Oba. Nigeriaanse riviergodin. Ze is de beschermgodin van de zwangerschap. Ze is met de slavernij naar Brazilië overgebracht, waar ze is gelijkgesteld aan de christelijke heilige Catharina. Ze wordt ook aangeduid met de naam Oxum. Ze is de zuster van de andere riviergodinnen Oshun en Oya en de dochter van de watergodin Yemanya. Oba is verbonden met het pure water als symbool van het moederschap.
Het rijk van Oxum is het zoete water, vooral de watervallen, of het kalme water van rustige rivieren. Op deze plaatsen wordt aan haar geofferd. In dit water nemen haar zonen rituele baden om magische kracht te krijgen.
Als godin van de zwangerschap beschermt ze de mens al als deze zich nog in de baarmoeder bevindt, en bewaakt hen tot in de eerste levensjaren.
Oba heerst ook over het bloed; de magische kracht waarmee ze dit doet heeft een gouden kleur. Ze wordt gevoed met honing, dat het witte bloed symboliseert. Zij is degene die tijdens de zwangerschap het menstruatiebloed tegenhoudt.
Oba is de eigenares van de metalen die zich in de aarde bevinden. Ze heeft vooral zeggenschap over goud, zilver en koper, en volgens haar wens moeten hiervan sieraden worden gemaakt. Ze is bekend als een hele zachtaardige moeder en een vriendelijke echtgenote. Haar echtgenoot is Xango, de god van recht en evenwicht. Ze deelt hem met Obum of Oshun en Oya of Yansa. Ook andere orisha worden genoemd als haar partner.

Odudua. Afrikaanse godin, vereerd door de Yoruba in Nigerië en Soedan. Haar domein waren de aarde en het water, als symbool van het vrouwelijke. Met haar echtgenoot Oxala of Obatala vormde ze eerste godenpaar, dat de orixas voortbracht, de andere goden. Onder andere bracht ze Yemanja voort, het vrouwelijke principe, de levensgodin, en Oranya, het mannelijke principe. Obatala was gekleed in het wit als symbool van de reinheid, maar Odudua werd onder andere vereerd vanwege haar vele erotische avonturen. De voortplanting stond bij haar centraal. Er bestaat nog steeds een tempel voor haar in Ado bij Badagry. De verering van haar nageslacht is met de slavernij meegetrokken naar Brazilië, maar voor Odudua ontstond daar geen cultus.

Oesja. Ook Usha of Ushas. Hindoeïstische, rigvedische godin van de dageraad. Haar naam betekent 'schijnen' of 'oosten'. Haar ouders waren de hemelgod Dyaus en de aardgodin Prithvi. Ze werd geboren uit het hoofd van Dyaus. Haar tweelingzuster was Nakt of Ratri, de godin van de nacht. Usha en haar zuster vormden samen respectievelijk de ochtendster en de avondster. De zon wordt wel als Ushas echtgenoot genoemd, maar ook als haar zoon. Ook de vuurgod Agni wordt soms als haar echtgenoot genoemd. Oesja rijdt in een wagen die wordt getrokken door vier koeien of roodkleurige paarden. Oesja is mooi en vriendelijk, en altijd jong. Ze is al oneindig oud, maar wordt dagelijks opnieuw geboren.
Usha is verwant aan de Griekse godin van de dageraad Eos. Ook is er verwantschap met de Arabische Uzza, en de Vedische Aditi.
Verder zijn er overeenkomsten met de voorstelling van het licht en de zon in de Perzische, zoroastrische vuurreligie, waarin Anahita de planeet Venus is; net als Oesja rijdt zij in een wagen, getrokken door vier paarden. De 'magiërs' waren leden van de zoroastrische priesterkaste. Volgens sommigen verwijst het islamitische koranvers over Abu Lahab nog naar een vuurreligie voor de komst van de islam, waaraan Mekka zijn naam zou ontlenen.
In de bijbel werd de planeet venus geassocieerd met de ster die de geboorte van Jezus aankondigde; als 'brenger van het licht' was dit bijvoorbeeld de morgenster. De religie rond Usha kan ook worden vergeleken met de vedische koe Aditi en de vuurgod Agni. Aditi was gekleed met het zonlicht, een beeld dat ook bestaat van de zoroastrische Anahita. Ook in de bijbelse Openbaring 12:1-4 wordt gesproken over een zwangere vrouw, bekleed met de zon. Een slang achtervolgde haar, waardoor ze de woestijn in moest vluchten om haar kind te baren. Deze slang heet bij de Egyptenaren Oeto of Wadjet, maar hier heeft zij nog de oude betekenis van de slangengodin als voedster, en ze helpt Isis bij de geboorte van Horus.

