Ceres. Graangodin, beschermster van de graanhandel. Bij de Grieken heette ze Demeter; haar naam is verwant met de naam van Demeters dochter Kore, die bij de Romeinen de dodengodin Proserpina is. Een titel voor Ceres was Alma Mater.
Oud-Italische en Romeinse godin. Attributen: Krans van korenaren, fakkel of skepter, vruchten- of bloemenkorf in de handen. Godin der plebejers. Haar naam wordt in verband gebracht met de Indo-Europese wortel cer, wat iets betekent als 'groeien' of 'voortbrengen'. Ook woorden als creëren en crescent berusten hierop.
Dezelfde betekenis is nog te herkennen in het Engelse woord voor graan of graanproducten, cereal. Deze wortel is ook te herkennen in de naam van de Griekse Kore, de dochter van de korengodin Demeter, met wie Ceres door de Romeinen werd gelijkgesteld in de tijd van de bloei van de Griekse cultuur. Ook het achtervoegsel in de naam Dioscuren, de tweelingbroers van Helena, verwijst oorspronkelijk naar deze groeikracht.
Ceres werd ook wel vereerd gezamenlijk met de aardgodin Tellus of Terra Mater. Verder komt ze overeen met Ops ('overvloed'). Verder werd ze vereerd in een triade met Libera en Liber, die als haar dochter en zoon werden beschouwd. Libera werd gelijkgesteld aan Persephone, Liber aan Dionysos of Bacchus.
De Romeinen gaven Ceres en Cybele de titel Alma Mater. Alma komt van het (vrouwelijke) woord almus, dat 'voedzaam' betekent, van alere ('voeden'). De titel betekent dus 'voedende moeder', wat herinnert aan de verwante godinnen Abundantia en Ops.
Alma Mater is soms een titel voor de maagd Maria. In het Hebreeuws betekent 'almah' een jonge vrouw; het woord wordt meestal vertaald als 'maagd'. In Jezaja 7:14 wordt als de geboorte van Emanuel, de zoon van de 'maagd' (almah) aangekondigd. Zijn geboorte wordt voorgesteld als een 'teken van god'. De aankondiging van Emmanuel wordt soms opgevat als de aankondiging van de maagdelijke geboorte van Jezus. Ook Rebecca wordt 'almah' genoemd, tijdens de ontmoeting met Isaac aan de bron. De betekenis 'alma' als titel voor Maria wordt soms als maagd (almah), soms als voedende verklaard. Ook wordt de titel 'Alma Mater' verklaard vanwege de 'wonderbaarlijke geboorte' die in Jezaja was aangekondig, dus in relatie met Immanuel. Tegenwoordig verwijst 'Alma Mater' naar de universiteit waar iemand is opgeleid; 'voeding' heeft hier de overdrachtelijke betekenis van 'geestelijke' voeding van de wetenschappen.
Ceres werd aan de Griekse Demeter gelijkgesteld. Volgens de traditie werd haar cultus op advies van de Sibyllijnse boeken in het jaar -496 in Rome geïntroduceerd, samen met die voor Libera en Liber, om een hongersnood te beëindigen. Dit waren boeken van de Sibyllen, orakelpriesteressen van onder ander het Griekse Delphi en Cumae in Italië. In -493 werd voor Ceres een tempel gebouwd op de Aventijnse heuvel, vlak bij het Circus Maximus. Dit werd een religieus en politiek centrum. Ook was het beroemd vanwege de hoogstaande kunst. De tempel werd in -31 door een brand verwoest, en door keizer Augustus weer opnieuw opgebouwd.
Van 12 tot 19 april werd het Cerealiafeest te harer ere gevierd. Met spelen, de ludi cearalici, werd zij geëerd. Het feest werd getekend door de enorme overvloed die de aarde aan de mensen schonk. De eerste mensen op aarde leefden van wat de aarde uit zichzelf schonk. Ceres leerde de mensen de akker te bebouwen. Ze plaatste de stier in het juk, en liet de velden omploegen. Ceres was tevreden met kleine giften van graan, of men kon een fakkel voor haar aansteken. Ze was gesteld op zuiverheid, dus de geschenken moesten zuiver zijn, en men moest witte kleren dragen.
Ceres rijdt in een biga getrokken door slangen. Ze heeft twee fakkels in de hand. Republikeinse munt, 78 v.o.j.
Ceres werd geëerd tijdens de Cerialia op 19 april. De munt hiernaast is er een uit een reeks van vijf in het jaar 78 v.o.j. geslagen ter ere van vijf feesten, waarvan deze ter gelegenheid van de Cerealia. Ceres berijdt haar biga, een wagen met twee wielen, die wordt voorgetrokken door slangen. Deze symboliseren voorspoed en gezondheid. In haar handen draagt ze twee fakkels.
In mei werden voor haar de Ambarvalia gehouden. Dit feest viel op 29 mei, vlak voor de kalenda van juni, als het bijna nieuwe maan is. Het volk en de priesters trokken bij wijze van een zuiveringsritueel drie maal om de velden. Daarna werden een zeug, een schaap en een stier geofferd.
Een epitheton voor Ceres was legifera, 'wetgeefster'. Dit komt overeen met de Griekse Demeter Thesmophoros, aan wie zij rond de derde eeuw v.o.j. werd gelijkgesteld. Haar priesteressen, de matronae, legden de basis voor het Romeinse wetsysteem. Uit het koppelen van de functie van graangodin en wetgeefster blijkt de samenhang tussen de wetten die de gedragsvoorschriften bepalen en de natuurwetten, die de volgorde vastleggen waarin handelingen voor de agricultuur moeten worden verricht.
In de Romeinse mythologie werd Proserpina haar dochter, analoog aan Persephone, de dochter van Demeter. Zij werd door Pluto, de Romeinse Hades, naar de onderwereld gevoerd.© nissaba.nl Deze pagina is 11421 keer bekeken
|
| KenmerkenEtymologie: cer, cereal, kern, koren, Kore Titels: Alma Mater, legifera (wetgeefster) Verwant: Persephone, Proserpina, Kore, Demeter, Libera, Ops, Tellus, Cybele, Alma Mater
Functies: graan, landbouw, overvloed, wet
Lexicon: crescent
Feesten en rituelen: Ambarvalia (29 mei), Cerialia (19 april), ludi Ceriales
Attributen: bloemen, fakkel, koren, scepter
Lokatie
Stad / steden: Aventijn
Landen/volken: Italië, Romeinen
Streek/gebied: ,
Oude pagina's
Kijk hier voor uitgebreide zoekmogelijkheden.
lexicon
kalenderdagen
mythische plaatsen
hemellichamen
attributen
functies
goden
archeologische lokaties, tempels etc.
landen
steden
|
Beer (Demeter) Hoi Els mag i k wee
Els (Bellona) Hallo Lou, er zijn n
lou (Bellona) goed uitgelegd :duim
Els (Diana) PS, de achterzijde v
Els (Diana) Hallo Gretha, bedank
Gretha/Beer (Diana) "Haar belangrijkste
Els (Diana) Hee Gretha, zeker ma
Gretha (Diana) Hoi Els Mag ik weer
Marleen (Artemis) Dit heeft mij erg ge