Godinnen uit de hele wereld

godinnen uit de hele wereld
index alle godinnen | attributen | weblog | forum | contact | boeken | zoek | links: oude pagina | links: nieuw |

Cerridwen [Andere spelling: Cyrridven](Ceres) vorige || volgende (Ceto)


Cerridwen. Cerridwen is een Keltische tovenares, die vooral werd vereerd in Wales. Ze had een duistere, profetische kracht. Ze was beroemd vanwege haar toverkracht en voorspellende gaven. Dichters voelen verwantschap met haar omdat ze door een wonderbaarlijke geboorte de moeder was beroemde dichter Taliesin.
De legendes en overleveringen die over haar worden verteld zijn verwant met de mythen van diverse godinnen.
Cerridwen woonde op een eiland in een meer, dat bekend stond als het 'Eiland onder de Golven'. Het varken werd met haar geassocieerd. Een van haar titels was Sýr (zeug). Een van haar attributen was een ketel, waarin een giftig brouwsel werd gemaakt, dat tevens inspiratie en goddelijke liefde verschafte. Deze ketel werd wel awen genoemd, 'Ketel van de Onderwereld'. Haar drank was zo machtig vanwege de grote kennis die ze had van de loop van de hemellichamen en van de werkzaamheid van de planten en kruiden.

Over de etymologie van haar naam bestaan diverse suggesties. De oudste vorm van haar naam, Cyrridven, komt voor in het boek Llyfr Du Caerfyrddin ('Het zwarte boek van Carmarthen'), dat is geschreven rond 1250. Daarom is haar naam wel geïnterpreteerd als 'kromme vrouw', van cwrr (dat dan wordt afgeleid van cyrrid), dat 'gebogen' zou betekenen, en ben ('vrouw'). Ze werd voorgesteld als een zeug; haar naam betekent misschien ook zeug. Het varken, dat vooral werd vereerd in chtonische, met de aarde verbonden godsdiensten, fungeerde als bemiddelaar tussen de onderwereld en de wereld van de mensen. Het had betekenis vanwege de grote vruchtbaarheid en het grote aantal jongen in een worp. Het werd meestal geassocieerd met de moedergodin. Cerdo is het Spaanse woord voor varken. De cerdaña zijn dansen voor de godin in de Pyreneeën. 'Cerridwen' is echter ook wel vertaald als 'ketel van wijsheid' (cerru betekent ketel) of 'kasteel van wijsheid' (caer betekent kasteel of fort). Maar in feite is niets bekend over de herkomst van haar naam.
De barden uit de Wales noemden zichzelf Cerddorion, zonen van Cerridwen.

Cerridwen had twee kinderen, een dochter Crearwy, die mooi en licht was, en een zoon met de naam Afagddu, donker en lelijk, of Morfan, omdat hij zwart was als een raaf. Om hem toch een betekenis te geven brouwde ze voor hem in haar ketel een kennisschenkende toverdrank. Het vuur werd brandend gehouden door een oude, blinde man met de naam Morda; de jonge Gwion moest opletten terwijl zij sliep. Daarbij verspilde hij per ongeluk drie belangrijke druppels, die hem de magische voorspellingsgave gaf. Uit angst voor wat hem te wachten stond vluchtte hij weg, maar Cerridwen vervolgde hem. Dankzij de drank verstond hij nu de kunst van de gedaanteverwisseling, maar Cerridwen veranderde zichzelf ook. Achtereenvolgens veranderde Gwion in een haas, maar Cerridwen werd een windhond; als vis dook hij in het water, maar Cerridwen werd een otter; Gwion ontsnapte als vogel en koos het luchtruim, maar Cerridwen werd een havik. Ten slotte werd Gwion een graankorrel en verborg zich in een schoof, maar Cerridwen werd een kip en at hem op. Deze dieren spelen een rol in de verschillende seizoenen.
De graankorrel begon echter te groeien in haar buik, en na negen maanden baarde ze een stralend kind. Cerridwen vatte toch liefde voor hem op en liet hem in leven. Twee dagen voor de eerste mei gooide ze hem in een leren zak of mand in de rivier; met Allerheiligen werd hij eruit gevist door Elffin, die aan het vissen was. Elffin noemde hem Taliesin. Hij bleek een grote dichter te zijn, die de geschiedenis aan iedereen bekend maakte. Daarom hebben de dichters hun gave aan Cerridwen en haar drank te danken. Naar de dichter wordt ook wel verwezen als Taliesin Ben Beirdd (Taliesin, het hoofd der dichters).
Het verhaal van de metamorfose bestond in een orale traditie; een versie werd aan het begin van de twintigste eeuw opgetekend door de liedverzamelaar Cecil Sharp. Het vertoont in essentie overeenkomst met de geschiedenis van Nemesis en Zeus. Maar ook doet het denken aan de tovenares Circe, die met haar kruidenbrouwsel de manschappen van Odysseus in varkens veranderde. Net als Cerridwen woonde Circe op een eiland, het eiland Aia, waar ze leefde in een stenen kasteel. De mythe herinnert ook aan het kind van Athene en Hephaistos, de smid en vulkaangod. Athene sloeg zijn seksuele avances af, waarop de god zijn zaad verspilde in de aarde. De aarde Gaia werd zo bevrucht en baarde het kind Erichthonius. Gaia gaf het godin aan Athene, die er liefde voor opvatte en het grootbracht als haar eigen kind. Over de Soemerische Ninhoersag, Uttu en Enki bestaat een overlevering met soortgelijke motieven.
Volgens de legende zou het paleis van de koning Tegid, de echtgenoot van Cerridwen, tijdens maanverlichte nachten zichtbaar zijn onder de golven van het meer Bala Laka in Wales. In dit meer zou volgens de locale folkore het monster Teggie huishouden.

© nissaba.nl

Deze pagina is 10678 keer bekeken




Kenmerken

Etymologie: cerru (ketel); caer (kasteel); cerdo (varken);
Titels: Sýr
Verwant: Circe, Athene, Uttu


Functies: orakel, toverdrank, kruiden, metamorfose, tovenares, wonderbaarlijke zwangerschap
Attributen: ketel, varken
goden: Gwion

Landen/volken: Brits, Kelten, Wales
Streek/gebied: , ,

Oude pagina's


Zoek:
Kijk hier voor uitgebreide zoekmogelijkheden.
lexicon
kalenderdagen
mythische plaatsen
hemellichamen
attributen
functies
goden
archeologische lokaties, tempels etc.
landen
steden