Oeto. Slangengodin, beschermster van Beneden-Egypte, uraeus-slang. Haar symbool, de uraeus, werd afgebeeld op de koninklijke kroon. Zie Wadjet.

ooggodin.

Ops. Pre-Romeinse Moeder Aarde. Ook gespeld Opis. Haar naam betekent 'rijkdom'. Ze komt overeen met de Romeinse korengodin Ceres of Bona Dea. Ze is ook dezelfde als Maia of Fauna. Ook werd ze Ma, Oma of Maia Maiestas genoemd. Een andere naam voor haar was Consivia. Ze is dezelfde als de Griekse korengodin Demeter. In het Grieks was haar naam Plouto. In de Middeleeuwen werd ze Habondia of Abundantia genoemd.
Ops was de ontwerpster van de Romeinse wet. Haar rituelen waren niet toegankelijk voor mannen, behalve gedurende de decemberfeesten, tijdens de opalia, een feest met een orgiastisch karakter, waarbij de band met de aarde een rol speelde. Dit feest werd op 19 december gevierd, op de derde dag van de Saturnalia. De Saturnalia duurden van 17 tot 23 december, de dagen rond het wintersolstitium, en waren gewijd aan Ops en de zaaigod Saturnus, het Romeinse equivalent van Kronos, de echtgenoot van Rhea. Saturnus werd beschouwd als haar gemaal of als haar broer. Ops en Saturnus deelden hun tempel, de Ops Capitolina, op het Capitool. De rituelen werden geleid door een priesteres. In deze tempel was de schatkist van de staat ondergebracht. Met Ceres deelde Ops een tempel op het Forum Romanum. Verder had ze een altaar in de Regia, het oude paleis van de koning.
Tijdens de Saturnalia had iedereen vakantie, oorlogen werden opgeschort, en zelfs werden misdadigers vrijgesteld van berechting. Gedurende dit feest werd de eerste tijd van de mensen, de zogenaamde 'Gouden Tijd', herdacht, toen de mensen nog in harmonie leefden met de natuur. Het werd ook opgevat als terugkeer naar de onbezorgde vreugde van de jeugd. Van oorsprong duurde het misschien maar een dag. In het huidige carnaval zijn nog kenmerken van dit feest zichtbaar van dit feest en andere waarin de gebruikelijke orde op de kop wordt gezet.
De Grieken noemden de gouden tijd met betrekking tot Astraea of Chrysothemis, namen voor de Griekse godin van de wet Themis of Dike. Ook Ops' Griekse tegenhanger Demeter werd als Thesmophoros met de wet geassocieerd.
Tijdens het feest vonden offers en een banket plaats in de open lucht, voor de tempel. Mensen gaven elkaar geschenken, met name wassen kaarsen en poppen. Slaven kregen gedurende deze tijd hun vrijheid, en ze werden aan het banket bediend door hun eigenaars. In aanmerking genomen hoe extreem wreed de Romeinen hun slaven behandelden is dit minder een gebaar van menselijkheid te noemen danwel een spotvertoning. Priesters voerden hun offers uit met onbedekt hoofd, een gebruik dat tijdens geen ander feest voorkwam.
De tempel en woningen werden door Romeinen versierd met takken van de het hele jaar door groene hulst, een gebruik dat later door de christenen werd voortgezet.
Ops kwam overeen met de Griekse Demeter. Demeters geboorte werd in Griekenland gevierd op 22 december, tijdens de winterzonnewende.
Op 25 augustus vierde men de Opeconsivia; Ops werd dan onder de naam Consivia geëerd als zaai- en oogstgodin. Hierbij waren uitsluitend Vestaalse maagden en een van de pontifices aanwezig, vanwege het gebrek aan ruimte in de Regia, waar het altaar stond. Men vereerde haar zittend, en raakte de aarde aan, die werd beschouwd als haar verblijfplaats. Haar altaren werden gevuld met bloemen, wijn en vers brood.
Ops had betekenis als kracht van Jupiter als Jove Opulentia. De geheime naam van Rome was Ops Consivia, aldus Macrobius.

