BESCHRIJVINGEN

Nieuwe database onder constructie: kijk hier. Deze pagina's worden ingevoerd in een nieuwe database. Zolang dat niet af is, blijven ze hier nog staan, maar ze worden niet meer bijgewerkt.

Pachte.


PachamamaPachamama. Haar naam betekent Moeder Aarde in de taal van de Aymara. Ze werd al sinds oude tijden vereerd in het hele gebied van de Andes, in Peru en Bolivia. Ze is de godin van de akkerbouw en van de aarde. Ze werd al vereerd voor de Inca's het gebied van de Amerikaanse westkust veroverden, en men kent haar nu nog steeds. Wat haar weldoende aspecten betreft, wordt ze tegenwoordig met Maria geïdentificeerd. Men noemt haar Santa Maria, Mama Pacha, of Santa Tierra ('Sinte aarde').
Pachamama is in feite de aarde zelf. Door het Quecha-volk in de Andes werd Moeder Aarde vereerd in haar gedaante van bergen, rotsen, bomen, rivieren, en ook dieren. Door het samenspel van al deze elementen ontstond het heilige weefsel van het leven. Volgens de oude wijsheid zorgde Pachamama voor al haar kinderen; daarom moeten wij voor Moeder Aarde zorgen en haar eren. Het was van het grootste belang om met de aarde in harmonie te leven.
In de betrekkingen met de aarde moeten mensen drie belangrijke regels in acht nemen. Als de mens honger en dorst lijdt, geldt dit ook voor de aarde; daar moet de mens eerst voor zorgen. Ook moet men er rekening mee houden dat de aarde soms alleen wil zijn, en geen aanraking veelt. Ten slotte, als Pachamama treurig is, heeft ze troost nodig; dan moeten we haar bloemen schenken.
Veel bewegingen in het gebied die zich bezig houden met het welzijn van de aarde, met name met de toestand van het regenwoud, noemen zich 'Pachamama'.

Voor Pachamama bestaan gebeden en rituelen voor alle belangrijke momenten die betrekking hebben op de landbouw, zoals de ploegtijd, de oogsttijd etc.
Aan haar werden bij dergelijke gelegenheden cocabladeren en plengoffers van chichabier, een soort maisbier, geofferd. Het maken van chichabier was een belangrijke taak van vrouwen. Zij namen de mais in de mond en kauwden het, en spuugden het vervolgens in een aardewerken kan. Door de werking van het speeksel ging de mais gisten; door het brouwsel met water te verdunnen kreeg men bier. Cocabladeren waren niet alleen van betekenis vanwege de hallucinoge werking, maar werden ook gebruikt als geneesmiddel; het verdreef de kwade geesten die de ziekte veroorzaakten. Ook werd het gebruikt om voorspellingen te kunnen doen.
Er wordt op Pachamama getoost bij gelegenheden waarbij alcohol wordt gedronken.
In de Inca-tijd werden ook lama's aan Pachamama geofferd. De Inca's heersten van ca. 1450 tot 1532 over Peru, tot de Spanjaarden het gebied binnenvielen. De Inca's beschouwden Pachamama als een drakengodin die onder de bergen woonde. Als zij beefde, schudde de aarde, en dat zijn de de aardbevingen. Als godin van de akkerbouw voldeed men dagelijks aan de rituelen, opdat de aarde voldoende voedsel voortbracht. In de zaaitijd en tijdens de oogst trokken de vrouwen door velden en spraken vriendelijk tot Mamapacha, terwijl ze een dankoffer van koren op haar oppervlak uitstrooiden.
James E. Tarvid geeft op zijn webpagina een beschrijving van een ritueel met een offer, uitgevoerd door Doña Emma, een priesteres van Pachamama van La Paz. Deze priesteres bewaart de tradities van de Aymara. Hieronder volgt een vertaling:

