Eva en Adam eten van de boom der kennis
Eva. 'Leven' of 'Moeder van al het leven'. Ze wordt in de Griekstalige gnostische literatuur ook wel Zoë (leven) genoemd. Attributen: slang, vijgeboom (boom der kennis). Arabisch: Hawa. In het Hebreeuws: Chawwa. Dit komt van Chai, wat 'leven' betekent. In Genesis wordt zij tegelijk met Adam geschapen naar het evenbeeld van god: man en vrouw. Dit komt overeen met andere bijbelversies, waar Adam, wat 'mensheid' betekent, als een androgyn of hermafrodiet wezen wordt gecreeërd.
De Arabische vorm van Eva is Haiwa of Hawwas. In de koran wordt Eva niet genoemd, ze is hier gewoon 'de vrouw van Adam', en neemt verder geen initatief.
Eva werd van Adam gescheiden nadat hij in slaap was gebracht. In de bijbel werd geen androgyn wezen genoemd, maar Eva komt wel voort uit Adams rib, terwijl hij slaapt. De schepping uit de rib zou ook in verband kunnen worden gebracht met de geboorte van de godin Ninti, die door de Soemerische godin Ninhursag werd gebaard om de god Enki van een ziekte aan zijn rib te verlossen. Ti kan zowel rib als leven betekenen.
Volgens andere versies zou eerst Lilith zijn gemaakt, maar omdat zij niet gehoorzaam genoeg was, werd Eva geschapen.
Chawwa ('leven') is een titel voor de Kanaänitische Ashera, metgezel van de hoofdgod El. Asjera heeft een aantal kenmerken van de Eva in de bijbel, maar is hier ontdaan van haar goddelijkheid en scheppende kracht. De boom der kennis, waarvan Eva niet mag eten, komt overeen met het heilige bos van Ashera en de Asherabomen die voor haar werden opgericht. Het eten van de vruchten staat in verband met een ritueel waarin sacrale seks een rol speelt. Ook is er een associatie met leven en dood. Volgens de bijbel zou het eten van de appel de dood brengen. Dit verhaal is parallel aan de appel waarvan de Griekse onderwereldgod Hades de door hem ontvoerde Persephone liet eten. Deze appel, een granaatappel, bond haar voorgoed aan de onderwereld en maakte het onmogelijk naar het land der levenden terug te keren. Dankzij haar moeder Demeter werd het mogelijk dat zij zes maanden per jaar op aarde kon terugkeren, terwijl ze de andere helft van het jaar doorbracht in de onderwereld, waar ze heerste als koningin.
De slang, in de bijbel voorgesteld als duivel, wordt van oudsher geassocieerd met de godin en haar orakel, zoals in Delphi, waar de Python heerste. Python of Typhon is de Griekse naam voor de Egyptische god Set, een naam die ook wordt gedragen door een andere, minder bekende zoon van Eva die in de bijbel wordt genoemd.
De godin Athene, die ook wordt geassocieerd met slangen en een uil, was eveneens de godin van de wijsheid. De uil wordt niet in de bijbel aan Eva gekoppeld, maar wel in de Middeleeuwse iconografie. In plaats van het symbool van wijsheid te zijn, symboliseerde de vogel nu de duivel en de slechtheid.
Na de verdrijving uit het paradijs leert Eva vuur maken en ontwikkelt de kookkunst. Zij is een brengster van de beschaving, te vergelijken met de Griekse Athene of Hestia. Deze verwantschap komt ook naar voren in de joodse mythologie, waarin Eva's zoon Kain een bedrog met een offer wordt toegeschreven dat overeenkomt met het bedrog dat Prometheus ooit pleegde tijdens een offer voor Zeus.
Eva wordt wel vergeleken met Pandora, die door de Grieken wordt genoemd als moeder van de mensheid die de val van de mens veroorzaakte. Prometheus, zoon van Klymene of Themis en de beschermeling van Athene, stal het vuur van Hestia, om dit naar de mensen te brengen. Pandora werd gemaakt als straf voor Prometheus' diefstal van het vuur, net als Eva's overtreding bedoeld om mensen kennis te schenken, zodat ze onafhankelijk zouden zijn van god. Pandora werd gemaakt van klei, door de smid- en vulkaangod Hephaistus. Athene was de godin van de ambachten; ze werd als Athene Ergane vereerd met Hephaistos. Hyginus vermeldt in zijn Fabulae (nr. 142) dat Prometheus zich bezighield met het scheppen van mannen uit klei. Jupiter vroeg Vulcanus de eerste vrouw van klei te maken; Minerva blies hier leven in.