Oshun. Afrika. Nigeriaanse riviergodin, zuster van Oya en Oba. Ze is de beschermgodin van de stromende wateren en watervallen, maar ook van de bloedstroom. Offers en rituelen vinden plaats aan watervallen of rivieroevers. De toekomstige koning ondergaat een reinigingsritueel voor hij wordt gekroond.
Ook is Oshun godin van de liefde en van het geluk, en ze houdt van dansen en vrolijkheid. Als orakelgodin wordt ze gassocieerd met zeeschelpen. Verder staat ze in verband met geld, wat haar gele of gouden kleur verklaart.
Ze wordt afgebeeld als een oude vrouw, en geassocieerd met wijsheid. Ze draagt zeven koperen armbanden en een riem waaraan een spiegel hangt. Dieren waarmee ze wordt geassocieerd zijn de pauw en de krekel. Ze draagt een vaas met rivierwater.
Tijdens de slavernij is de cultus van de godin van Afrika naar Amerika getransporteerd. Op Haïti wordt Oshun vereerd als Erzile. Ook wordt ze geïdentificeerd met de christelijke Onze vrouwe van de Carida della Cobre (Cobre betekent koper), in welke hoedanigheid ze ook met geld is geassocieerd.

Ostara. Germaanse godin van het voorjaar en de herrijzende natuur. Godin van de dageraad. Andere spellingen van haar naam zijn Ostar, Eostar, Eastre of Eostre. Het Ostarfeest (paasfeest) werd in het voorjaar gevierd; het was de viering van de dag-en nachtevening van de lente. Zowel het Engelse als het Duitse woord voor pasen, resp. Eastern en Ostern, komen van haar naam. Ostara's naam wordt etymologisch wel in verband gebracht met Eos, Oesja, Isjtar en Asjtarte godinnen die in verband staan met de dageraad of de planeet Venus. Ook is er verwantschap met de naam van de bijbelse Esther en de Hittitische Istustaya.
Ostara's heilige dier de haas staat symbool voor de vruchtbaarheid. Deze bestaat nu nog als de paashaas. Ook het woord 'oosten' is aan haar naam ontleend of eraan verwant. Dit verklaart ook haar relatie met de zonsopkomst, iedere ochtend in het oosten. Vele dingen die nog bij het paasfeest horen zijn van oorsprong haar attributen, zoals eieren, de haas.
Tijdens haar feest brandde het reinigend vuur van Ragnarok, waar mensen overheen sprongen. Ze helpt iedereen die in wanhoop of angst bij haar komt. Ze wordt ook wel vereenzelvigd met Valfreya, de Vrouwe van de Strijd. Ze bezit toverkracht, waardoor ze de nachtelijke hemel kan berijden. Ze leidt de zielen van de gevallenen en van hen die een goed leven hebben geleid naar hun rustplaats. Ze bewaakt een fontein die het water van de wedergeboorte bevat. Volgens de mythologie heeft ze haar magische geheimen aan Odin verteld.