Er komen brandoffers en ongebrande offers voor. Je begint met ongeveer 5 kilo houtskool en een liter alcohol. Het offer of mesa wordt voorbereid. Het werk wordt gedaan op een manta. Op de manta zijn twee grote stukken papier geplaatst (in de oudheid waren het misschien bladeren van gras), waarop aromatische kruiden liggen in concentrische cirkels. Alcohol gemaakt van rietsuiker wordt gebruikt om de handen te reinigen, en het wordt over de kruiden gesprenkeld.
Vervolgens worden er bloemen gerangschikt. Bij elke bloem moeten de deelnemers zich concentreren op een aspect van het leven op deze aarde, en ze moeten reageren met de kreet Jallalla (Hi-yi-ya). Na de bloesem komt meer alcohol en suiker, die een teken zijn van een goed en een slecht lot. De slechte tekens worden ondersteboven neergelegd om ze te verdrijven. De goede voortekens worden met de goede kant bovengelegd, zodat ze de aandacht trekken. Deelnemers nemen om de beurt deel aan een litanie van dankzeggingen en hoop op de toekomst.
Meer alcohol en metalen symbolen volgen, sommige van dun goudfolie, maar de meeste van tin. Tijdens de plechtigheid worden hele zoete wijn en koekjes doorgegeven, als een soort 'Heilig Sacrament'. De drank bestaat soms uit Coca-Cola met alcohol. Op deze hoogte kan een kater dagen duren, dus je kan het beste matig consumeren. Ten slotte worden er rozen en andere bloemen bovenop gelegd, en het geheel wordt geplaatst boven de brandende houtskool.

Naast haar weldoende aspecten wordt ook haar destructieve kant vereerd. Ze is soms kannibalistisch, een aspect dat ze deelt met andere pre-Colombiaanse vrouwelijke geesten, de condenados. Deze zouden tot aan de huidige dag voortleven. Zij worden ervan beschuldigd de energie van mannen wegzuigen tijdens de seks. Dit is ook een algemeen kenmerk van de godin in het gebied rond de rivier de Amazone.
In de architectuur waren huizen die waren gebouwd van in de zon gedroogde aarden stenen, het materiaal van Moeder Aarde zelf, slechts voorbehouden aan een bepaalde klasse.

De cultus van Pachamama speelde zich in de oude tijd vooral af in grotten en aan bronnen en rivieren. Men beschouwde in de Andes rivieren soms als het zaad dat de aarde bevruchtte. De onderwereld, Hurin Pacha (onder de aarde) geheten, was haar rijk. Men stelde zich de wereld voor als in tweeën gedeeld, een rijk onder en een rijk boven (hanan) de aarde. Het centrum van Machu Picchu lijkt op een natuurlijke grot, die men kan betreden via een trapvormig uitgehakt stuk graniet. Er wordt wel gesuggereerd dat deze grot verband houdt met de verering van de aardgodin Pachamama.
In de iconografie van de Nasca-periode, van ca 100 v.o.j. tot het jaar 650, zijn vrouwen veelvuldig te zien in een seksuele omhelzing of als dikke, naakte vrouw. De dikke vrouw is vaak een voorstelling van Pachamama. Haar vagina is een grot of ushu; dit is de bron van de oorsprong van het leven, maar wordt tevens in verband gebracht met de dood, en met de onvruchtbare periode tijdens de menstruatie.
Rond de vagina is vaak het hoofd getekend van de poemagod van Nasca. De poema werd, omdat dit dier in grotten leefde, gezien als een wezen dat leefde tussen leven en dood. In deze betekenis droeg de Inca-koning zijn afgestroopte huid als hij een plengoffer bracht aan de onderwereld bij de ushu.
Mamapacha bracht de grote god Pachacamac voort. Deze wordt ook wel genoemd als haar metgezel. Als echtgenoot van Mamapacha wordt ook wel de zonnegod Inti genoemd.


Pales. Betekenis: hoeden of weiden (van pascere?). Ze was de beschermgodin van kudden en weiden. Rome, Italische godin. Attribuut: strobos.
De Palatinus (Rome) werd waarschijnlijk naar haar genoemd. Op 21 april werd haar feest gevierd, de parilia of palilia. Dit was een reinigingsfeest dat door herders werd gevierd. Op deze datum was volgens de legende Rome gesticht. Tijdens dit feest vonden onbloedige offers plaats, t.w. gerst- of gierstkoeken en melk. Men sprong door brandend stro (vgl. Feronia, paasvuur en Johannisfeuer), oorspronkelijk vanwege de reinigende kracht van het vuur. Ook het vee werd door het vuur gejaagd, misschien om het ongedierte uit hun vacht te verdrijven. De stallen werden geveegd en het vee gereinigd, en vervolgens gewijd door ze met water te besprenkelen.
Pales wordt ook genoemd als mannelijke helft van de haardgodin Vesta. Gezamenlijk vormen zij een androgyne eenheid. Deze mannelijke Pales wordt voorgesteld als een ezel. Het is dezelfde als de Egyptische Seth of de Pales die de naamgever is van het Palestijnse volk. Ook motieven van Jezus in het Nieuwe Testament zijn aan deze godheid ontleend.
Als Diva Palatua werd Pales ook wel met Vesta vereenzelvigd. Hun tempels stonden beide op de Palatijnse heuvel. Ook is Pales verwant aan Pallas, waarvan de beeltenis werd bewaard in het inwendige van de tempel van Vesta, om de stad te beschermen.
Pales' tempel is de oorsprong van ons woord paleis.