Prometheus werd als straf voor zijn daad door Hermes op last van Jupiter vastgeketend aan een rots in de Kausas, waar zijn lever werd opgegeten door de phoenix.
De bijbelse naam Kain, een van de zonen van Eva, betekent eveneens 'smid'. Het woord komt ook voor in het bijbelse Tubal-Kain, verwant met de Romeinse naam Vulkanus van de vulkaangod; Tubal-kain was samen met zijn broers Jabal en Jubal de uitvinders van de ambachten en metaalindustrie. Pandora was gehuwd met Epimetheus, de broer van Prometheus. Epimetheus was net als Adam de Heer der Dieren. Prometheus waarschuwde Epimetheus om geen geschenk van Zeus aan te nemen; dit was de vaas met ziektes en rampspoed die later door Pandora zou worden geopend. In deze godsdienstige verdraaiing werd de werkelijke betekenis van de vaas die het levenswater bevatte juist vernietigende kracht toegeschreven. De godin wordt vaak afgebeeld met een waterkruik, zoals bijvoorbeeld de godin Ishtar uit Mari. Een andere variant komt voor in de bijbel, waar Jezus het idee van het levenswater overneemt van de Samaritaanse vrouw in Sechem.
Net zoals Pandora dood, ziekte, ellende en hoop introduceert naar aanleiding van een diefstal die de mens beschaving brengt en zo gelijkstelt aan de goden, leidt in de bijbel het eten van de boom der kennis tot de verdrijving uit het paradijs en de introductie van de dood. De twee werden uit het paradijs om te voorkomen dat ze ook de appels der onsterfelijkheid van de levensboom konden nuttigen, want dan zouden de mensen gelijk worden aan de goden.
De kruik van Pandora herinnert aan een andere met Eva verwante Griekse mythische figuur, namelijk de schenkster van de goden Hebe. Haar kruik was gevuld met de nectaf van de goden, die onsterfelijkheid schonk. Hebe was een kind van Hera; de smid Hephaistos was haar broer. Er is ook verwantschap met de Hittitische Hebat. In het gevolg van Hebat kwam de godin Kubaba voor; deze vormde in Aleppo een androgyne eenheid vormde met Adamma of Adammu. De naam Adammu van deze Hittitische godheid betekent net als die van de bijbelse Adam 'bloed'. De naam kwam waarschijnlijk al voor in het proto-Syrische Ebla, waar de maand mei Adammu werd genoemd.
Oudere versies van de val van de mens uit het paradijs zijn al bekend uit Mesopotamië.
De Soemerische Adapa luisterde wel naar het advies van Ea (El) om niet het 'water en brood der doden' van Anu aan te nemen: het zogenaamde 'levensbrood en levenswater', dat onsterfelijkheid zou geven, zou in werkelijkheid de dood brengen. Het mocht niet baten, want helaas was Ea de jokkebrok, en Anu was dan ook zeer verbaasd dat Adapa het goddelijke geschenk afsloeg. Kleding en olie nam Adapa wel aan. Adapa was gemaakt door Ea. Deze gaf hem wijsheid, maar geen eeuwig leven. Hetzelfde wist Eva te bereiken in het paradijs.
In de islamitische traditie kreeg Eva 20 paar tweelingen, waaronder Kabil en Abil (Kain en Abel). De moord door Kabil op Abil werd geïnterpreteerd als straf voor Eva's gedrag. De oorzaak van de ruzie was echter dat Adam Kabils tweelingzuster als vrouw aan Abil had gegeven. Abil had zijn tweelingzuster wel aan Kabil afgestaan. Vervolgens eiste god het offer dat leidde tot de moord.
© nissaba.nl Deze pagina is 9215 keer bekeken
|
| Kenmerken
Functies: wijsheid
Attributen: boom, rib, slang, uil
goden: Abel, Adam, Kain
Mythische plaatsen: Hof van Eden
Landen/volken: Joden
Streek/gebied:
Oude pagina's
Kijk hier voor uitgebreide zoekmogelijkheden.
lexicon
kalenderdagen
mythische plaatsen
hemellichamen
attributen
functies
goden
archeologische lokaties, tempels etc.
landen
steden
|
Beer (Demeter) Hoi Els mag i k wee
Els (Bellona) Hallo Lou, er zijn n
lou (Bellona) goed uitgelegd :duim
Els (Diana) PS, de achterzijde v
Els (Diana) Hallo Gretha, bedank
Gretha/Beer (Diana) "Haar belangrijkste
Els (Diana) Hee Gretha, zeker ma
Gretha (Diana) Hoi Els Mag ik weer
Marleen (Artemis) Dit heeft mij erg ge