Op IJsland wordt verteld dat de godin, hier Freija geheten, een der Vanen was; in Skandinavië lijkt Freija een andere godin te zijn. In de Germaanse en Angelsaksische gebieden werd dezelfde godin aangeduid met verschillende namen: Holda, Freija, Ostara, Frigga, Tara etc.
Jacob Grimm heeft nog wat informatie over Ostara overgeleverd, in zijn Deutsche Mythologie (1835): ten eerste werd april, de vierde maand, door de Angelsaksen en oude Germanen Esturmonath genoemd, Ostara's maand. Ten tweede: mensen in gematigde klimaten vieren de komst van de lente met feesten en rituelen. De belangrijkste van deze feesten was gewijd aan Ostara. Dit feest werd getransformeerd in het feest van de wederopstanding van Christus. Voor het feest bleef echter de naam van de godin gehandhaafd, nl. Ostern in het Duits en Easter in het Engels. En ten slotte: andere overblijfselen zijn het geloof dat het ochtendwater (dauw) op paasochtend geneeskrachtige eigenschappen bezit, het versieren van eieren en de paashaas.
Het ei of paasei was het symbool van Ostara's baarmoeder. Ze waren roodgeverfd, als uitbeelding van bloed, en men legde ze op graven om de doden kracht te geven. Deze zelfde traditie kende men ook in Rusland en Griekenland, en misschien is ook het gebruik ten tijde van het paleolithicum om de doden roodgeverfde grafgiften mee te geven hierop terug te voeren.

De palmpasenstok is waarschijnlijk een overblijfsel van de meiboom. Op de stok of tak was een broodvogeltje gestoken met ogen van krenten, en een gevlochten brood; dit was misschien een overblijfsel van een haaroffer door vrouwen. Verder werden vreugdevuren ontstoken, waar de mensen omheen dansten of overheen sprongen. Dit is een onderdeel voor het feest tijdens de Vanadisnacht (Walpurgisnacht), voor de godin Freya, in de nacht van 1 mei; misschien is de palmtak in een latere tijd naar het paasfeest verplaatst.

Oya. West-Afrikaanse moedergodin in de gedaante van een buffel of stier, vereerd door de Yoruba. Ze is waarschijnlijk ook een regenbooggodin. Verder is ze godin van de dans. Ze was de dochter van de watergodin Yemanya. Oya maakte de eerste elementen waaruit het universum bestaat. Ze is een van de drie riviergodinnen die haar naam gaven aan een rivier. Zij personifieert de rivier de Niger. De anderen zijn Oshun en Oba.
Haar broer en echtgenoot was de god Sjango, die zij het beheer over donder en weerlicht schonk. Ze werd ooit door hem gadegeslagen toen ze zich bij de rivier in een buffel veranderde. Ze huwde met hem op voorwaarde dat hij dit geheim niet zou verraden, maar hij deed het toch, toen hij dronken werd gevoerd door zijn andere vrouwen. Hij ontsnapte ternauwernood aan de dood.
Als 'goede moeder' draagt Oya de dubbele bijl op haar hoofd. Dit is een attribuut van Sjango, de onweersgod; net als Sjango heeft Oya macht over de stormen, sinds zij zijn geheimen heeft ontdekt.
Met de komst van het katholicisme in dit gebied werden Oya, Oshun en Oba tot heiligen uitgeroepen.
Gedurende de periode van slavernij werd ook haar cultus getransporteerd naar Amerika. Ze werd hier later vereerd als de regenbooggodin Olla in Cuba en Puerto Rico; in Cuba is ze de Maagd van Maria Lichtmis.
In Brazilië heette ze Yansa (Ook Yansam, Yassam of Yansan), en ze is de godin van de wind en het onweer. Ze is hier ook heiligverklaard als Santa Barbara; haar heilige dag valt op woensdag. Barbara heeft ook de aspecten van Oya's echtgenoot, de dondergod Sjango (Xango), opgenomen, en is beschermster van militairen en kruit. In de voedoe van Haïti heette ze Maman Brigette of Damballah.