Pallas Athene. De naam wordt afgeleid van het Griekse pallax, dat 'maagd' of 'meisje' betekent. Hetzelfde woord betekent ook 'jongen'. Pallas is een naam voor Athene. Over de herkomst van deze bijnaam bestaan verschillende verhalen.
Een verklaring houdt verband met de traditie dat Athenes geboorteplaats in Lybië zou liggen. Zij werd hier geboren aan het Tritonusmeer, als dochter van Tritonis en Poseidon. Drie in geitehuiden geklede voedsters brachten haar groot.
Als kind doodde Athene per ongeluk haar vriendinnetje Pallas in een vriendschappelijk gevecht met haar speer en schild. Als eerbetoon plaatste ze toen haar naam voor haar eigen naam. Deze mythe lijkt een neerslag te zijn van de gevechten tussen meisjes waarvan Herodotus verslag uitbracht. De Auseën, een nomadisch volk dat rond het Tritonismeer leefde, kenden een jaarlijks ritueel waarbij meisjes elkaar in een groepstweekamp bevochten met stenen en knuppels. Wie hierbij werd gedood, zou de titel 'maagd' niet verdienen. Dit lijkt te impliceren dat wie niet werd gedood, deze titel wel kreeg. De gedode maagd was haar titel niet langer waardig, en moest hem afstaan. Het vriendschappelijke gevecht van Athene kan een weergave zijn van deze Noord-Afrikaanse sport.
De Noord-Afrikaanse godin, door Herodotus Athene genoemd, zou een lokale verschijning kunnen zijn van de Egyptische Neith, die wordt gesymboliseerd door een schild en pijlen.
Maar anderen noemen Pallas als Athenes vader, een gigant die werd geïdentificeerd met een geitgod. Toen hij zijn dochter probeerde aan te randen, werd hij door Athene gevild. Van zijn huid, de aigis, maakte ze haar beschermende borstkleed. Maar ook werd de huid wel toegeschreven aan Medusa. Het hoofd van deze gorgoon droeg ze op haar aigis of schild. Ook Herodotus associeert Pallas met een geit, in zijn verslag over de herkomst van de aigis uit Lybië. Zo werden daar de geiteleren schorten genoemd die de vrouwen droegen, rood geverfd en versierd met kwasten die in de Griekse imitatie in slangen veranderden. Hieraan zou de dracht van de Griekse Pallasbeelden, die in aigissen werden gehuld, zijn ontleend.
'Pallas' ('maagd' of 'jongeling') is een merkwaardige naam voor een vader, maar hij komt vaker voor in de Griekse mythologie. Een Pallas wordt bijvoorbeeld genoemd als vader van Nike ('overwinning'), wat ook een titel voor Athene is. In deze rol wordt ze eveneens geassocieerd met overwinningen bij sporten. Haar moeder is de rivier de Styx.
Pallas gaf ook haar naam aan het palladium of palladion, een beeld dat Athene voorstelde. Niemand weet hoe dit eruit ziet. Volgens een mythe bevond dit beeld zich oorspronkelijk in Troje. Het zou een beeld zonder benen betreffen, door Athene gemaakt voor haar gedode vriendin. Het beeld, gehuld in de aigis, droeg in de rechterhand een speer, en in de linker een spinrokken en een spoel. Het beeld was uit de hemel gevallen, of door Athene op de aarde gegooid, of door Electra aan haar zoon Dardanos geschonken. Nu beschermde het de stad Ilias.
Volgens sommigen betreft het een heilige steen, zoals een meteoriet of een baetyl, anderen spreken van een houten antropomorf beeld, en ook wordt wel gezegd dat het een beeld is gesneden van ivoor, bijvoorbeeld van de ivoren schouder van Pelops. Een andere opvatting was dat het palladium een fallussymbool was, dat het geslachtsorgaan van de Trojaanse koning Priamos voorstelde. In Rome werd het palladium vereerd als fallische godheid met de naam Palladius. Het werd bewaard in de penus, de heilige ruimte in het inwendige van Vesta's tempel. De ruimte had symbolische betekenis als baarmoeder of als centrum van de wereld. Walker vergelijkt de betekenis met de lingam-yoni-symboliek van het tantrisme.
En er zijn nog meer varianten over de herkomst van het beeld.
De beschermende macht van de godin zou het beeld blijven behouden waar het ook naar toe werd gebracht. Daarom werd het door Aeneas, de stichter van Rome, naar Rome gebracht, waar het werd bewaard in het diepste inwendige van de tempel van Vesta, het Heilige der Heiligen, op de Palatijnse heuvel; ook hier werd het bewaakt door een college van Maagden. Het halen van het beeld van een andere godin uit deze streek, Cybele, een gebeurtenis die als historisch te boek staat, lijkt hiervan een variant te zijn.

