderoffer en een bloedbad, dat kracht en loyaliteit verzekerde.

Varuna. In de Veda's neemt Varuna de plaats in van de hemelgod Dyaus. Misschien is hij verwant aan Uranus. Hij had duizend ogen, waarmee hij waakte tegen boosdoeners. Hij was verbonden met het concept dharma, de sociale orde.
Varuna's belang nam later af. Hij werd de god van de nachtelijke hemel en de wateren, en de bewaker van het donkere westen.
Varuna is nauw verwant met de Iraanse Ahura Mazda. Hij is in de veda's een asura, een soort demoon, en hij heeft de macht over 'maya', de illusie.
Zoals de Vedische Mitra wordt geassocieerd met Varuna wordt in de Perzische Avesta Mithra geassocieerd met Ahura Mazda. Het oog van Mitra is de zon. Hij wordt samen met Varuna de hemelgod.

Ahura Mazda, de hoofdgod van Iran en later het Zoroastrisme, kwam naar Iran tijdens de Indo-Iraanse invasie als een van de ahura's, oude goden. Hij is equivalent aan Indra of Varuna uit de veda's. De Indiase asura's waren de Iraanse ahura's of daeva's. Deze daeva's, in India 'deva' (god), veranderden in de Avesta van Zoroaster in demonen.
Ahura Mazda was de volmaakte orde van het universum. Hij stond tegenover Ahriman, het kwaad. Beide waren zij volgens een versie van de mythe geboren uit Zurvan, de tijd. Via deze Zurvan werd de tijd gesplitst in goed en kwaad.

[Zurvan is dus de Kronos waar Willy hierboven een paar afbeeldingen van plaatste. Althans de figuur met onder andere kenmerken hiervan.
Ik zie nu pas dat op de gelinkte website 'Aeon' bij de afbeelding staat. Aeon is toch het kind van de maagd Kore van het Alexandrijnse mysterie? Het betekent zoiets als 'eeuwigheid'. ]

In termen van historische chronologie kan ik er geen kaas van maken. Ik zie nog steeds veel overeenkomst tussen Mozes en Mithra, en verwantschap met deze godsdiensten. Maar in het tijdsframe van de echte geschiedenis klopt er niets van.

Mozes leidt het Israelische volk naar Kanaan met enorme verwoestingen en slachtingen, en pikt het land in. Over welke historische tijd kan dit gaan? Er hebben de 'volksverhuizingen' plaatsgehad die leidden tot de trek van Syriers naar Egypte, waar de Hyksos uit voortkwamen. Sinds de 18e dynastie werden de Hyksos uit Egypte gegooid, en de Egyptenaren veroverden Syrie en Kanaan. Dit duurde twee dynastieen.
Rond de tijd van Achnaton, toen de macht van het Egyptische rijk inkakte omdat deze farao zich vooral bezighield met zijn eigen cultus, joegen de Hittieten de boel op. Dat is dus een hele lange periode van plunderingen en herhaalde slachtpartijen. Mozes werd uit Egypte gegooid, wat dus duidelijk verwijst naar de Hyksos-tijd. Egypte bemoeide zich ook met de godsdienstbeoefening in het veroverde Syrie. Maar ook de Perzische (oud-Iraans en de latere Zoroastrische godsdienst) spelen een rol in de wetten die Mozes het volk oplegt.

Volgens mij had is de Exodus een sterk verkorte weergave is van een aantal eeuwen geschiedenis, van het einde van de zeventiende tot aan de negentiende dynastie. Maar nu Mozes begint met hulp van god Kanaan te veroveren, lijkt het nog wel ingewikkelder te worden. Het lijkt opeens niet meer over de Egyptenaren te gaan. Het verhaal is verweven met andere historische periodes...lijkt het.

De hele figuur is omsloten door een rand met de twaalf tekens van de dierenriem, met Ram bovenaan.

Daar is dat borstkleed van Aaron weer terug, met de 12 stenen die de dierenriem of de maanden voorstellen - de 12 zonen van Jacob, twee keer zes. Op andere reliefs zag ik ook al twee figuren links en rechts boven; dankzij de beschrijving van Josephus over het 'essen' van de priesters begijp ik dat dit de zon en de maan zijn, die op de onyxen of sardonyxen zijn geschreven.
Josephus noemt duidelijk geen stier, maar wel worden de kleren besprenkeld met stierebloed. Ik neem aan dat Mithras' kleren ook wel met bloed werden besprenkeld tijdens zijn bezigheid, zo te zien. Toch...






[Ik krijg opeens een visioen. Het vernietigen van dat gouden kalf, een stierkalf toch, dat zal toch geen metafoor zijn voor de tauroctonie, of dat stieroffer? De stier die de wanorde symboliseerde wordt gedood... ]

[willy]

De Cultus van Sol Invictus

Een vergelijkende studie tussen keizer Elagabal (218-222) en keizer Aurelianus (270-275).