Godinnen uit de hele wereld

godinnen uit de hele wereld
index alle godinnen | attributen | weblog | forum | contact | boeken | zoek | links: oude pagina | links: nieuw |

Hel [Andere spelling: Hella, Holla, Holda, Hilde, Helle, Hol, Hulda, Halja](Heket) vorige || volgende (Helena)


Hel. Noorse Godin van het dodenrijk Helheim. Ze heet ook wel Hella, Holla of Holda, Hilde, Helle, Hol, Hulda etc. De Gothen noemden haar Halja. Een andere naam is Nifl ('nevel'). Er is ook wel gesuggereerd dat Nehallenia een variant van Hel is. Ze was de dochter van de god Loki en de reuzin Angerboda. Haar kinderen waren de slang Midgardsormr en de wolf of hond Fensir. Ze was half wit en half zwart. De ekster was aan haar gewijd. Hel bezat een oog van vuur waarmee ze alles kon zien; stervelingen konden niets voor haar verborgen houden. Dit oog werd wel gesymboliseerd door een diamantvormig teken met hierin een kruis. Hels geheime land werd wel 'rozentuin' genoemd. Dit was het dodenrijk Niflheim.

De grote wereldboom, de es Yggdrasil, had drie reusachtige wortels, waarvan er een zich uitstrekte over het dodenrijk Niflheim. De boom werd verzorgd door de nornen. Hels naam Nifl verwijst naar haar functie als bewaakster van het dodenrijk. Niflheim is te vertalen als 'huis van nevel' of 'huis van duister'. Het is een van de negen werelden uit de Noorse mythologie. In Niflheim ontspringen de elf of twaalf rivieren, de Elivagar, waaruit het leven ontstond. Nifls kinderen waren de Niflungar of Nibelungen; zij waren de geesten van de voorouders, die als zwartgekleurde schaduwen leefden in het rijk van Nifl.
Er is verwantschap met de nephilim, de bijbelse vooroudergeesten. In de Joodse traditie stammen de nephilim uit het geslacht der reuzen, evenals Hels moeder Angrboda. Ook is Nifls naam verwant aan Nephele, een manifestatie van Hera als wolk. Beide namen zijn te vertalen als mist, wolk of duister. Ons woord 'nevel' is erin te herkennen. Ook door de overeenkomsten tussen de tuin der Hesperiden en aspecten van het rijk Niflheim wordt verwantschap van Hel met Hera zichtbaar.
Hier in de onderwereld kon men de geheimen der vrouwen leren, zoals de magische betekenis van de runen. Volgens de mythe offerde Odin een oog en hing hij negen nachten aan de boom voor het verkrijgen van deze kennis. In het bomenalfabet van de druïden vertegenwoordigde de es de N of nion, wat kennis betekent.
De vlier was gewijd aan de Caillegh of Crone (oude, wijze vrouw): dit was Hel. Deze boom leverde in het bomenalfabet de R (Ruis).

Hulst, tegenwoordig veel gebruikt als kerstversiering
Hulst, tegenwoordig veel gebruikt als kerstversiering

De vlier leverde het hout voor de heksenbezem, en stond dan ook bekend als heksenboom. De boom had ook genezende eigenschappen; een herinnering hieraan was het middeleeuwse geloof dat het dragen van een krans van vlierbladeren pijn in de nek verjaagt. Ook de hulst, die de letter T verschafte, behoorde tot Hels rijk. De Engelse naam van hulst, holly, is aan varianten van Hels naam gerelateerd. Het rode sap van de bessen werd vergeleken met het levenschenkende bloed (te zien als menstruatiebloed, ook wel maanbloed genoemd); hierin lag het geheim verscholen van de 'onsterfelijkheid' van deze boom, die het hele jaar door groen bleef. De hulst hoort nu nog tot de standaarddecoratie tijdens het kerstfeest, waarin de eveneens eeuwiggroene den het middelpunt vormt. Het sap van de bessen symboliseerde na de overgang na het christendom het 'bloed van Christus'. Dit is te vergelijken met de wijn van het sap van de druif, die eveneens het bloed van god voorstellen.
Met de 'appels van Hel' wordt het geschenk bedoeld van de onderwereldgodin, die het mogelijk maken onder de aarde te leven.

Onderwereld

Hels betekenis is overgeleverd in sprookjes. Mensen die afdalen via een put, komen in haar rijk uit.
Hels betekenis is overgeleverd in sprookjes. Mensen die afdalen via een put, komen in haar rijk uit.