Pallas, dat zowel te vertalen is als 'meisje' als als 'jongen', is verwant aan de tweeslachtige Pales. Haar tempel stond net als die van Vesta op de Palatijn. Ze werd vereerd als godin, maar gold ook als de mannelijke wederhelft van Vesta; samen vormden zij een androgyne godheid. Als Diva Palatua werd ze ook wel met Vesta geïdentificeerd.


Panacea. 'Alles genezend', van pan ('alles') en akeisthai ('genezen'). Ze personifieert de genezing door middel van kruiden. Ze wordt genoemd als zuster van Hygieia ('gezondheid') en Iaso (genezeres). Pausanius noemt een tempel in Oropus, een gebied of land tussen Attica en Tanagra, waarin een altaar gewijd is aan Aphrodite en Panacea; verder is het gewijd aan Hygieia, Iaso en Athena de Genezeres. Zowel Athene als Aphrodite werden Hygeia genoemd.


Pandara.


Pandora. 'Haar naam betekent 'Allesschenkster' of 'Allesgevende'. Ze werd ook Anesidora (zij die giften van beneden schenkt) genoemd. Ze wordt soms verwisseld met Pyrrha. 'Pandora' was in Athene een titel van Rhea.
In de Griekse mythologie werd ze genoemd als de eerste vrouw, die van klei werd gemaakt om de mens rampspoed te brengen. Pyrrha ('vuurrood') is haar dochter, haar echtgenoot Epimetheus, de broer van Prometheus. Volgens een fragment van een andere tekst van Hesiodus is Pandora de dochter van Pyrrha en Deucalion, en baarde ze een zoon Graecus, de stamvader van de Grieken, na een samenzijn met Zeus. Hier werd Pandora blijkbaar geïdentificeerd met haar moeder Pyrrha, de moeder van Hellen, de stamvader der Hellenen.
In de Theogonie beschrijft Hesiodes hoe zij werd gemaakt van klei door de smid Hefaistos; Athene blies haar levensadem in. In zijn 'Werken en Dagen' kreeg ze van alle goden een gift; zo werd haar naam verklaard als 'Door allen begiftigde'.
Volgens een ander verhaal maakte Athene de eerste mens samen met Prometheus. Deze maakte van klei en water uit Panopeos in Phokis een kleipop, en Athene blies er leven in. Dit is een van de geschiedenissen waaruit een mogelijke identificatie blijkt van Prometheus met de smid- en vulkaangod Hephaistos. Beide goden waren aanwezig bij de geboorte van Athene uit het hoofd van haar vader Zeus. Beide worden ze geassocieerd met vuur. Prometheus stal het vuur van de goden om dat aan de mensen te geven, die hij een warm hart toedroeg. In deze versie liet Zeus uit wraak Pandora maken door Hephaistos.
De geschenken die Pandora, de 'door allen begiftigde', in deze versie ontving, zijn alle de oorspronkelijke kenmerken van de oude godin. Haar noodlottige kruik was al bij de Soemeriërs haar attribuut. Ze krijgt schoonheid en gratie, ze beheerste de weefkunst, ze droeg een gordel en een krans van bloemen in het haar. Hermes schonk haar een leugenachtige en schaamteloze natuur. Dit roept een trekje van Hermes zelf in de herinnering, bijvoorbeeld hoe hij Apemosyne, de zuster van de Kretenzische Klymene, bij een bron verkrachtte; toen zij dit overstuur aan haar verwanten meedeelde, noemde hij haar een 'leugenaarster en een hoer', en hij schopte haar dood.
Pandora, de 'alles schenkende', was een epitheton van Rhea. 'Alles schenkend' is een algemene naam voor de Moeder van het leven, of de schenkster van de wet of de oogst, die in vele culturen gebruikelijk was. Onder de naam Pandora werd Rhea onder andere in Athene vereerd. Pandora wordt naar de aarde gestuurd met haar echtgenoot Epimetheus, de broer van Prometheus. Iris en Hermes brengen Pandora haar kruik, Het verhaal gaat voort met ziekte en rampen die ontsnappen uit de kruik die de bruidschat voor Epimetheus bevat, als straf voor de diefstal van het vuur door Prometheus; dit werd opgelegd door Zeus, die niet van mensen hield, in tegenstelling tot Prometheus, die ze steeds wilde helpen. Volgens een andere versie van de ontsnapt uit haar kruik al het goede.

