Godinnen uit de hele wereld

godinnen uit de hele wereld
index alle godinnen | attributen | weblog | forum | contact | boeken | zoek | links: oude pagina | links: nieuw |

Pax(Papa) vorige || volgende (Pele)


Munt van de keizer Tiberius met op de achterzijde Livia als Pax
Munt van de keizer Tiberius met op de achterzijde Livia als Pax op een troon, met lauriertak en scepter

Pax. Latijn: 'vrede'. Romeinse godin. Ze werd gelijkgesteld aan de Griekse Irene. Net als Irene wordt ze afgebeeld met de hoorn des overvloeds, een scepter of Mercuriusstaf en een olijftak. Ook is ze op munten met een cista mystica en een slang te zien. In Rome werd op 3 januari een feestdag voor Pax gehouden.
Binnen de militair georieënteerde symboliek van het Romeinse Rijk was ze de personificatie van de vrede, een van de deugden van het Romeinse Rijk. Met andere gepersonifieerde godheden zoals Concordia, Victoria, Securitas, Gloria en vele andere droeg ze bij aan de verheerlijking van het glorieuze Romeinse imperium, dat dankzij de militaire macht heerste over de hele wereld.
Op een andere munt van de keizer Augustus als zoon van god (divi filius) staat op de achterzijde Pax binnen een laurierkrans, het Romeinse symbool van de militaire triomfen. In haar hand draagt ze een caduceus, de Mercuriusstaf met de ineengedraaide slangen. In de andere hand draagt ze een hoorn de overvloeds, moeilijk te zien. Achter haar is een cista mystica te zien met hierop een slang.
Op een munt van de keizer Tiberius is Livia als Pax afgebeeld. Ze zit op een troon en heeft een scepter en een lauriertak in de handen. Livia was de moeder van Tiberius en de echtgenote van Augustus.

Munt van Augustus, met Pax binnen een laurierkrans. Ze draagt een caduceus en hoorn des overvloeds. Ze staat voor een cista mystica met een slang
Munt van Augustus, met Pax binnen een laurierkrans. Ze draagt een caduceus en hoorn des overvloeds. Ze staat voor een cista mystica met een slang


De Pax Augusta was de vredespolitiek van de keizer Augustus waarmee hij een periode van burgeroorlogen afsloot nadat hij zijn belangrijkste tegenstanders Marcus Antonius en Cleopatra had verslagen. Sinds die tijd regeerde hij als alleenheerser, en werd de Romeinse Republiek omgevormd tot een keizerrijk.
De politiek van vrede werd officieel bekrachtigd met het heiligdom op het Romeinse Marsveld, de Ara Pacis of Ara Pacis Augustae, het altaar van Pax Augusta, of vredesaltaar van Augustus, dat 13 v.o.j. door keizer Augustus werd opgericht. De tempel werd opgericht ter ere van Augustus' zegetocht door Gallië en Spanje. Het onderwerpen en onderdrukken van de door de Romeinen geplunderde en overheerste volken noemden zij 'pacificeren', 'vrede stichten'. De lokatie van het vredesaltaar, op het hoogste punt van het Marsveld, symboliseerde Augustus' nieuwe ideologie, waarin vrede en culturele bloei een rol speelden. De deuren van deze tempel waren geopend in tijden van vrede, en werden tijdens oorlog gesloten. Na een periode van 200 jaar stabiliteit en bloei, de zogeheten Pax Romana, werd de tempel door de Christenen gesloten en beschadigd. In de jaren dertig is het gebouw gerestaureerd.

Op een munt van Trajanus staat Pax met lauriertak, aan haar voeten een om genade smekende Daciër
Op een munt van Trajanus staat Pax met lauriertak, aan haar voeten een om genade smekende Daciër.

Met de Pax Romana wordt de periode van relatieve vrede bedoeld van 29 v.o.j., toen de keizer Augustus definitief als overwinnaar van een reeks burgeroorlogen uit de bus kwam, en als alleenheerser een periode zonder oorlogen inluidde, tot aan de dood van de keizer Marcus Aurelius in het jaar 180. De orde werd bewaakt door tientallen legioenen, die opstanden en conflicten neersloegen en onderdrukten. Ook droegen uitgebreide bestuurscentra door het hele rijk bij aan het handhaven van de controle. Als vanouds werd religie gebruikt om te heersen door de goden van de overwonnen volken in te lijven en waar nodig geschikt te maken voor de Romeinse eisen. De Romeinse vrede is een vorm van totale controle over de overwonnen volken en landen , die eerst door de imperialistische legers werden geplunderd in ingelijfd, en vervolgens via een belastingstelsel werden uitgebuit. Volken die zich hieraan trachtten te onttrekken, kregen met wrede straffen te maken en worden soms volledig uitgeroeid. Het heeft dus niets te maken met vreedzaam naast en door elkaar leven. Met Romeinse vrede wordt tegelijk vrede en onderwerping en onderwerping bedoeld.
Op een munt van de keizer Trajanus (103-111) staat Pax met lauriertak en scepter, ter herdenking van de overwinning op de Daciërs. Aan de voeten van Pax, zittend op een troon, zit een onderworpen Daciër die smeekt om genade. Dit illustreert de dubbele betekenis van vrede en onderwerping.
De pax augusta was vooral een propagandistisch concept van de keizer Augustus. De vrede in Rome had vooral betrekking op het einde van de Romeinse burgeroorlogen, waar Augustus zelf een belangrijke rol in heeft gespeeld. Maar het Romeinse Rijk was altijd in oorlog. In het tijdperk van Augustus zijn er zelfs vele notoire verliezen geleden.
Door de joodse opstand rond het jaar 70 werd de toestand van vrede tijdelijk bedreigd. Vespasianus begon met de bouw van een tempel voor Pax op het Forum Pacis, ter gelegenheid van de overwinning op Judea door zijn zoon Titus. De tempel werd gewijd in het jaar 75. In de tempel was de oorlogsbuit uit Jeruzalem geplaatst. Ook bevonden zich er diverse kunstwerken van Griekse artiesten.