Via waterputten stond het rijk van Hel in verbinding met de aarde. Walker vermeldt dat putten alom centraal stonden in cultussen waarin de seksualiteit van vrouwen werd vereerd, een gebruik dat in de middeleeuwen nog zo volhardde dat de kerk naar deze heilige putten verwees met de term cunnus diaboli, duivelse vagina. Mensen gingen naar de putten om een wens in vervulling te laten gaan. In Engeland verwijzen nog overal namen naar deze putten, zoals Hellywell, Holywell, Helen's well, en ook Brideswell of Morgans well, naar Hels Keltische tegenhangers Morgan en Brigid.
Onderdeel van de rituelen rond de heilige put was het aankleden van de put. Dit vond plaats op wat nu hemelvaartsdag is, veertig dagen voor Pasen [?]. Het was de dag dat de godin van de onderwereld een zoon baarde. Volgens het volksgeloof in christelijke tijden zou het water in alle putten op kerstavond in bloed veranderen, of ook wel in wijn; wie hiervan getuige was, zou geen jaar meer te leven hebben.
Als Hels moeder wordt wel Angurboda genoemd, de oude of wijze vrouw (hagia of heks) van het IJzeren Woud. Haar vader was de vuurgod Loki. Haar hemelse maanhonden droegen de doden weg. De toegang naar de onderwereld werd bereikt door de hond Garm.

Hel was als universele moeder ook de patrones van de pasgeboren kinderen. Haar taak was deze een naam te geven, iets wat is te vergelijken met het geven van een ziel. Volgens de christelijke kerkleiders zouden niet door de kerk gedoopte kinderen die stierven eeuwig branden in de hel. In het volksgeloof zei men echter dat kinderen die niet naar de hemel konden liefderijk in het rijk van Hel zouden worden opgenomen. Zij werden dan heimchen genoemd, waarmee werd bedoeld dat zij terugkeerden naar huis, naar hun oorspronkelijke moeder.
In het rijk van Hel werden verder degenen opgenomen die stierven van ouderdom of aan een ziekte. Mensen die stierven in de oorlog, kwamen terecht in het dodenrijk van Freija, het Valhalla. Om in Niflheim te komen, kwam men over de weg Helvig, en moest men de hellehond Garm en de bewaakster Modgud passeren. De doden kregen Helsko (helschoenen) aangepast voor hun reis naar het dodenrijk.
Oorspronkelijk zou de 'hel' een heiligdom kunnen zijn dat bestond uit een heilige grot; deze fungeerde als baarmoeder, of als plaats waar de doden werden wedergeboren. Een dergelijke plaats werd aangeduid met het Noorse woord hellir. Het idee om het rijk van Hel te verbinden met het vagevuur verwijst mogelijk naar de betekenis van Hel als vulkaangodin. Gesuggereerd is wel dat haar naam etymologisch verwant is aan de vulkaangodin Pele. In de Duitse legenden komt Hel ook voor als een vuurberg.
In dit verband wordt Hel ook gelijkgesteld aan een oven, met een Latijns woord aangeduid als Infernus, een woord afkomstig van de Romeinse vuurgodin Fornax. Het bakken van brood was een functie van priesteressen, en was een metafoor voor het ontstaan van nieuw leven in de baarmoeder. Aan dit motief wordt in het sprookje van Vrouw Holle nog herinnerd. Ook de naam Brunnhilde uit de Middeleeuwse legenden komt hieruit voort. Brunnhilde is te vertalen als 'brandende hel'. Zij was de aanvoerster der Valkyren, ook wel Hild de Wreker genoemd. Verder komt ze voor als Matabrune, 'Brandende Moeder', die de zonnegod Oriant baart.

In Japan komt de vulkaangodin Sengen voor. Haar vulkaan wordt ook beschouwd als toegang naar de onderwereld. Haar bijnaam Abkai Hehe ('vrouwelijk geslachtsdeel') komt overeen met de naam 'Venusheuvel', in de Middeleeuwen de berg die het onderaardse dodenrijk van Hel herbergde. In de bijbel komt in 2 Kon. 22:14-20 een profetes Hulda voor. Deze vertaling gaf Luther voor de naam Chuledda. Misschien associeerde hij haar met de Germaanse Hulda.

© nissaba.nl

Deze pagina is 11318 keer bekeken




Kenmerken

Andere namen: Nifl
Verwant: Holda, Nornen, Nephele, Hesperiden, Vrouw Holle, Andre Mari, Pele, Hera, Fornax, Sengen

Functies: dood, onderwereld, reus, voorouders, nevel, kinderen, nieuwgeborenen, hel
Lexicon: Nibelungen, nephilim, druïden, Vrouw Holle, kerstmis, Vrouw Holle, cunnus, Vrouw Holle, Brunhilde
Attributen: appel, bloed, boom, bron, duif, ekster, hond, hulst, oog, put, vlieg, vogel, vuur, Yggdrasil
Mythische plaatsen: Helheim, Niflheim

Landen/volken: Germanen, Noors
Streek/gebied: , ,

Oude pagina's


Zoek:
Kijk hier voor uitgebreide zoekmogelijkheden.
lexicon
kalenderdagen
mythische plaatsen
hemellichamen
attributen
functies
goden
archeologische lokaties, tempels etc.
landen
steden