In de pre-Helleense tijd werd Rhea als Allesschenkende afgebeeld met een vaas, die de bron was van alle leven en materie. De vaas was een symbool voor de baarmoeder. Een dergelijke voorstelling is verspreid over een groot gebied en een groot tijdsbestek. Ook bijv. de Soemerische Inanna, de Semitische Isjtar, de Chinese Kwan-Yin en de Perzische Anahita worden afgebeeld met een vaas, waaruit het levenswater stroomt. De eeuwig jeugdige Hebe, de schenkster van de goden, had als attribuut een kruik, die de nektar der onsterfelijkheid bevatte. De Egyptische Noet werd gesymboliseerd door een vaas of kruik, en werd afgebeeld met een kruik op het hoofd, waaruit het vruchtbaarmakende water vanuit de hemel op de aarde neerkwam.
Door een vertaalfout van Erasmus, die pithos (vaas) met Pyxix (doos) verwarde, spreekt men tegenwoordig soms van de 'doos van Pandora'.
Er wordt veelvuldig gewezen op de overeenkomsten tussen de weergave van Pandora's geschiedenis en die van de bijbelse Eva, eveneens een voormalige godin die tot eerste vrouw werd gemaakt. 'Eva' ('leven') was een titel van de godin Asjera. Zij werd geïdentificeerd met de levensboom, en de vruchten van deze boom schonken onsterfelijkheid. Ook in dit verhaal wordt Adam en Eva verboden deze vruchten te eten, omdat ze de dood zouden brengen. In werkelijkheid betrof het hier een leugentje, omdat de goden niet wilden dat de mensen gelijk zouden worden aan de goden. Een dergelijke kleine geest toonde ook Zeus, toen hij Prometheus verbood de mensen het vuur te schenken. Het verbod om de kruik te openen, die in werkelijkheid het levenswater bevatte, is hieraan identiek. In de meest bekende variant van de Griekse mythe ontsnappen uit de kruik ziekten en plagen, maar er bestaat ook een versie waarin de kruik goede dingen bevatte.
Het motief van het verbod kwam al voor in een oude Babylonische versie van dit verhaal. Zoals Epimetheus wordt gewaarschuwd geen geschenk van Zeus aan te nemen, en Adam de vrucht niet mocht aannemen die hem werd aangeboden, verbood de god Ea zijn zoon Adapa om 'de wijn en het brood der doden' van de god Anoe aan te nemen. Adapa gaf gehoorzaam gevolg aan deze wens, maar werd ongevoelig uitgelachen door Anu omdat hij zojuist het levensbrood en de levenswijn had afgeslagen; Ea had tegen Adapa gelogen.
Epimetheus en Adam, de respectievelijke echtgenoten van Pandora en Eva, waren beide de 'Heer der Dieren'.
In Oceanië komt de aan Prometheus en Hephaistos verwante god Kane voor, de echtgenoot van Hina, de eerste vrouw en moeder van de goden en mensen. Net als Pandora werd zij van klei of zand gemaakt. Hina werd ook beschouwd als de veroorzaakster van de grote vloed. De bijbelse Kanaän, de vader van alle Kanaänieten, is een directe nazaat van Noach, die zijn gezin voor de zondvloed behoedde. Zijn echtgenote Naamah wordt ook met deze vloed geassocieerd. Naamah wordt in de joodse Midrasj genoemd als afstammelinge van Kain. Kanaän en Kain zijn beide verwant aan Prometheus én aan Kane.