Munt van Helena, de moeder van Constantijn, en Pax, na de introductie van het Christendom
Munt van Helena, de moeder van Constantijn, met Pax, na de introductie van het Christendom


De Romeinen zagen erop toe dat de pax deorum, 'vrede der goden', werd gehandhaafd door het uitoefenen van de voorgeschreven rituelen en het vieren van de vaste dagen. Hiermee werd voorkomen dat de ira deorum, de 'toorn der goden', zich tegen hen keerde. Door allerlei tekenen (prodigia), zoals aardbevingen, blikseminslagen, misgeboortes etc., toonden de goden dat de pax deorum was verbroken. Deze diende dan door boetedoening te worden hersteld.
Nadat het Romeinse Rijk tot het christendom was overgegaan en het veelgodendom geleidelijk verdween, bleven alleen nog de symbolische personificaties van Romes militaire overheersing over. Ze zijn ook in het christendom opgegaan. Ook Pax komt voor op munten van de latere keizers van het Byzantijnse, Oost-Romeinse Rijk. Op een munt uit 337 van Helena, de moeder van de keizer Constantijn, is Pax Publica afgebeeld, met de lauriertak van de militaire triomf, en een scepter. Ook komt de tekst Pacis Gloria, de 'roemrijke vrede', voor op munten van Constantijn.
De keizer Constantijn zou zich tot het christendom hebben bekeerd naar aanleiding van zijn overwinning op medekeizer Maxentius bij de Milvische brug in 310. Ook Helena wordt geassocieerd met het christendom; zij zou in Palestina in Jeruzalem, dat al sinds ca. 131 een Romeinse garnizoensplaats was, resten hebben gevonden van het kruis van Jezus, en de twee oudste christelijke kerken in Jeruzalem hebben gesticht. De Heiliggrafkerk bouwde ze op de plaats van een tempel van Aphrodite, die boven het graf van Jezus zou zijn gebouwd. Jezus zou hier zijn gekruisigd. Nadat de Aphroditetempel was afgebroken vond Helena drie kruisen. Een van de drie bleek door een wonder het Ware Kruis te zijn.
Constantijn verplaatste de hoofdstad van het Romeinse Rijk naar het oosten, en de stad kreeg de naam Constantinopel. Tegenwoordig kennen we deze naam nog als Istanboel. De eerste kerk die Constantijn in de stad liet bouwen was de Kerk van de Vergoddelijkte Vrede of Hagia Irene. De kerk werd gebouwd bovenop een heiligdom van Aphrodite. Het gebouw dat er nu nog staat is gebouwd door Justinianus, nadat in 532 tijdens het Nika-oproer het oorspronkelijke gebouw werd vernietigd.

Pax' attributen worden soms in verband gebracht met een verleden als oogstgodin. De hoorn des overvloeds is een symbool van de rijke opbrengst van het land. Het Marsveld, waar Augustus het Ara Pacis (vredesaltaar) had gebouwd, was gewijd aan de god Mars, die van oudsher een landbouwgod was, maar later vooral werd geassocieerd met de oorlog. Op het veld vonden uitbundige militaire exercities plaast. Maar ook werden hier aan Mars vruchtbaarheidsoffers gebracht.
Een relatie met de dood blijkt uit een grafopschrift als Requiescat in pacem (Rust in vrede), waarin de dood wordt geassocieerd met vrede.

© nissaba.nl

Deze pagina is 11871 keer bekeken




Kenmerken

Etymologie: vrede, pact, pacificeren, Engels peace
Andere namen: Pax Romana, Pax Augusta
Verwant: Irene


Functies: vrede
Feesten en rituelen: Pax
Attributen: caduceus, cista mystica, hoorn des overvloeds, olijf, slang
Archeologie: Ara Pacis, Forum van Pax
Lokatie
Stad / steden:
Rome (Italië)
Landen/volken: Romeinen
Streek/gebied:

Oude pagina's


Zoek:
Kijk hier voor uitgebreide zoekmogelijkheden.
lexicon
kalenderdagen
mythische plaatsen
hemellichamen
attributen
functies
goden
archeologische lokaties, tempels etc.
landen
steden