Cardea. Ook Cardoea. Een andere naam voor haar was Crana of Carna. Cardea was de godin of numen van de scharnieren van de deuren. De god van de deuren, Janus, gaf haar de functie van ius cardinis na een liefdesrelatie. Ook gaf hij haar een witte doorn (spina alba), om de kwade geesten buiten de deur te houden, vooral de heksen die het bloed van zuigelingen opzogen. Janus veranderde volgens de mythe ook haar naam van Cranea in Carna.
Carna was ook de beschermster van de gezondheid en welzijn. Varkensspek en tuinbonen waren een heilige, aan haar gewijde maaltijd, die werd genuttigd op de eerste dag van de maand juni, de kalendaei iuniae, die eveneens aan haar was gewijd. Deze dag werd ook kalendae fabariaegenoemd, naar de tuinbonen (faba). Tuinbonen werden genuttigd als middel tegen allerlei kwalen.
De deurgod en god van het begin Janus had een weinig verbreide vrouwelijke pendant, Jana. Janus en Jana werden later gelijkgesteld aan Jupiter en Juno. De eerste dag van juni was, net als alle eerste dagen van de maand, gewijd aan Juno. Het hoofd van Janus was geplaatst boven deuren. Dit gebruik doet denken aan de plaatsing van yoni's in India bij ingangen van tempels. In Groot-Brittanniė zijn er nog oude kerken met ingemetselde Sheela na gigs die onverhuld tonen waar het om gaat. Omdat ook Juno verwant is aan de 'yoni', is dit verband tussen de yoni en Jana/Janus mogelijk ook te leggen.
Een verband met seksualiteit en doorgangen komt ook naar voren in een mythe over Carna. Zij lokte haar minnaars in een grot om daar de liefde met haar te bedrijven, waar zij hen vervolgens alleen en gefrustreerd achterliet. Op een dag probeerde ze Janus te verlokken, maar hij zag haar met zijn achterwaarts gekeerde hoofd in de grot verdwijnen. Toen loste ze maar haar belofte in. In ruil hiervoor gaf Janus haar het vermogen des nachts vampieren te verjagen. Deze functie om demonen te verjagen is juist wat een deurgodin betaamt. Ianua is het Latijnse woord voor deur. Het is echter niet zo duidelijk of de deur het woord aan de godheid gaf, of andersom. Het woord wordt etymologisch in verband gebracht met het Sanskriet yana, 'weg', en ook met een Indo-Europese wortel die verwijst naar een doorgang. Als concept komt deze 'weg' (het gevolgde of te volgen pad) in vele godsdiensten voor, zoals bijvoorbeeld de Chinese Tao of de islamitische sunna (beide letterlijk 'weg'). Ook Jezus verwees naar zichzelf als de 'weg'; Egyptenaren volgden het pad van Horus of Path. Deze 'weg' kan overdrachtelijk op de moraal slaan, of op de geboorte, levensweg en dood, maar ook op een gelijkstelling aan hemellichamen, die opkomen en ondergaan.
Andere deurgoden of numina van de deuren waren onder andere Limentinus (de drempel) en Forculus.
De Indiase olifantsgod Ganesha of Ganesh komt in veel opzichten overeen met Janus. Beide zijn 'god van het begin'. De gelijkluidende naam van het eerste bijbelboek Genesis verwijst eveneens naar het 'begin'.© nissaba.nl Deze pagina is 5715 keer bekeken
|
| KenmerkenEtymologie: scharnier Andere namen: Crana, Cranea, Carna Verwant: Jana, Juno
Functies: genezing, kwaad afweren, gezondheid, vampirisme
Lexicon: numen, yoni
Attributen: deur, doorn, tuinbonen, varken
goden: Janus
Landen/volken: Romeinen
Streek/gebied:
Oude pagina's
Kijk hier voor uitgebreide zoekmogelijkheden.
lexicon
kalenderdagen
mythische plaatsen
hemellichamen
attributen
functies
goden
archeologische lokaties, tempels etc.
landen
steden
|
Beer (Demeter) Hoi Els mag i k wee
Els (Bellona) Hallo Lou, er zijn n
lou (Bellona) goed uitgelegd :duim
Els (Diana) PS, de achterzijde v
Els (Diana) Hallo Gretha, bedank
Gretha/Beer (Diana) "Haar belangrijkste
Els (Diana) Hee Gretha, zeker ma
Gretha (Diana) Hoi Els Mag ik weer
Marleen (Artemis) Dit heeft mij erg ge