Papa. 'Plat'. Aardgodin (maakster van het land), beschermster van het eerste leven op Hawaii en Nieuw-Zeeland. Naam: Papa-ha-nau-moku (zij die het land heeft voortgebracht). Op Hawaii heette ze ook wel Haumea. Als Haumea is ze de beschermster van de geboorte en van de landbouw. Ook werd ze vereerd als de moeder van de vulkaangodin Pele. Haar echtgenoot op Hawaii was Wakea; in Nieuw-Zeeland de hemelgod Rangi (ook wel Raki); Op Tahiti was ze gehuwd met Tu-Tum.
Papa op Hawaii voorzag de eilanden van een onderzees fundament. Ze huwde met Wakea, het eerste stamhoofd, kreeg vele kinderen en overstelpte het volk met geschenken. Toen Wakea een incestueuze relatie begon met zijn dochter, verliet ze uit boosheid de aarde en strafte de mens met sterfelijkheid. Tevens was dit het begin van een samenleving onderverdeeld in klassen. Een van haar kinderen was de eerste slaaf.

De Papa van Nieuw-Zeeland (Maori's) was gehuwd met Rangi. Hun verstrengeling was zo innig dat de nakomelingen niet uit haar buik konden ontsnappen. De bosgod Tane-mahuta, hun zoon, duwde hen uit elkaar, zodat hemel en aarde nu gescheiden waren. De stormgod Tawhiri-matea teisterde zijn broers met storm en noodweer. De krijger Ty-matavenga was de enige die zich niet klein liet krijgen, en uit boosheid at hij al zijn andere broers op. Tane-mahuta kreeg het gezag over de hemel. Door de overstromingen tijdens deze strijd ontstonden de eilanden in de Grote Oceaan.
Deze mythologie vertoont overeenkomsten met die over de Egyptische hemelgodin Noet en haar echtgenoot, de aarde Geb, die door hun vader, de luchtgod Sjoe uit elkaar werden geduwd. Ook bij de Grieken was dit verhaal bekend. De kinderen van de aarde Gaia en de hemel Uranos konden pas worden geboren toen Gaia zich kon bevrijden van Uranos' omhelzing, omdat Uranos wilde voorkomen dat zijn heerschappij door zijn kinderen omver zou worden geworpen. Hun zoon Kronos at zijn kinderen op, zoals Ty-matavenga zijn broers op at.
Tane, die ook wel werd beschouwd als de eerste mens, huwde Hina, de eerste vrouw, die hij maakte uit rood zand, en had ook nakomelingen met zijn dochter Hine-nui-te-po.


Parcen (Parcae). Parere = voortbrengen, baren. De Parcen zijn de Romeinse schikgodinnen. Ze werden hier ook Fatae genoemd. Ze komen overeen met de Keltische feeën, de Griekse moiren (schikgodinnen). Ze werden wel de drie zusters genoemd, of de Tria Fata.
Parca was een Romeinse godin. De naam werd later in verband gebracht met pars (deel, vgl moira): analoog aan de drie Moiren sprak men nu van de drie Parcen. De drie Parcen werden Nona, Decima en Morta genoemd. De naam Morta ('dood') is verwant aan Moira ('deel'). Zij komt overeen met Atropos. Nona ('negende'), die overeenkomt met de spinster Clotho, was van oorsprong een geboortegodin. Decima ('tiende') werd gelijkgesteld aan Lachesis, de toedeelster van het geluk.
In het gebied van de Germanen en Kelten zijn wijstenen gevonden van de Matres, moedergodinnen, met de naam Parcae. De Duitse bisschop Burchard van Worms beschreef de Drie Zusters, die hij gelijkstelde aan de Romeinse Parcen. Voor deze zusters werd een gedekte tafel klaar gezet, met drie borden en drie vorken. Ze werden ook geïdentificeerd met drie Engelse zusters, die het lot van de nieuwgeborenen vastlegden. Zij heetten Three weird sisters. Weird heeft hierin de betekenis van het Angel-Saksische wyrd, dat 'lot' betekent. Ook van Morgan le fee en haar begeleidsters werd wel gezegd dat zij werden verwelkomd met een gedekte tafel.
De algemene naam van deze tafel was tabula Fortuna, de tafel van Fortuna, een andere godin voor wie een gedekte tafel klaarstond. Dergelijke verhalen werden ook wel verteld over de Nornen, de Germaanse lotsgodinnen. Zij schonken kinderen zaken als schoonheid en bescheidenheid, maar ook wel slechte eigenschappen. Ook is er verwantschap met de Germaanse Perchta.
Vergelijkend onderzoek tussen sjamanisme in verschillende Aziatische en Oost-Europese culturen en de beschrijvingen die bestaan over deze verhalen met een vaak mythologisch karakter laten zien dat dergelijke vrouwen waarschijnlijk een rol vervulden die te vergelijken is met die van sjamanen. Ook vele verhalen over mannelijke goden hebben dit soort sjamanistische karakteristieken.


Parvati. India (Sjiva).


Minotaurus, afbeelding op een munt van Knossos. De Minotaurus is hier een man met een stierenmasker op.

Pasiphae. Koningin op Kreta, moeder van de minotaurus, een monsterlijk wezen dat voor de helft man was, en voor de andere helft stier. Dochters waren ondermeer Ariadne, Phaedra, Xenodike en Aega. Twee van haar zonen waren Glaukos en de worstelaar Andregeos. Als haar ouders werden de zon Helios en de bergnimf of Oceanide Kreta genoemd. Een andere naam voor Kreta was Perseis of Perse. Volgens Asclepiades was Kreta een dochter van Asterius, de echtgenoot van Europa. In dat geval was Minos een halfbroer van zijn vrouw. Volgens anderen was Kreta Minos' echtgenote, en niet Pasiphae. Pasiphae was een zuster van de tovenares Circe en van koning Aiëtes uit Aia te Kolchis, aan de Zwarte Zee; daar zorgde Aiëtes' dochter Medea, geïnstrueerd in de tovenarij door Circe, voor het Gulden Vlies.
Pasiphae werd ook wel gelijkgesteld aan de bergnimf Daphne, een priesteres van Gaia in Delphi, die haar naar Kreta bracht om haar te bevrijden van de avances van Apollo; op Kreta werd haar naam Pasiphae. Een andere naam voor haar was Itone, een naam voor Athene.
Haar echtgenoot was koning Minos, de zoon van Europa. Haar kinderen waren onder andere Ariadne, die Theseus de draad verschafte om zijn weg door het labyrint te vinden, en die later met Dionysos trouwde, en Phaedra. Phaedra bracht twee votiefbeelden van de geboortegodin Eleuthyia van Kreta mee naar Athene.

De minotaurus werd geboren uit de gemeenschap van Pasiphae met een prachtige witte stier die uit de zee tevoorschijn kwam, en die door haar echtgenoot, de legendarische koning Minos, aan Poseidon had moeten worden geofferd. Pasiphae vatte liefde voor de stier op, en de architect Daedalos bouwde een enorme koe, waarin ze zich verschanste. De houten koe werd overtrokken met koeiehuid en op wieltjes naar een weiland gereden. Daar sprong de stier er al snel bovenop, en de minotaurus werd later geboren. Voor dit monster bouwde Daedalos het labyrint. Labyrint als heilige weg, op de achterzijde van een munt waarop aan de voorzijde de Minotaurus is afgebeeld; een dergelijk labyrint komt ook nog voor in kathedralenVolgens de archeoloog Sir Arthur Evans was dit het paleis in Knossos, nu nog slechts een ruïne. Een labyrint was oorspronkelijk geen doolhof, maar had betrekking op een in de vloer van een heilige plaats ingelegd patroon, dat mensen lopend of dansend konden volgen. Hetzelfde labyrint dat is afgebeeld op munten van Knossos is ook ingelegd in mozaïek in de vloer van de kathedraal van Chartres. Het woord labyrint wordt ook wel afgeleid van het woord labrys, de dubbele bijl die onder andere in Kreta heilige betekenis had.
Minos woonde in het paleis, en in het midden hield hij de minotaurus en Pasiphae verborgen.
Minos was de zoon van Europa, die net als haar schoondochter een seksuele relatie met een stier had, een vermomming van Zeus. Hieruit werd Minos geboren. Minos was volgens de mythe dan wel niet de vader van de minotaurus, maar hij verleende er wel zijn naam aan. De Kretenzische Minos roept de Egyptische, fallische vruchtbaarheidsgod Min in de herinnering; deze werd in processies rondgevoerd in de gedaante van een witte stier. Ook wordt Minos soms geassocieerd met de eerste, legendarische Egyptische farao van de eerste dynastie, Menes.
De beroemde worstelaar Androgeos, Pasiphae's zoon, werd in Athene uit jaloezie vermoord, omdat hij bij de Spelen alle wedstrijden won. Als straf werden de Atheners verplicht elke negen jaar zeven jongens en zeven meisjes naar Kreta te sturen, die werden geofferd aan de minotaurus. Pasiphae's dochter Ariadne hielp Theseus de minotaurus te verslaan, door hem een kluwen draad te geven, waarmee hij zijn weg uit het labyrint terug kon vinden.
Pausanias noemt een tempel voor Ino, met een orakel, in Thalamai in Laconië. Hierin stonden, in de open lucht, twee bronzen standbeelden, van Helios, de zon, en van Pasiphae. Pasiphae was een titel voor de maan. Op die plaats ontsprong een heilige bron. Hier werd ook de betekenis van dromen uitgelegd. Net als de Delphische Pythia zat zij op een drievoet.
Pasiphae was net als haar zuster Circe de toverkunst machtig. Als Minos taalde naar andere vrouwen, veranderde zij zijn zaad in schorpioenen en wilde dieren.
Plutarchus verandert de minotaurus in een man met de naam Taurus, die te intiem werd met Pasiphae, en daarom moest hij het opnemen tegen Theseus, die hem versloeg in een worstelwedstrijd. Hierbij was Ariadne aanwezig, die verliefd werd op Theseus. Deze koning Taurus is dezelfde Fenicische stiergod, thôru 'ilu ('El Toro'), die aanleiding gaven tot de mythe over de stier die Europa naar Kreta ontvoerde.
Pasiphae's dochter Aega werd door Gaia in een grot verborgen tijdens de oorlog tussen de Olympische goden en de Titanen, zodat haar licht niet kon schijnen. Deze mythe wordt ook verteld over de Japanse Amaterasu, de Griekse Demeter en de Finse Paivatar.


Pavasiya.


Pax. Latijn voor 'Vrede'. Romeinse godin, personificatie van de vrede. Ze komt overeen met de Griekse Irene. Net als Irene wordt ze afgebeeld met de hoorn des overvloeds, een scepter en een olijftak.
Pax bezat in Rome een heiligdom op het Marsveld, de Ara Pacis of Ara Pacis Augustae, het altaar van Pax Augusta, of altaar van de vrede van Augustus, dat 13 v.o.j. door keizer Augustus werd opgericht. De tempel werd opgericht ter ere van Augustus' zegetocht door Gallië en Spanje. De lokatie, op het hoogste punt van het Marsveld, symboliseerde Augustus' nieuwe ideologie, waarin vrede en culturele bloei een rol speelden. De deuren van deze tempel waren geopend in tijden van vrede, en werden tijdens oorlog gesloten. Na een periode van 200 jaar stabiliteit en bloei, de zogeheten Pax Romana, werd de tempel door de Christenen gesloten en beschadigd. In de jaren dertig is het gebouw gerestaureerd.
Ook stond een tempel voor haar op het Forum Pacis.
In Rome werd op 3 januari een feestdag voor Pax gehouden.
Pax' attributen verwijzen, net als die van Irene, naar een band met het verleden als oogstgodin. De hoorn des overvloeds is een symbool van de rijke opbrengst van het land. Het Marsveld was gewijd aan de god Mars, die van oudsher een landbouwgod was, maar later vooral werd geassocieerd met de oorlog. Op het veld vonden uitbundige militaire exercities plaast. Maar ook vonden hier voor Mars vruchtbaarheidsoffers plaats. Een relatie van Pax met de dood blijkt uit een grafopschrift als Requiescat in pacem (Rust in vrede), waarin de dood wordt geassocieerd met vrede.







home: www.nissaba.nl/godinnen